Huizen

Kamp Almere: woonoord voor Ambonezen

Het gebied rond de Oud-Bussummerweg en de Langerhuizenweg in Huizen is vol natuur en de heide schiet er wortel. Bijna niets op deze plek doet denken aan een opvangkamp met barakken. Dat hier mensen woonden, weggerukt uit hun eigen omgeving, die geen kant op konden en zich stierlijk verveelden, zou je niet snel denken. Toch vind je hier in de buurt een plaquette die herinnert aan deze situatie. Ooit vond je hier ‘woonoord voor Ambonezen, Kamp Almere’.

5 min

Huizen zet beelden buiten

De afgelopen vijfentwintig jaar is in Huizen een beeldenroute tot stand gekomen. Een goede aanleiding om de kunstwerken voor het voetlicht te brengen in een fietsrouteboekje en op een tentoonstelling in het Huizer Museum. Het volgen van de route door het dorp blijkt een mooie kennismaking met veelzijdige moderne beeldhouwkunst.

6 min

Oud-Crailoo

De buitenplaats Oud-Crailoo is omringd door villa’s. Dit eens100 hectaregrootte landgoed is tegenwoordig een buitenplaats met een tuin van ongeveer1 hectaregroot. De omliggende huizen staan in wat vroeger het park was van Crailoo.

3 min

Landgoed Oud-Bussem

Midden in ´t Gooi, tussen bossen en een villapark, ligt de rijksmonumentale buitenplaats Oud-Bussem. Met de Oud Blaricummerweg als oude oprijlaan en het landschapspark gaat de buitenplaats geheel op in zijn omgeving. De nabij gelegen villa’s zijn uit het zicht onttrokken door bomen en struiken.

De buitenplaats als geheel Op 31 mei 1569 wordt Oud-Bussem voor het eerst op papier genoemd. Dan koopt Paulus van Loo de boerenhofstede. Oud-Bussem werd een gewilde hofstede, omdat Van Loo voor deze buitenplaats een dubbel schaarrecht kreeg. Dit schaarrecht gaf de eigenaren van de hofstede het recht om hun vee te laten grazen op de gemeenschappelijke velden. Veel eigenaren van Oud-Bussem hadden een kudde schapen en koeien.

Na Paulus van Loo bezaten onder andere de familie Hinlopen uit Amsterdam en Abraham Bredius de buitenplaats. Bredius vergrootte het landgoed van 107 naar314 hectaregrond met nieuwe aankopen. Uiteindelijk bestond Oud-Bussem uit twee onderdelen; een boerderij en een landhuis. Na Bredius werd het landgoed Oud-Bussum in delen verkocht.

2 min

De kalkovens van Huizen

De vier kalkovens van Huizen zijn de enige oorspronkelijke exemplaren die nog in de provincie Noord-Holland voorkomen. Dankzij een renovatie rond de jaren tachtig van de twintigste eeuw zijn deze ovens, in tegenstelling tot andere bewaard gebleven ovens in Nederland, niet in vervallen staat.
De specifieke bouwvorm maakt de vier kalkovens erg karakteristiek. Hun locatie aan de kop van de industriële bebouwing langs de oude haven leidt ertoe dat de ovens vanaf het Gooimeer ‘het’ herkenningspunt van Huizen zijn. Tussen 1918 en 1920 werden de bouwvergunningen voor de verschillende ovens van Huizen gegeven. Tot 1974 zijn ze in gebruik geweest.

2 min

Bakkerij Kruijmer

In de wijde omgeving waren (en zijn) ze bekend, de ‘Huizermannetjes’. Deze speculaaskoeken werden in diverse maten verkocht, twintig, zestien, twaalf en acht in een pond. Vroeger kregen de Huizer kinderen de avond voor kerst een’vurrël’ (vier koeken in een pond) die op kerstmorgen als ontbijt werd gegeten. Voordat de speculaas werd genuttigd, doopte men hem graag eerst in de koffie. Wie van een ‘bol mannetje’ hield, legde de koek enkele dagen naast de trommel zodat hij lekker zacht kon worden.

2 min

Het leven van een Huizer schippersknecht

De Huizer havenbuurt beschreven door Jan de Hartog: “Het was een winderige wereld van smalle straatjes gefestonneerd met drogende netten, die naar de haven leidden met zijn bos van masten en zijn kade, zilver van de schubben.” Aan die smalle straatjes woonden de schippersknechten en hun gezinnen in zogenaamde ‘Lange Huizen’ waarin maar liefst acht woninkjes waren ondergebracht.

3 min

Het lot van de Huizer vissers

In de nacht van 13 op 14 januari 1916 voltrok er zich rond de Zuiderzee een watersnoodramp. Een stormvloed viel samen met een hoge afvoer op de rivieren, waardoor op verschillende plaatsen de dijken doorbraken. In de provincie Noord-Holland kwamen daarbij 19 mensen om het leven. Een aantal schepen kwam in de problemen ten gevolge van de stormachtige wind of zonk, wat nog eens 32 doden ten gevolge had. Eén van hen was een Huizer visser die in de buurt van Hoorn was verdronken. Zijn zoon moest hem gaan identificeren. De visser had twee knikkers in zijn broekzak en had al eerder tegen zijn zoon gezegd: “als ik ooit verdrink en gevonden wordt, dan kun je me daaraan herkennen.”

