De stolpboerderij is een bijzonder gebouw. Deze boerderij komt alleen voor in Noord-Holland en wordt ook wel de ‘piramide van de polder’ genoemd. Van Texel tot Haarlemmermeer staan 5.500 stolpen. Maar het voortbestaan van de stolpboerderij staat onder druk. Daarom is 2013 uitgeroepen tot het Jaar van de Stolp. Door de schaalvergroting van het agrarische bedrijf past de moderne veeteelt niet meer in de stolpboerderij. De stolp is bedoeld voor 16 tot maximaal 24 koeien. De stolpboerderij wordt nu vooral gebruikt als woonboerderij. Maar ook als zorgboerderij, kampeerboerderij of een Bed en Breakfast. Bewoners vertellen het bijzondere verhaal over hun stolpboerderij.
Kijk ook op de website van Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp www.boerderijenstichting.nl of op de website www.jaarvandestolp.nl van Cultuurcompagnie Noord-Holland.
Een oude, groene dijk met een rietkraag in de vaart. Een steil binnentalud met een grazend ezeltje in de onderberm. Een puntdak piekt boven een rij essen uit. Een stolpboerderij op een ruim erf. De stenen voorgevel draagt een charmant klokgeveltje. Deze stadse sier past de stolp echter als een handschoen. Anno 1777 staat erop.
>
2 min
Een lange straatweg voert langs een witte dorpskerk, zakelijk gemeentehuis, winkels en appartementen, gevolgd door een parkachtig bos. Gelijktijdig aan de bosrand als in de open ruimte van een weiland staat daar als bij toverslag een imposante witte stolpboerderij met grijs-zwart pannendak. Onwillekeurig wrijf je met de hand over de ogen. Is dit een sprookje of staat die prachtstolp daar werkelijk bos en wei te domineren?
> 3 min
Het hoge en steile puntdak piekt als een rietgedekte Matterhorn boven de leilinden uit. Erf en tuin zijn evenwichtig en doordacht aangelegd en passen als een tweede huid bij de woonfunctie van de stolp anno 1820 die deze sinds 1994 heeft.
> 2 min
De Meldijk ligt haaks op de strandwal van Uitgeest. In de dichte lintbebouwing ter plaatse ben je de aanwezige boerderijen zo voorbij, sneller nog dan de stormwolken die als grote, grijze schapen over de nokken van de met pannen gedekte daken jagen.
> 3 min
Meerkoeten kleumen in hun zwarte schipperstruien op de besneeuwde oever van de bevroren Hoornsevaart. De kerktoren prikt als een omgekeerde obliehoorn in de wazige winterlucht. De knotwilgen langs de Munnikenweg tonen als een rij monniken uit vervlogen tijd. Ze lossen als een vervagende streepjescode op in de grondmist. Het lofwerk op de topgevel van de grote stolp ‘Eendracht Maakt Macht’ schittert in de winterzon. Alsof een lichtreclame wordt ontstoken.
> 4 min
De grote stolp ligt als een slapende mastodont in het lage licht van een magere najaarszon. De karakteristieke langhuisboerderij lijkt op te gaan in zijn omgeving, alsof ze allang bij elkaar horen. En dat is ook zo. Het voorhuis dateert van 1600, de boerderij van rond 1850! Een oude stolp op een nog oudere plek. Maar duidelijk samen één.
> 2 min
De brede vaart loopt kaarsrecht naar de platte einder. De hoge en steile oevers zorgen voor extra aandacht bij de automobilisten op de even rechte, maar smalle polderweg. Hoofdvaart meldt het bord bij de brug. Stalen staketsels staan in lange rijen op de akkers. Langs de weg grote landbouwschuren, in de verte glimmen vliegtuigen in de stralende zomerzon. Een grote schaduw glijdt als een schip over de grond. We staan in de Haarlemmermeer.
> 3 min
Op de waterscheiding van de oude kreekrug die Hoorn als de Streek verbindt aan het Westeinde van Enkhuizen en recht tegenover de in de steigers staande rooms-katholieke kerk staat een pracht van een stolpboerderij zich monumentaal schrap te houden. De grote beuk en kastanje aan weerszijden van de voordeur zijn al even majestueus als dit staaltje van landelijke bouwkunst. Zesstedenweg 214 is een dot van een stolp, dat zie je in één oogopslag.
