Tussen Droom en Daad

Ieder mens heeft dromen en idealen. Sommige dromen zullen altijd dromen blijven, maar andere worden verwezenlijkt. Verschillende dromen hebben geleid tot daden die vervolgens hebben bijgedragen aan de wereld zoals we die nu kennen: van memorabele speeches als Ich Bin ein Berliner en Yes we can, helden als Willem van Oranje, Multatuli en Mandela tot bizarre utopieën. Wat is er nodig om van een droom een daad te maken? Tijdens de Maand van de Geschiedenis 2015, het grootste historische evenement van Nederland, gaan we op zoek naar dromen, dromers, daden en doeners van weleer.

Maand van de Geschiedenis in Noord-Holland

In het kader van de Maand van de Geschiedenis heeft Oneindig Noord-Holland dromen, dromers, daden en doeners uit het Noord-Hollands cultureel Erfgoed verzameld. Ook is er gedurende de maand veel te doen in de provincie. Zo kun je bijvoorbeeld dromen en dansen in het Rijksmuseum tijdens de Nacht van de Geschiedenis, met 5 euro korting naar de voorstelling de Tweeling, je historische kennis testen met de Grote Geschiedenis Quiz in het Foam museum en deelnemen aan het Geschiedenis Festival in Haarlem.

Verhalen

15 maart 1945: een zwarte dag voor Enkhuizen

Half maart 1945 was het einde van de oorlog al in zicht. Enkhuizen had het geluk dat Ortskommandant Preusz een betrekkelijk redelijke man was en kwam tot dan toe relatief goed door de oorlog. De stad was wel drie keer gebombardeerd, maar de schade viel mee. Er was ‘maar’ één dode te betreuren. Toch was de dreiging van een bombardement nooit ver weg. Met zijn belangrijke haven vormde Enkhuizen een strategisch doel voor de geallieerden. Zo bleek ook in deze nadagen van de oorlog.

3 min

Kerken in Den Helder: wat er staat is Waterstaat

In Den Helder staan twee kerken uit de eerste helft van de negentiende eeuw die nogal op elkaar lijken, al is de ene protestants en de andere rooms-katholiek. Het zijn zogeheten waterstaatskerken en zij behoren tot de weinige bewaard gebleven historische bouwwerken van de stad. De protestantse kerk had korte tijd een voorganger die later een bekende dichter werd. Het heeft niet veel gescheeld of de beide gebouwen verdwenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals met een derde waterstaatskerk gebeurde.

12 min

Vrije mensen en vrije liefde met Johanna Kuiper

Domineesdochter, theologe en schrijfster van een kinderbijbel en andere kinderboeken. Op het eerste gezicht is Johanna Kuiper (1896-1956) naar de standaarden van de eerste helft van de 21ste eeuw een prototype voor de vrouw. Johanna heeft echter ook een heel andere kant. Ze is socialiste, feministe, voorvechtster van de vrije liefde en een bewust ongetrouwde moeder van twee kinderen van verschillende mannen. Maar daarnaast is ze, zeker niet in de laatste plaats, ook een verzetsheldin.

3 min

Herinneringen aan het zeezwembad in het Marsdiep

Voordat de zeedijk van Den Helder in de jaren zeventig werd verzwaard bestond er aan de buitenzijde van de dijk in het Marsdiep een zeezwembad. Aan de binnenzijde was een pierenbad voor de kleinen. Oud-Heldenaar Hans van Rossum kwam als middelbare scholier in het zeezwembad geregeld de pastoor tegen die hij jarenlang als misdienaar had geassisteerd voor het altaar.

5 min

O Lungo Drom – De Lange Weg

In het Jordaanmuseum wacht je een warm welkom. In een bijzonder pand uit vervlogen tijden waarin het Jordaanmuseum tijdelijk huist, kun je eenvoudig binnenlopen voor een intieme Vrijheidsmaaltijd met mensen uit de Nederlandse Sinti-gemeenschap. Een middag met verhalen en muziek. Van 14.30 tot 18.00 uur.

