Schagen

Aad Niesten vertelt over zijn verleden als schoenenverkoper in Schagen

Op Verhaal komen in …Schagen, Zijpe en Harenkarspel

n

Vertellers en luisteraars van mooie verhalen over Schagen, Zijpe en Harenkarspel kunnen hun hart ophalen. Door de fusie op 1 januari 2013 worden 25 dorpen op papier 1 gemeente. Al deze dorpen hebben een eigen identiteit, karakter en geschiedenis. Luister naar verhalen van de buurman, de buurvrouw, de bakker, de kooiker, de schooljuf, de winkelier of de burgemeester tijdens twee verhalenweekenden begin december 2012 op zes bijzondere locaties in de regio.

0 min

Henk Kok vertelt over zijn jaren als schoolmeester in Schagen en animator van het Scagontheater

Henk Kok vertelt over zijn jaren als onderwijzer en animator van het Scagontheater Op Verhaal komen in …Schagen, Zijpe en Harenkarspel Vertellers en luisteraars van mooie verhalen over Schagen, Zijpe en Harenkarspel kunnen hun hart ophalen. Door de fusie op 1 januari 2013 worden 25 dorpen op papier 1 gemeente. Al deze dorpen hebben een […]

0 min

Kees de Veer vertelt over de Paasveetentoonstelling in Schagen

Op verhaal komen in … Op Verhaal komen in …Schagen, Zijpe en HarenkarspelVertellers en luisteraars van mooie verhalen over Schagen, Zijpe en Harenkarspel kunnen hun hart ophalen. Door de fusie op 1 januari 2013 worden 25 dorpen op papier 1 gemeente. Al deze dorpen hebben een eigen identiteit, karakter en geschiedenis. Luister naar verhalen van […]

1 min

Duikersluis van de Burghorn

De sluis is gebouwd in 1739 als uitwateringssluis ten behoeve van de polder Burghorn. De sluis is in de Oudedijk gelegen, ten westen van Schagen.   Geschiedenis Het poldertje Burghorn ontstond doordat een driehoekige inham in de Westfriese dijk, met behulp van een dijk werd gescheiden van de Zijpe. Dat was in 1456, nadat Filips van Bourgondië zijn ‘bastaardbroer’ Willem, heer van Schagen, hiertoe toestemming had gegeven. De inpoldering van de Burghorn was hiermee één van de vroegst bekende aangedijkte landen. De Burghorn wordt aan alle zijden door oorspronkelijke zeedijken omsloten: ten westen door de Westfriese dijk (sinds 1456) en tenoosten en ten zuiden door de Oudedijk (van vóór 1456).   De uitwateringsduiker is gelegd in de Oudedijk zodat de polder Burghorn water kan lozen op de polder Schagen vanwaar het overtollige water wordt uitgemalen. De overeenkomst, waarin tot gemeenschappelijke bemaling werd besloten, stamt uit 1739, het bouwjaar van de huidige sluis. Het is aannemelijk dat de polder Burghorn vóór 1739 een eigen bemaling kende, temeer daar op de ‘Caerte vant Hontsbosch ende Zijplant’ van Adriaan Anthonisz. uit Alkmaar van ca. 1560 een molen met waterlopen in de Burghorn staat aangegeven.

1 min

De Westfriesedijk bij Schagen

Ongeveer twee kilometer ten noorden van Sint Maarten staat de Schagerpaal, de grens tussen Geestmerambacht en de Schager- en Niedorperkoggen. Hier begint de Geestmerambachts-Westfriese zeedijk. Het gehele tracé is hoog, steil en bochtig. Dit laatste duidt op de vele dijkdoorbraken in het verleden. Dit wordt nog eens bevestigd door de talrijke wielen die langs het tracé liggen.  

Ten behoeven van de spoorlijn Alkmaar – Den Helder is bij de Keins een doorsnijding in de dijk gemaakt en ten behoeve van de kanaal Stolpen – Schagen en de oude stoomtrambaan naar Schagerbrug zijn er twee doorsnijdingen gemaakt bij de Lagedijk bij Schagen.

1 min

Het Schagerwiel

Voor de datering van het Schagerwiel geldt dezelfde tijdsbepaling als voor de andere wielen langs dit dijkgedeelte, aangezien ook de Oudedijk rond 1248 gebouwd is en in 1457 slaperdijk werd. Het Schagerwiel is rond en vrij groot. Vroeger was hij in gebruik als zwembad van de gemeente Schagen. Tegenwoordig wordt er alleen nog maar in gevist.

1 min

Het Keinsmerwiel

Langs de westelijke en noordelijke gedeeltes van de Westfriese Omringdijk liggen verscheidene wielen. Zij geven het tracé een zeer kronkelig verloop. Het Keinsmerwiel ligt ten noorden van Schagen en is een buitenom bedijkt wiel, dat betekend dat het binnen de Westfriese Omringdijk ligt. Het Keinsmerwiel is rond, en in tegenstelling tot de andere wielen, aanzienlijk groter. Dit wiel is als natuurgebied aangemerkt.

2 min

De wielen langs de Valkkogerdijk

De drie wielen langs de Valkkogerdijk zijn te dateren tussen 1248 toen de dijk aangelegd werd, en 1457, toen de polder Burghorn bedijkt werd en de Valkkogerdijk een slaperdijk was geworden. De wielen waren samen met de Valkkogerdijk eigendom van de polder Valkkoog, maar de wielen werden aan het kerkbestuur van Valkkoog geschonken om als inkomstenbron te dienen doormiddel van verpachting. Tegenwoordig zijn ze eigendom van het waterschap Groot Geestmerambacht. Ten westen van het huidige meest westelijke wiel heeft nog een wiel gelegen. Deze is waarschijnlijk met de ruilverkaveling verdwenen.

