In een bosrijk gebied aan de zuidkant van het dorp Laren, grenzend aan de Hilversumse hei, stond van 1911 tot 1971 het gebouwencomplex van de Berg-Stichting. Met een voetbalveld, boomgaard, groentetuin, pluimveehouderij en bijenkasten was de stichting volgens de Rijksinspectie een van de beste kindertehuizen van Nederland. De tumultueuze jaren rond de oorlog brachten hevige gedaantewisselingen met zich mee voor de stichting en de bewoners.
>
4 min
Café t’ Bonte paard aan de Naarderstraat in Laren is al zo’n vier eeuwen oud. Het is van oorsprong een achttiende-eeuwse boerderij en tevens herberg. In de loop der tijd is de dorpsherberg weliswaar behoorlijk verbouwd en gepleisterd, maar tot op de dag van vandaag is het interieur echter bewust weinig gemoderniseerd waardoor het nog steeds herinnert aan de lange geschiedenis van het bedrijf.
> 3 min
Op 19 juni 1854 zag Jacob Simon Hendrik Kever, alias ‘Hein’, het levenslicht in Amsterdam. Al vroeg had de dromerige Hein een neiging tot tekenen en schilderen. Hij kon op school niet makkelijk meekomen en het ontbrak hem aan belangstelling voor de zakelijke en nuchtere dingen in het leven. Zijn moeder was bevriend met de familie van Jozef Israels en besloot de oude meester-schilder om hulp te vragen. Israels bemiddelde meerdere malen voor de jonge Kever, die zou uitgroeien tot één van de bekendste Larense schilders.
> 2 min
Hendrik P. Bremmer (1871-1956) was ooit zelf als kunstenaar begonnen, maar ontwikkelde zich in de periode 1900 tot 1930 tot een ware ‘kunstpaus’: een man met een grote macht en aanzien in de wereld van kunst en cultuur. Zo gaf hij lessen in kunst esthetica, met name aan welgestelde dames, schreef hij kunstkritieken en vertegenwoordigde hij ongeveer driehonderd kunstenaars. Hij vertegenwoordigde opvallend veel welgestelde schilderessen, ook uit Laren en de rest van het Gooi.
Er waren veel voordelen om binnen de kring van Bremmer te bewegen als kunstenaar. Bremmer had namelijk een uitgebreide klantenkring, waaronder Hélène Kröller-Müller die zichzelf graag door hem liet adviseren. Daarbij kon Bremmer het werk van kunstenaars op uiteenlopende mogelijkheden onder de aandacht brengen; bijvoorbeeld via zijn cursussen, lezingen en publicaties. Tot slot had Bremmer goede contacten in de kunsthandel.
4 min
Het Gooi staat met name bekend om de kunstenaars die vanaf het derde kwartaal in grote groepen kwamen: de Haagse Scholers. Ook hebben er kunstenaars gewoond en gewerkt in het Gooi die tot de tweede generatie vernieuwers behoorden: Ferdinand Hart Nibbrig, Jan Sluijters, maar ook kunstenares Jo Koster zijn hier sprekende voorbeelden van.
> 3 min
Omstreeks 1890 raakten kunstenaars in Nederland geïnspireerd door nieuwe vormen van kunst. Van Gogh was een grote inspiratiebron, maar ook de Franse en Belgische neo-impressionisten en pointillisten, zoals bijvoorbeeld het werk van Seurat. Ferdinand Hart Nibbrig, maar ook Jo Koster behoorden tot de eerste groep van Nederlandse neo-impressionisten – en zij werkten in Laren.
> 2 min
Ondanks dat de armoede een geliefd onderwerp was onder kunstenaars, waren zij niet altijd bijzonder betrokken bij de omstandigheden waarin de plaatselijke bevolking verkeerde. Schilderijen over de lagere sociale klassen waren omstreeks 1890 veelal lieflijk en romatisch. Lien Heyting schrijft hierover in haar boek De Wereld in een dop (1994) over de kunstenaars die eind negentiende eeuw naar Laren trokken het volgende: ‘Hoe meer de dorpse eenheid tussen mens en natuur bedreigd werd, des te zoetelijker die door de schilders werd weergegeven. Nooit eerder hebben ze in de armoede […] zoveel lieflijks gezien als juist toen’.
> 2 min
Arina Hugenholtz (1848-1934) staat met name bekend als leerling van Anton Mauve. Toch is haar werk niet onverdienstelijk en is haar werk in verschillende collecties vertegenwoordigd, waaronder in bijvoorbeeld de collectie van museum Singer Laren.
> 2 min
Jozef Israëls, Albert Neuhuys en Anton Mauve worden in een adem genoemd als we het hebben over de ontdekking van het Gooi door kunstenaars. Zij zijn volgens de literatuur verantwoordelijk geweest voor een algehele nationale en internationale bekendheid van deze streek en voor Laren in het bijzonder. Er is echter nooit onderzocht waarom er in de laatste twee decennia van de negentiende eeuw een grote opmars ontstond van veelal Amsterdamse kunstenaressen die naar het Gooi trokken. Een van de bekendste vrouwelijke kunstenaars die zich aan het einde van de negentiende eeuw in Laren vestigde was Wally Moes (1856-1918). Zij behoorde tot de groep van tweede generatie kunstenaars die naar het Gooi trok.
> 4 min
Het St. Janskerkhof markeert de plek waar Laren oorspronkelijk lag. Rond het jaar 1000 was hier een nederzetting die omstreeks 1100 werd verrijkt met een kerk, na Naarden de tweede kerk van het Gooi. Door uitdroging van de grond werd het dorp verlaten en weer opgebouwd op de huidige plek van Laren. De kerk die bij het kerkhof was blijven staan werd eind zestiende eeuw gesloopt omdat er nog katholieke godsdienstoefeningen werden uitgevoerd.