1 min

De zwerfjaren van Lucebert

‘Alles van waarde is weerloos’. Weet jij van wie deze bekende zin is? Hij wordt nog altijd gezien als één van de grootste dichters van de twintigste eeuw: Lucebert. Hij werd geboren als Lubertus Jacobus Swaanswijk, maar koos later het pseudoniem Lucebert, een samenvoeging van luce en bert, dat allebei ‘licht’ betekent. Het leven van Lucebert is onlosmakelijk verbonden met twee Noord-Hollandse plaatsen: zijn geboortestad Amsterdam en het dorpje Bergen, waar hij in 1953 ging wonen. Met name zijn jeugd in de Jordaan en de zware tijden die hij later in de hoofdstad doormaakte hebben grote invloed gehad op zijn werk.

3 min

Het eerste Sinterklaasboek

“Zie ginds komt de stoomboot, uit Spanje weer aan. Hij brengt ons Sint Niklaas, ik zie hem reeds staan!” Al meer dan honderd jaar zingen we deze regels luidkeels mee wanneer Sinterklaas half november een pittoreske haven in Nederland komt binnenvaren. Het is één van de meest toonaangevende sinterklaasliedjes en werd geschreven door de Amsterdamse schrijver, onderwijzer en humorist, Jan Schenkman. Het aanvankelijke versje werd door Schenkman geïntroduceerd in het eerste Sinterklaasboek, gevuld met fraaie handgekleurde litho’s en vrolijke anekdotes op rijm, uitgegeven in 1850 door Gerrit Theodoor Bom.

4 min

Droogmakerijen maakten einde aan de oprukkende verwoesting van het water

‘Tussen droom en daad’ is het thema van de Maand van de Geschiedenis. Reden voor het Westfries Archief in Hoorn om lezingen en rondleidingen te organiseren over de dromen van ontdekkingsreizigers en de daden van droogmakers.

5 min

Scheepstimmerlieden en regenten staan tegenover elkaar in Kattenburg

In 1787 wisten oranjegezinde scheepstimmerlieden zich meester te maken van ongeveer vijftien geweren en wat kleiner geschut. Hiermee gingen ze in protest de patriotgezinde burgerwacht te lijf op Kattenburg. Dinsdag 29 mei 1787 werd met kanonnen het vuur geopend en was het Bijltjesoproer, ook bekend als Kattenburgoproer, een feit. In de ochtend van 30 mei, later ‘Bijltjesdag’, werd de opstand bloedig de kop ingedrukt.

2 min

Migranten, helden en boeven langs het IJ

Broodarme landverhuizers, opgepakte Februaristakers, jeugdige criminelen en welgestelde hotelklanten: allen verbleven ze in het Lloyd Hotel aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam.

5 min

Boze begrafenisondernemers bestormen burgemeesterswoning

Op 31 januari en 1 februari 1696 was Amsterdam in de ban van een korte, maar grote volksopstand. Het stadsbestuur had besloten tot een nieuwe regeling en belasting op het begraven. Particuliere aansprekers, of begrafenisondernemers, voelden zich bedreigd en begonnen onder de bevolking te stoken met valse geruchten over de ongunstige effecten van de maatregelen. De groeiende volkswoede ontaardde uiteindelijk in een serie zeer gewelddadige rellen waarbij enkele regentenwoningen werden geplunderd en vernield.

5 min

De wonderlijke watertorens van Noord-Holland

Al sinds het begin van de negentiende eeuw vormen watertorens een belangrijk onderdeel van het vlakke Nederlandse landschap. De meest markante watertorens zijn de drinkwatertorens, die vanaf 1856 werden gebouwd. Vanwege de forse afmetingen vallen deze het meest op en werden ze door de waterleidingbedrijven als een visitekaartje beschouwd. Zodanig dat er veel aandacht werd besteed aan het uiterlijk van de torens. Hieronder vind je de zeven meest bijzondere torens van Noord-Holland.

