Bloemendaal

Eerebegraafplaats

De jaren 1940-1945 zetten naast de rest van het land, ook de Kennemerduinen op hun kop. Het werd Sperrgebiet. De Duitsers bouwden veel oorlogsbouwwerken en legden betonnen wegen aan. Al tijdens de oorlogsjaren was bekend dat de nazi’s zonder enige vorm van proces verzetsstrijders executeerden in de duinen. In de zomer van 1945 kon in de duinen van Bloemendaal de trieste balans worden opgemaakt. In 45 grafkuilen verdeeld over zes verschillende plaatsen, werden de stoffelijke overschotten van in totaal 422 mensen gevonden. Van hen zijn 313 herbegraven op de Eerebegraafplaats Bloemendaal, waaronder de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft. Voor meer informatie: www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu

Lees verder

0 min

Landgoed Elswout: Een parel om te bewaren

Tom in den Bosch (61) werkt al 32 jaar op Elswout en is daar Junior Boswachter (voorheen Veldmedewerker voorlichting). Zijn werkzaamheden bestaan uit het onderhouden van het terrein en excursies geven. In Den Bosch geeft excursies over de planten, vogels en historie van Elswout. ‘Ik ben geen kenner, maar over alle planten en vogels op Elswout weet ik wel iets te vertellen’.

3 min

Belvedere

Tussen 1792 en 1796 stond deze buitenplaats bekend onder de naam De Uitkijk. Bij een uitbreiding van het landgoed in 1820 kreeg de buitenplaats een chiquere naam met dezelfde strekking: Belvédère. Buitenplaats Belvédère is in zijn huidige gedaante een schepping van de late negentiende eeuw.

0 min

Buytentwist

Ten oosten van de Bloemendaalseweg, tussen Overbeek en Bloemenheuvel, ligt de villa Buytentwist. Verder naar achteren ligt het gelijknamige volkstuincomplex. Ze zijn met elkaar verbonden door de aan de geschiedenis van het terrein van blekerij en buitenplaats Buytentwist, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de vroege zeventiende eeuw en verbonden is met die van de omliggende buitenplaatsen langs.   Lees verder

0 min

Bloemenheuvel

Bloemenheuvel lijkt een mooie herbestemming van een negentiende-eeuwse buitenplaats tot gemeentehuis. Dit gebouw dateert echter uit 1966 en is gebouwd op de plek van, en in de vorm van de oorspronkelijke buitenplaats. Dit jaar wordt de volgende stap in de bouwgeschiedenis gezet door een grote renovatie en uitbreiding van het gemeentehuis.

Het gemeentehuis is geen beschermd monument. Het rietgedekte tuinmanshuisje dat bij het historische Bloemenheuvel en het gemeentehuiscomplex hoort is rijksmonument, maar wordt in het monumentenregister per abuis als horend bij landgoed Lindenheuvel beschreven.

Bij het gemeentehuis bevinden zich nog twee natuurstenen schamppalen uit omstreeks 1600 en de achttiende eeuw, en een fragment van een laat-gotische natuurstenen borstwering. Deze stukken zijn rijksmonument maar hebben geen historische relatie met de buitenplaats.   Het gemeentehuis en het terrein zijn publiek toegankelijk.

2 min

Bosch en landzicht

Aan de Zandvoorterweg, staan drie zeer verschillende gebouwen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben: een oude villa, een lage arbeiderswoning en een boerderij. Toch hebben ze een gezamenlijke geschiedenis en vormden ze ooit onderdelen van buitenplaats Bosch en landzicht. Achter de negentiende-eeuwse pleisterlaag van het huis, gaat de zeventiende eeuw schuil.

De lage arbeiderswoning en de boerderij zijn rijksmonument. De villa is een provinciaal monument, maar zal vermoedelijk te zijner tijd van de provinciale lijst worden gehaald omdat het niet meer past in het huidige beschermingsbeleid. Wellicht krijgt het daarna de status van gemeentelijk monument.

Het huis wordt particulier bewoond en is niet toegankelijk.

2 min

De Beek

Op het terrein van De Beek is al in 1636 een blekerij gevestigd. Twee doopsgezinde zwagers (Lucas van Beeck en Lucas deClercq) breiden in dit jaar vervolgens het terrein uit. In deze tijd wordt op een deel van het terrein al een eenvoudige buitenplaats ingericht die de naam Clercq en Beeck krijgt. Die naam is waarschijnlijk tussen 1690 en 1705 verandert in De Beek.

De Beek ontleent zijn charme met name aan het park van tuinarchitect Springer uit de late negentiende eeuw.

2 min

Duinlust

Duinlust heeft niet alleen een statige villa en een mooi laat-negentiende-eeuwse landschapspark. De verschillende woongebouwen van het personeel geven ook een idee van de hoeveelheid werknemers die een statige buitenplaats draaiende moest houden.

2 min

Elswout

Elswout laat de ontwikkeling zien van een zeventiende-eeuwse buitenplaats via een achttiende-eeuwse landschapstuin naar een negentiende-eeuwse villatuin van formaat. De beboste duinterreinen nodigen uit tot een spannende wandeling.

3 min

Elswoutshoek

De naam zegt het al: historisch gezien is Elswoutshoek het een uithoek van landgoed Elswout. Het is gelegen aan de overgang van de binnenduinrand naar een vlakke strook land tussen Overveen en de oude stadskern van Haarlem. Onder Elswoutshoek wordt vooral het huis en zijn directe omgeving verstaan. Het overgrote deel van het huidige landgoed met de hoger gelegen terreinen maakte tot het midden van de twintigste eeuw deel uit van Elswout.

