Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Nederhorst den Berg

De verdwenen buitenplaats Petersburg aan de Vecht

Na een jarenlang verblijf in Rusland kwam de koopman Christoffel (van) Brants in 1704 terug naar Nederland, waar hij zich in Amsterdam vestigde. Zoals vele rijke Amsterdamse kooplieden en regenten zocht ook hij een terrein aan de Vecht voor de aanleg van een representatieve buitenplaats. Zijn keus viel op ‘Huis ten Ham’ aan de Vecht bij Nederhorst den Berg.

> Book 1 min

Fort bij Hinderdam aan de Vecht

Voor de aanleg van een dam met sluis hier bij Hinderdam stond de Vecht in open verbinding met de Zuiderzee. De getijden van de Zuiderzee hadden invloed op het waterniveau van de rivier. Bij storm en hoogwater  was er overstromingsgevaar tot in de stad Utrecht. Om dit te voorkomen werd in 1288 tussen Breukelen en Maarssen een dam met sluis aangelegd, de Otterspoordam.

> Book 1 min

Horstermeer

Het Overmeer was een natuurlijk meer, te vergelijken met het Naardermeer. Later noemde men het Horstermeer naar het nabijgelegen Kasteel Nederhorst. Het werd in de 17e eeuw voor het eerst bedijkt en met zes molens drooggelegd (1629), maar na enkele jaren (1636) stopte men de pogingen de polder droog te houden. In 1882 werd met succes een nieuwe poging gedaan met behulp van stoommachines. In 1914 en in 1940 werd de polder als deel van de Waterlinie onder water gezet. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers het gebied nogmaals geïnundeerd. Dit alles veroorzaakte veel schade aan de tuinbouw, waarop men zich in de polder had toegelegd.

In 1950 werd aan de Radioweg het NERA-gebouw geopend, een belangrijk station voor kortegolf-radiocommunicatie waarvoor een aantal imposante antennes werd gebouwd. Sinds 2005 is nog maar een enkele, op afstand bediende, antenne in gebruik.

n

Merkwaardig aan de Horstermeerpolder en zijn omgeving is het feit dat hier een drooggemaakt meer ligt te midden van tot water vergraven veengronden, zodat het water er land, en het land water is geworden. Al sinds jaren zijn de plassen echter weer aan het verlanden en begin 21e eeuw liggen er vergevorderde plannen om een deel van de polder onder water te zetten.

> Book 0 min

Nederlands Hervormde Kerk Nederhorst den Berg

De huidige protestantse Willibrordkerk is in de twaalfde eeuw gebouwd op een natuurlijke zandheuvel die is ontstaan uit de resten van een stuifduin uit de laatste ijstijd. De toren en het schip zijn in romaanse stijl opgetrokken en dateren uit de 12e eeuw. De Willibrordkerk kent vermoedelijk een houten voorganger van rond 800 n.Chr., gesticht door Liudger, de bekende prediker die hier te Werinon zijn zetel had. De heuvel leende zich gedurende de ijzertijd en Romeinse tijd goed voor bewoning, alhoewel hiervoor nog geen bewijzen zijn gevonden (wel in de nabije omgeving te Overmeer en Nigtevecht).

> Book 0 min

Kasteel Nederhorst

De oudst bekende vermelding van een kasteel stamt uit de dertiende eeuw. Mogelijk is het kasteel ouder of heeft het voorgangers gekend, maar archeologisch onderzoek heeft hier nog niet plaatsgevonden. Aanvankelijk heette het kasteel Horst. Een verklaring luidt dat hiermee de iets lager gelegen heuvel wordt aangeduid ten opzichte van ‘De Berg’, waarop de kerk is gebouwd en waarbij de nederzetting is ontstaan. Beide plekken – van kasteel en kerk – liggen op een langgerekte stuifduin (geen stuwwal zoals Muiderberg), ontstaan gedurende de laatste ijstijd. Het kasteel lag op een strategische positie, op de grens tussen Holland en Het Sticht. In 1672 werd het door Franse troepen in brand gestoken, en een jaar later werd het verkocht. Het werd vervolgens herbouwd als een vierkant kasteel met op elke hoek een zeskante toren en kreeg in het begin van de achttiende eeuw zijn huidige uiterlijk.

> Book 0 min

De verdwenen buitenplaats Petersburg

Na een jarenlang verblijf in Rusland kwam de koopman Christoffel (van) Brants in 1704 terug naar Nederland, waar hij zich in Amsterdam vestigde. Zoals vele rijke Amsterdamse kooplieden en regenten zocht ook hij een terrein aan de Vecht voor de aanleg van een representatieve buitenplaats. Zijn keus viel op ‘Huis ten Ham’ aan de Vecht bij Nederhorst den Berg.

Lees meer

> Book 0 min

Fort bij Hinderdam

Voor de aanleg van een dam met sluis bij Hinderdam stond de Vecht in open verbinding met de Zuiderzee. De getijden van de Zuiderzee hadden invloed op het waterniveau van de rivier. Bij storm en hoogwater was er overstromingsgevaar tot in de stad Utrecht. Om dit te voorkomen werd in 1288 tussen Breukelen en Maarssen een dam met sluis aangelegd, de Otterspoordam. Deze dam lag op het noordelijke eindpunt van de Utrechtse overzeese handel en scheepvaart. In 1437 gaf de bisschop van Utrecht opdracht noordelijk een nieuwe dam aan te leggen, maar net ten zuiden van de grens met Holland. De naam Hinderdam was het gevolg van de last die dit opleverde voor de scheepvaart.

Lees meer

> Book 0 min

De rooms-katholieke kerk in Nederhorst den Berg

De kerk genaamd Onze Lieve Vrouw Hemelvaart en de bijbehorende pastorie zijn in de jaren 1887-1890 gebouwd naar ontwerp van de Amsterdamse architect Y. Bijvoets. De kerk onderging in 1960 herstelwerkzaamheden.

> Book 1 min

Fort bij Hinderdam: toevluchtsoord voor de natuur

Zelfs voor wie met een bootje over de Vecht vaart is het Fort bij Hinderdam moeilijk te herkennen. Het is een door begroeiing overwoekerd eilandje in een van de vele bochten van de kronkelende rivier. Men kan er slechts naar kijken, want erheen gaan is niet toegestaan. Alleen tijdens speciale excursies is het forteiland toegankelijk voor het publiek. Hoewel de geschiedenis van dit fort teruggaat tot de 15e eeuw werd het forteiland pas in 1913 aan het Zuidoostfront van de Stelling van Amsterdam toegevoegd. De naam dankt het fort aan een vijftiende-eeuwse dam met sluizen die in de druk bevaren Vecht voor opstoppingen en aanvaringen zorgde. Het door water omringde eiland biedt door zijn geïsoleerde positie een veilig leefgebied voor bijzondere flora en fauna, zoals het zeldzame zomerklokje, verschillende soorten vleermuizen en de ijsvogel. Het door Natuurmonumenten aangekochte forteiland heeft nu een ecologische functie.

> Book 3 min