6 min

Van Gogh in Noord-Holland

Één van de beroemdste kunstenaars uit Nederland, Vincent van Gogh, is geboren in Zundert, overleden te Auvers-sur-Oise en heeft het grootse gedeelte van zijn leven gewoond en gewerkt in afwisselend Brabant, Den Haag, Drenthe, België en Frankrijk. Nadat hij in mei 1877 naar Amsterdam verhuisde om zich voor te bereiden op het staatsexamen, haakte de schilder nauwelijks een jaar later af en vertrok richting Laken bij Brussel. Je zou terecht kunnen concluderen dat Van Gogh weinig tot niets te maken heeft gehad met Amsterdam, laat staan Noord-Holland. Drenthe is immers officieel erkend als ‘Van Gogh-provincie’. Toch staat het Van Gogh Museum in Amsterdam. Hoe komt dit museum en de grootste collectie van Van Goghs werk hier terecht en wat bindt Van Gogh nu juist wel met Noord-Holland?

4 min

Denkbeeldige stadsbeelden van Adrianus Eversen

De negentiende-eeuwse kunstschilder, Adrianus Eversen (1813-1897), onderscheidt zich van andere landschapsschilders door de vele zonnige stadsgezichten. De typisch Nederlandse sfeerbeelden zijn weliswaar herkenbaar, maar de geschilderde stadsgezichten zijn lastig terug te vinden in steden als Haarlem, Amersfoort, Alkmaar en Amsterdam.

2 min

Westfriese Omringdijk

Door het geografisch bijzondere gebied van West-Friesland loopt de oudste dijk van Nederland: de Westfriese Omringdijk. Dit 126 kilometer lange provinciale monument verbindt de historische steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen en Medemblik en beschermde honderden jaren lang een groot deel van Noord-Holland tegen oprukkend water. Deels vormt de Westfriese Omringdijk nog steeds een grens tussen land en water, maar elders loopt de dijk door land en tussen polders en droogmakerijen met een eveneens rijke historie.

4 min

Zaans Museum wil verhalen aan de samenleving teruggeven

Buitenlandse toeristen iets vertellen over de geschiedenis van de Zaanstreek, arrangementen ontwikkelen voor binnenlandse bezoekers en een ‘verhalenbank’ voor de Zaankanters. Jan Hovers, de kersverse directeur van het Zaans Museum, heeft voorlopig genoeg om zijn tanden in te zetten.

5 min

De Zeemeermin van Edam

De wind giert langs de huizen, regen klettert op de daken en het water beukt tegen de dijken van het dorpje Edam aan de Zuiderzee in het jaar 1403. De storm slaat een gat in de dijk en op de woeste golven wordt een vreemd zeewezen het Purmermeer ingedreven. Als de storm gaat liggen, wordt het gat in de dijk direct gedicht. Reddeloos zwemt het wezen, dat een zeemeermin blijkt te zijn, rondjes door het meer. Ze kan geen kant op.

2 min

Anne Frank

Bij de naam Anne Frank denken we aan de Tweede Wereldoorlog, de Jodenvervolging, het achterhuis en natuurlijk het dagboek dat zij schreef. Haar dagboek is in bijna alle talen verschenen en het verhaal is diverse keren verfilmd of in het theater gespeeld. Anne is een icoon geworden en zal dat vermoedelijk nog lang blijven.

2 min

Eduard Douwes Dekker

Op 2 maart 1820 werd in de Korsjespoortsteeg in Amsterdam Eduard Douwes Dekker geboren. Hij ontwikkelde zich tot een intelligent kind dat de Latijnse school bezocht en al vroeg kritische vragen kon en durfde te stellen. Een reis naar Nederlands-Indië in 1838 zou het leven van de jonge Douwes Dekker voor altijd veranderen.

3 min

Fokker Technologies: uit de as herrezen

Anthony Fokker werd op 6 april 1890 op Java werd geboren, als zoon van een koffieplanter. Vier jaar later verhuisde hij met zijn familie naar Haarlem. Zijn schooltijd bracht hij echter in Duitsland door, waar hij in 1910 zijn eerste propellorvliegtuigje bouwde, De Spin. Op 31 augustus 1911 maakt hij er een rondje mee boven de Grote Markt van Haarlem.

5 min