De drie betrekkelijk kleine wielen (zoals deze ronde plassen langs dijken worden genoemd) liggen dicht naast elkaar en zijn rond. Zij worden als viswater voor een hengelvereniging gebruikt. Zij herinneren ons eraan dat de Valkkogerdijk niet altijd waterdicht is geweest.

1 min

De Valkkogerdijk tussen Sint Maarten en Valkkoog

De Valkkogerdijk en de Oudedijk zijn beide rond 1248 gebouwd als inlaagdijken. In dat jaar sloeg een stormvloed een gigantisch gat in de Westfriese Omringdijk ten noorden van Sint Maarten. De monniken van het klooster Egmond waren toen gedwongen op die plaats een dijk te leggen om hun landerijen daar te beschermen. De inwoners van Schagen moesten hetzelfde doen en legden de Oudedijk.   In 1457 was het gat weer zo dichtgeslibd, dat de Heer van Schagen het weer kon indijken. Zo ontstond de polder Burghorn. Het huidige dijkgedeelte ten noorden van Sint Maarten heet dan ook Nieuwedijk. Vervolgens werden de Valkkogerdijk en de Oudedijk slaperdijken en zijn als gevolg daarvan nogal verlaagd (met name de Oudedijk). Gedurende twee honderd jaar zijn deze dijken zeewaterkeringen geweest en om die reden zijn zij nauw verbonden met de Omringdijk.

2 min

Een nederzetting uit de ijzertijd bij Schagen

In Schagen vindt veel woningbouw plaats. Zo is ten noorden van de oude Nesdijk een nieuwe wijk ontworpen die de praktische naam Nes-Noord heeft gekregen. Eerder is daar bij archeologisch vooronderzoek een aantal plekken gevonden waar sporen in de bodem te verwachten waren. Op een van die plekken werd een proefsleuvenonderzoek gedaan. Dit leverde zo veel archeologische structuren en vondstmateriaal op dat het noodzakelijk bleek het terrein in zijn geheel op te graven. Voorafgaand aan het bouwrijp maken van het gebied heeft in september 2011 de opgraving plaatsgevonden.

3 min

Hoe oud zijn de dijken rond Schagen?

De Westfriese Omringdijk krijgt veel belangstelling omdat hij zo lang is en getuigt van enorme doorzettingskracht van onze voorouders uit de dertiende eeuw. Maar het is niet de oudste dijk. Dijkenbouw in West-Friesland werd pas nodig toen het niveau van het zeewater steeg en het land begon te dalen; dan komt er een moment waarop het mis gaat. De zeespiegel steeg door een klimaatschommeling, zoals wij die nu ook meemaken, en het land daalde omdat dat bestond uit veen – plantenresten die aan de oppervlakte vergaan en uitdrogen. Welke dijken zijn wel het oudst?

3 min

Nieuwe inzichten in bewoningsgeschiedenis Burghorn

In de polder Burghorn ten westen van Schagen werd in 2011 een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd. Het onderzoek was bedoeld om vast te stellen wat er nog aanwezig is aan sporen en materialen van een woonplaats uit de middeleeuwen.

3 min

Cornelis Bok: uitzicht op een voorbije wereld

Het is een interessante vraag: hoe zou Cornelis Bok (1777 – 1836)  onze grote belangstelling voor zijn leven en werk ervaren? Zijn bewonderaars van nu schrijven artikelen en boeken over deze opmerkelijke West-Friese kunstschilder en romanschrijver, speuren naar nog onontdekte aquarellen, en maken een wandel- en fietsroute langs de plekken waar Bok zijn topografische prenten schilderde.

5 min

Gerard Joling

Kopstem uit Schagen (NH) die na zijn doorbraak via het tv-programma Soundmix Show succesvol vertolker wordt van amusements- en lichte muziek.n

1 min

Sporen waterramp onder de Markt in Schagen

Archeologen van Hollandia Archeologen hebben in 2011 onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van middeleeuwse sporen op de markt in Schagen, vlak ten noorden van de kerk. Er was grote kans op waardevolle archeologische resten. Zo konden fundamenten worden verwacht van een ruim tweehonderd jaar geleden al verdwenen vishal, evenals de dertiende-eeuwse voormalige kerkhofmuur. Omdat er op veel plekken in en om Schagen in de Romeinse tijd nederzettingen zijn geweest, viel ook niet uit te sluiten dat daar sporen van zouden kunnen worden aangetroffen. Wat de archeologen echter aantroffen, waren de sporten van een ongekend grote waterramp.

2 min

Nes en Nieuwe Nes in Schagen

Nesdijken, zoals die in de twaalfde eeuw om kagen (stukken buitendijks land) werden gelegd, worden allang niet meer gemaakt. De ‘Nieuwe Nes’ in Schagen heeft dan ook niets met een dijk te maken, behalve dat hij dingen met elkaar verbindt. Het is het nieuwe onderkomen van een aantal samenwerkende organisaties op het gebied van natuur en cultuurgeschiedenis in de regio.

2 min

De Keins

Heeft u wel eens gehoord van Keins? Keins is niet meer dan een handvol boerderijen en huizen aan de Westfriesedijk, onderdeel van de Westfriese Omringdijk, en is gelegen even ten noorden van Schagen. Maar eens, heel lang geleden,  was het een belangrijke plaats.

3 min