> 1 min
Het St. Janskerkhof markeert de plek waar Laren oorspronkelijk lag. Rond het jaar 1000 was hier een nederzetting die omstreeks 1100 werd verrijkt met een kerk, na Naarden de tweede kerk van het Gooi. Door uitdroging van de grond werd het dorp verlaten en weer opgebouwd op de huidige plek van Laren. De kerk die bij het kerkhof was blijven staan werd eind zestiende eeuw gesloopt omdat er nog katholieke godsdienstoefeningen werden uitgevoerd.
> 0 min
Het Geologisch Museum Hofland geeft de bezoekers op een toegankelijke, maar wetenschappelijk verantwoorde manier, inzicht in de opbouw en geschiedenis van de aarde. Voor elke leeftijdscategorie valt er wel wat interessants te ontdekken. Het museum nodigt iedereen uit kennis te komen maken met mineralen, gesteenten en fossielen. Het presenteert het boeiende verhaal over de geschiedenis van het leven op aarde, de kringloop van gesteenten en de invloed van de ijstijden op de vorming van het Gooi en de daarbij meegevoerde zwerfstenen.
> 0 min
Op de Gooise heide zijn zogenaamde kampen aangetroffen. In de negentiende eeuw waren dat er nog zes, maar tegenwoordig zijn er nog vier over. De kampen zijn omwallingen uit de late middeleeuwen in de vorm van een rechthoek of een ruit. Het zijn raadselachtige elementen in het landschap waarvan de ouderdom en het gebruik niet goed bekend zijn. Waarschijnlijk zijn de kampen gebruikt voor het bijeenbrengen van schapen. De Naardense textielindustrie in de vijftiende en de zestiende eeuw vroeg om een intensieve schapenhouderij in de nabijheid. De kampen hebben een omwalling van circa één meter hoog en daaromheen een greppel. Drie van de vier kampen liggen op één lijn, wat suggereert dat er vroeger een verbinding was tussen de verschillende kampen.
> 0 min
De beroemdste telg uit deze familie is waarschijnlijk Barend Cornelis Koekkoek (1803-1862), die ook wel ‘de prins der landschapsschilders’ genoemd werd. Barend Cornelis genoot in het begin van de 19e eeuw door heel Europa een groot aanzien met zijn romantische landschapsschilderingen. Naast deze grote schilder kent de familie Koekkoek echter nog maar liefst vijftien andere getalenteerde schilders, verspreid over vier generaties.
> 3 min
In Parijs had het echtpaar voor het eerst van Laren gehoord en toen ‘moesten ze er wel heen’. Zoals zovele artistiekelingen begin twintigste eeuw was het echtpaar Singer na aankomst getroffen door de natuur en de sfeer in het onbedorven Laren en vestigden zij zich hier voor lange tijd. De steenrijke miljonairs bouwden hier een uitgebreide kunstcollectie op die Anna na de dood van haar man William in 1943 onderbracht in een stichting. In de jaren 50 groeide dit uit in het uitgebreide kunst- en cultuur centrum dat het Singer Laren dezer dagen is.
> 2 min
De foyer van Singer Laren is elk jaar in de tweede helft van december helemaal in kerstsferen gehuld. Met boom en lichtjes en veel kleur, rond de majestueuze schouw. Honderd jaar geleden was de foyer de woonkamer van Anna en William Singer. Maar hoe zag hun kerst er eigenlijk uit? Met een diner, een kerstboom en Santa Claus, misschien?
> 2 min
Het was de kunstschilder Martin Borgord die zijn vrienden William en Anne Singer in de zomer van 1903 meenam naar zijn geboorteland Noorwegen. William had nauwelijks een voet aan land gezet of hij sprak de legendarische woorden ‘I have found my country’. In de voormalige woonkamer van William Singer, de foyer van het Singer Museum hangen schilderijen die de Amerikaanse schilder in Noorwegen schilderde.
> 3 min
Het dorp Laren wordt gezien als één van de oudste dorpen van het Gooi. De oudste resten van bewoning dateren uit de periode 300.000-35.000 voor Christus. Hier weten wij echter niet veel van. Toen in 1840 werd begonnen met archeologisch onderzoek bleken er echter aanwijzingen te zijn voor een veel recentere bewoning. Er bleken op de heide (aan beide kanten van de weg tussen Hilversum en Laren) grafheuvels uit ongeveer 1500 voor Christus te liggen. In deze graven werden aarden bekers in de vorm van een klok gevonden. Deze cultuur werd daarom ook wel de ‘klokbekercultuur’ genoemd. Rond 400 na Christus vestigden zich nieuwe bewoners in het gebied: boeren. Zij trokken naar het lager gelegen deel; de Brink.
> 3 min
Tussen Laren en Blaricum ligt de buitenplaats Larenberg. Deze buitenplaats is in zijn geheel ontworpen door architect J.D. Zocher jr. Larenberg is een combinatie van een buitenplaats met een boerderij. Samen vormen zij het ideaal van de negentiende-eeuwse mens: wonen en werken in de frisse buitenlucht.
> 3 min
De grenspaal langs de A27 in Laren maakt onderdeel uit van de ‘Leeuwenpalen’ van het Gooi. Deze palen markeren de oostelijke provinciegrens van Noord-Holland met Utrecht. De oudste nog aanwezige palen werden vervaardigd in 1719, maar ook in de negentiende en twintigste eeuw zijn voor deze grens nog leeuwenpalen gemaakt.
> 1 min