2 min

Het lot van een Huizer weduwe

Elke maandagochtend kust de vissersvrouw haar man gedag. Elke maandagochtend staat ze op de kade, tuurt ze bedroefd in de verte en ziet ze haar man steeds verder de zee opgaan. Niet wetende of hij met Gods genade aan het eind van de week weer thuiskomt. Haar krijsende koters hangen aan haar rok. En dan begint het lange wachten.

2 min

Het Oranje Weeshuis in Huizen en koning Willem III

De beeldengroep op de gevel van het Oranje Weeshuis in Huizen laat twee wezen zien staande naast een bijbel op een lessenaar. Het verhaal achter deze beeldengroep en het weeshuis gaat over een treurige gebeurtenis en koninklijk medeleven.

2 min

Huizer Museum Het Schoutenhuis

Hoezo, een gekozen burgemeester? Het beroep van schout, hoofd van het dorpsbestuur en de politie, was in het begin van de negentiende eeuw gewoon te koop. Dit blijkt uit de aankoopakte van Jan Hendrik Habermehl die op 3 juli 1806 voor tweeduizend gulden het herenhuis, met stalling, erf en grond, aan de Achterbaan 82 te Huizen kocht. Daarnaast kocht hij voor drieduizend gulden het ambt van schout.

2 min

Het Wapen van Huizen

Het dorp Huizen staat bekend als vissersdorp. Toch staat er op het wapen van Huizen geen enkele visser, visnet, boot of iets wat maar naar de visserij verwijst. Hoe dit komt? Huizen is van oorsprong een boerendorp. De afbeelding van het Huizer Melkmeisje verwijst dan ook naar deze vroegste periode van het dorp Huizen.

2 min

De Oude Kerk in Huizen

‘Ik ben oud, zeer oud. Ouder, veel ouder dan één uwer. Ik heb de jaren, neen de eeuwen getrotseerd. Ik heb geslachten zien komen en geslachten zien gaan. ‘k Heb ontelbare jaren neergezien op huizen en huisjes, op hutten en stulpen die reeds verdwenen zijn en waarvan niemand zich meer het bestaan weet te herinneren. En nog sta ik daar, zonder dat de tand des tijds merkbare invloed op mij heeft gehad.’

2 min

Schrijver Jan de Hartog in Huizen

Jan de Hartog over Huizen: “Het was het grootste, mooiste dorp met de grootste, mooiste botters van de Zuiderzee. Het was het dorp met de sterkste mannen, de liefste meisjes (denk aan het Huizer melkmeisje), de hoogste bomen, de grootste kerk, het zuiverste geloof in de enig-ware God.”

2 min

Een stadsboerderij als burgemeesterswoning

De voorname boerderij aan de Zeeweg 5 in Huizen dateert vermoedelijk uit het eind van de achttiende eeuw. Het bedrijfsgedeelte aan de achterkant (aan de Beemsterboerlaan) is echter uit 1877. Dit jaartal is te zien aan de jaartalankers. Ook zonder dit achterste gedeelte was de boerderij groot genoeg voor rijke boeren. Een boer werd in die tijd immers reeds als rijk beschouwd als hij een paard en drie koeien had.

1 min

Westland: kaasventers uit Huizen

Door de komst van de Afsluitdijk in 1932 werd de Zuiderzee afgesloten en moesten vissers als Klaas, Gerrit en Lambert Westland uit Huizen hun netten neerleggen.Ze gingen op zoek naar een nieuw beroep. De drie gebroeders Westland besloten ieder voor zich kaas te gaan venten in het zuiden van het land.

2 min

Geesie, een Huizer mutsenstrijkster

Geen enkele zichzelf respecterende Huizer vrouw droeg vroeger een muts die niet helder was. Zo had het Huizer Melkmeisje ook altijd haar mooiste en schoonste muts op als ze met haar melk langs de deuren ging. Een mutsenstrijkster, in andere dorpen ook wel een mutsenwaster genoemd, was met het wassen, strijken en plooien van zo’n Huizer muts maar liefst vier uur bezig.

2 min

Huizer trots

Voor de deur van de voormalige visrokerij aan de Valkenaarstraat 25 staat een bronzen beeld genaamd ‘Huizer trots’. ‘Buiten minsen’ die de Huizer klederdracht niet kennen zien waarschijnlijk een pauw maar echte Huizers zien een Huizer kap. “En ik”, zegt Peter Kos, de maker van het beeld, “ik zie mijn oma”.

2 min

De Melkweg in Huizen

Huizen was, voordat het een vissersdorp werd, een boerendorp. Dat is ook terug te zien in het wapen van Huizen met het Huizer Melkmeisje. De boeren hadden een hard bestaan. De Huizers hadden maar een paar schapen en koeien om de arme zandgronden te bemesten. De koeien gaven ook nog melk. Het melken gebeurde niet bij huis maar op de gemeenschappelijk weidegronden, de meenten.

2 min

Een bijverdienste in zware tijden

In de tijd van het Huizer Melkmeisje was Huizen nog een arm boerendorp. De losse zandgronden waren moeilijk te bewerken en de veeteelt kwam ook niet snel van de grond. Door de nabijheid van de heide viel er in zware tijden met de verkoop van honing nog wel wat bij te verdienen.

2 min