2 min

Huis te Vogelenzang

Hier is nog illegaal hout gekapt in de Tweede Wereldoorlog en bovendien stond er een een V1-lanceringstation. Maar Huis te Vogelenzang en Teylingerbosch zijn van oorsprong middeleeuws en daarmee een van de oudste van de Noord-Hollandse buitenplaatsen. Huis en terrein van Huis te Vogelenzang en Teylingerbosch zijn in particulier bezit en niet toegankelijk Het Huis te […]

2 min

Voorduin

Er is niet zoveel over van de voormalige buitenplaats Voorduin. Waar eerst een herenhuis, koetshuis, tuinmanswoning, orangerie en formele tuin met twee vijvers gelegen zijn, staat nu alleen nog het huis op de overplaats. Voorduin is gelegen tussen de gronden van de buitenplaatsen Hartenlust en Sparrenheuvel. Zeker tot het einde van de zeventiende eeuw is hier een blekerij gevestigd, daarna komen we het neutrale begrip ‘hofstede’ tegen.

1 min

Landgoed Caprera

De naam dankt dit landgoed aan Adriaan Volckert Teding van Berkhout die het landgoed erft in 1858. Zijn grote held is de Italiaanse vrijheidsstrijder Garibaldi. Hij noemt zijn landgoed met het meertje en het nieuwe landhuis Caprera, naar het eiland bij Sardinië, waar Garibaldi zijn hoofdkwartier had. Landgoed Caprera is vooral bekend van het openluchttheater, maar dat maakt geen onderdeel uit van het eigenlijke park. Het wandelpark zelf heeft een oppervlakte van 25 hectare met verschillende typen bos, mooie vergezichten en een meertje.

1 min

Duin en Daal

Op Duin en Daal ligt tegenwoordig één van de mooiste villaparken van Nederland. Daarin staat het achttiende-eeuwse rechthoekige herenhuis van de voormalige buitenplaats. In de negentiende eeuw is het wit gepleisterd. De huidige voorgevel was eigenlijk de rechter zijgevel van het huis. Het huis is in 1903 en 1907 naar het westen uitgebreid voor de bestemming van hotel. Tussen 1985 en 1988 is het geheel verbouwd tot zes woningen.

Het achttiende-eeuwse huis en het voormalige neo-gotische koets- of tuinmanshuis aan de Lage Duin en Daalseweg 15a zijn rijksmonument. Ze zijn particulier bezit en niet toegankelijk voor publiek.

2 min

Wildhoef

Het herenhuis van de voormalige buitenplaats Wildhoef ligt met zijn rug naar de Kennemerweg, maar het gemis van de voorgevel wordt gecompenseerd door de neoclassicistische tuinkoepel op de hoek met het Kerkplein. Tegenwoordig zijn er op Wildhoef bejaardenappartementen en verzorgingshuizen gevestigd.

Het herenhuis, de vierkante tuinkoepel en de voormalige dienstgebouwen aan de Donkerelaan 53, 55, 57 en 59 zijn rijksmonumenten. De koepel op de hoek van de Brederodelaan en Krullenlaan is gemeentelijk monument.

3 min

Vaart en Duin

Het huidige landgoed Vaart en Duin is ontstaan door samenvoeging van de buitenplaats Vaart en Duin met het aangrenzende Duinzigt. Beiden gaan terug tot circa 1600 en vanaf 1810 raakten ze met elkaar verbonden. Het oorspronkelijke huis Vaart en Duin is in 1904 gesloopt. Het huis dat nu die naam draagt was tot 1904 huis Duinzigt.

De buitenplaats Vaart en Duin is een rijksmonument, daarbij horen het huis, de aanleg en de dienstgebouwen. Het wordt particulier bewoond en is niet toegankelijk.

2 min

Sparrenheuvel

Aan Bloemendaalseweg in de as van de Mollaan staat het voormalige landhuis van de buitenplaats Sparrenheuvel. Het voorste deel is een laag neo-classicistisch gebouw met vrijstaande zuilen in het middendeel dat in 1825 is ontworpen door J.D. Zocher jr. Het deel aan de achterzijde gaat terug tot de vroege achttiende eeuw. Het landgoed bij het huis is inmiddels grotendeels in beslag genomen door straten en gebouwen, maar het Bispinckpark en de vijvers herinneren aan de historische aanleg.

Het voormalige landhuis en de ijskelder bij Mollaan 7 zijn rijksmonumenten. Het huis is in gebruik als kantoor en daarom niet publiek toegankelijk.

2 min

Hartenlust

Midden in Bloemendaal ligt een groen park met daarop een majesteus negentiende-eeuws landhuis. Het vormt de overgebleven kern van het landgoed van bijna 40 hectare. Het landhuis Hartenlust is een rijksmonument. Het wordt gebruikt als kantoor en is niet voor publiek toegankelijk.

3 min

Buitenplaats en villa Saxenburg

Van de historische buitenplaats Saxenburg resteren weinig gebouwde fragmenten: enkel het achttiende-eeuwse toegangshek met natuurstenen pijlers bij Mollaan 1 en de voormalige tuinmanswoning met prieel aan de Mollaan 2. Het zeventiende-eeuwse buiten is vastgelegd in prenten, schetsen en een schilderij. Het gebruik als lusthof wordt voortgezet in het Bloemendaalse bos, Thijsse’s hof en op de cricketvelden.

3 min

Overbeek

De naam Overbeek wijst al op de geschiedenis van dit terrein als overplaats van een buitenplaats genaamd De Beek. Op de oorspronkelijke buitenplaats uit de zeventiende eeuw van de zwagers De Clercq en Van Beeck staat nu een huis uit 1938. En waar eerst alleen een koepel stond op een woeste duintop, ligt nu het negentiende-eeuwse huis Overbeek op een groene heuvel.

3 min