> 3 min
Als voorbeeld opgenomen in zowel het boek ‘De Stolp te kijk’ als de in Noord-Holland wereldberoemde Stolpenkalender 2003. Deze stads-vaarboerderij uit ca.1870 in ‘de Boerenhoek’ van Enkhuizen. Een stolp van 15 bij 15 meter die, nadat het agrarisch bedrijf was beëindigd in 2002 werd aangekocht om er een woonboerderij van te maken. Na een jaar van plannen maken, procedures doorlopen (de stolp is Rijksmonument, de bestemming was agrarisch) is nog een jaar aan de uitvoering besteed. Van de oorspronkelijke stolp bleven de voorgevel, de dars en de twee voorkamers geheel bewaard. In de stallen verschenen in de lange regel de gang met trappartij en in de korte regel, aan de achtergevel, de keuken. De stolp had en heeft de wagendeur aan de voor(vaart-)zijde maar ook nog darsdeuren achter.
> 1 min
Een charmante stolp uit 1888, met buitenmaten 12,80 bij 13,50 meter aan een van de middeleeuwse Kennemer dijken. Zoals meer stolpen aan de duinrand bevinden zich de dorsdeuren aan de voorzijde maar de indeling is als in het Noord-Hollandse Normaaltype (de vroegere dors en stal evenwijdig). Een combinatie van wonen en werken als nieuwe bestemming: de secretariaatsstolp van de Boerderijenstichting Noord-Holland. Met op de verdieping het secretariaatsbureau, de bibliotheek en het archief; ook zijn daar nog een slaapkamer en overloop. De tweede verdieping is bergzolder. De secretaris en zijn familie hebben de stolp in fasen gerestaureerd waarbij de oorspronkelijke indeling goeddeels is gehandhaafd. De voorkamer, met zijn houten schouw en houten delen in appelbloesemkleur, is -met paneelschuifdeuren- uitgebreid naar de vroegere dors (in de duinstreek zeggen ze dors, in West-Friesland dars). De blauwe, houten keuken is in stijl gerenoveerd. Gelijkvloers zijn er nog slaapkamers (één in de vroegere kaaskamer), een werkkamer, hal, badkamer, het vierkant en een aparte ingang voor het secretariaat.
> 1 min
Aan de Zuiderweg in de Beemster is het bont en lijkt het klimaat milder. Een mediterraan windje waait door beloverde fruitbomen. Hier heerst een aangenaam ontspannen sfeer. Zo anders dan in het jachtige elders.
> 4 min
Hartje Barghorn is een plaatje uit een prentenboek. Een boerderijenprentenboek. Aan weerszijden van de Blauwe brug staan drie stolpen prominent het beschermde dorpsgezicht te ondersteunen. Toegegeven, de Doopsgezinde kerk doet ter plaatse ook een dikke duit in het zakje, maar wanneer je de moeite neemt de Mieldijk een stukje uit te wandelen, en zou omdraaien, dan zou je kijkend in zuidelijke richting, die drie onverschrokken dorpspiramides zien; een weergaloos dorpscentrum.
> 2 min
Een strakblauwe lucht, een buitenthermometer wijst 26 graden. Op de grasgroene, hoge dijk hijgt hier en daar een schaap. In een rustig hoekje van het dorp achter deze Westfriese Omringdijk staat een schilderachtige stolp strak en kantig in het harde licht van de voorjaarszon. Een verzorgde moestuin en een tuin vol bloeiende planten flankeren het rietgedekte puntdak. Twee blonde meisjes spelen op het kort gemaaide grasveld.
> 3 min
De stolp genaamd ‘l’ Esperance’ is rond 1835 gebouwd. De oorspronkelijke dakkapel aan de voorzijde is na 1956 verdwenen. Dit geldt ook voor de schuur met zadeldak die via een lage muur met de noord-westhoek was verbonden. Het glas-in-lood in de bovenlichten van de schuifvensters dateert evenals de paneeldeur in de oostgevel waarschijnlijk uit de periode rond 1910.
> 0 min