Ieder mens heeft dromen en idealen. Sommige dromen zullen altijd dromen blijven, maar andere worden verwezenlijkt. Verschillende dromen hebben geleid tot daden die vervolgens hebben bijgedragen aan de wereld zoals we die nu kennen: van memorabele speeches als Ich Bin ein Berliner en Yes we can, helden als Willem van Oranje, Multatuli en Mandela tot bizarre utopieën. Wat is er nodig om van een droom een daad te maken? Tijdens de Maand van de Geschiedenis 2015, het grootste historische evenement van Nederland, gaan we op zoek naar dromen, dromers, daden en doeners van weleer.
Maand van de Geschiedenis in Noord-Holland
In het kader van de Maand van de Geschiedenis heeft Oneindig Noord-Holland dromen, dromers, daden en doeners uit het Noord-Hollands cultureel Erfgoed verzameld. Ook is er gedurende de maand veel te doen in de provincie. Zo kun je bijvoorbeeld dromen en dansen in het Rijksmuseum tijdens de Nacht van de Geschiedenis, met 5 euro korting naar de voorstelling de Tweeling, je historische kennis testen met de Grote Geschiedenis Quiz in het Foam museum en deelnemen aan het Geschiedenis Festival in Haarlem.
Wat begon met een geplempte kade langs de Amstel werd in de jaren dertig van de twintigste eeuw door de demping een ware verkeersader. Hier volgt een korte ontstaansgeschiedenis van zowel het Rokin als de opmerkelijke naam.
>
3 min
Op 15 februari 1864 tekende Gerard Heineken voor de overname van stoombrouwerij de Hooiberg in Amsterdam en plantte daarmee het eerste zaadje voor het grootse biermerk Heineken. De oprichter van Heineken en Co was een vooruitstrevend zakenman die met zijn bedrijf grote veranderingen doormaakte. Lange tijd leek zijn bestaan te zijn vergeten, maar de biografie Gerard Heineken. De man, de stad en het bier, geschreven door Annejet van der Zijl in 2014, bracht hier verandering in.
> 4 min
‘Kan het niet zo, heren?’ opperde kanalenkoning Willem I in 1816 bij zijn ministers tijdens een kabinetszitting over de aanleg van een nieuwe vaarweg van het IJ in Amsterdam naar de Noordzee. Met een potlood trok hij zijn beroemde streep door het gebied ten westen van het IJ tot aan de zee. ‘Onbegonnen werk en veel te duur’, stelden zijn ministers en Rijkswaterstaat. Het zou nog zeker 49 jaar en vele hoofdbrekens kosten voor er daadwerkelijk werd begonnen met het graven van het kanaal zoals Willem I het voor ogen had.
> 4 min
Na de Gouden Eeuw is het nu de beurt aan de IJzeren Eeuw, waarin Nederland als een razende verandert: kanalen, bruggen, stoommachines. Tijd voor een tv-serie, een website, een tentoonstelling en … een boek.
> 4 min
Het leven van luchtvaartpionier en onverschrokken zakenman Anthony Fokker wordt in 2015 verfilmd. Fokker, een toonbeeld van Hollands ondernemerschap, heeft onder andere geleefd in Haarlem en een vliegtuigenfabriek opgezet in Amsterdam-Noord. Aan het succesvolle en indrukwekkende oeuvre van een van Nederlands grootste zakenmannen zitten echter ook duistere schaduwzijdes.
> 5 min
10 maart 1966, Amsterdam: tijdens de rijtoer naar de kerkelijke inzegening van het huwelijk prinses Beatrix en prins Claus werd een rookbom op de feeststoet gegooid. De beelden van de van rook vergeven Raadhuisstraat waren meteen wereldnieuws. Vanaf dag één werd de actie toegeschreven aan Provo, een groep jongeren die zich afzette tegen de gevestigde orde in Nederland. Maar was dit eigenlijk wel terecht, en wie waren deze mensen?
> 5 min
Het terreintje aan de Buurtweg in Akersloot lag braak na de afbraak van het honderd jaar oude huisje dat er ooit had gestaan. Vóór dit huisje werd gebouwd was het veldje lange tijd niet gebruikt. Een recent onderzoek door lokale amateurarcheologen legde de materiële cultuur van alledag aan het licht vanaf het begin van de zestiende eeuw.
> 2 min
In de duinen van Castricum werd in 2013 een skelet gevonden dat van een Russische grenadier bleek te zijn. Hij had een leren tas bij zich met een metalen plaat erop. Daaraan kon zijn nationaliteit worden ontleend. Hij sneuvelde waarschijnlijk op 6 oktober 1799 tijdens de Slag bij Castricum. Deze slag vormde het keerpunt in de opmars van het Engels-Russische leger in Noord-Holland. Dit invasieleger was op 27 augustus 1799 geland op de Noord-Hollandse kust tussen Callantsoog en Den Helder om het Franse bezettingsleger te verjagen.
> 0 min
Eind 1995 trof een orkaan het tropische eiland Sint Maarten. De oproep om hulp bestond voornamelijk uit de vraag om geld om de schade te herstellen. De leraar bouwkunde, Ari Dekker, van het toenmalige West Friesland College besloot geen geld te sturen, maar gelden te verwerven om zelf daadwerkelijk hulp te gaan verlenen in de vorm van een stage van leerlingen uit de afdeling Bouwkunde. Deze ging ter plaatse onderzoeken of en hoe die hulp mogelijk zou zijn. Hij legde meteen contacten om de stage periode zo effectief mogelijk te laten verlopen. In januari 1996 vertrokken 26 leerlingen voor drie maanden met begeleiders naar Sint Maarten. Zij hadden voor hun overtocht zelf sponsors gevonden. Onderdak werd door particulieren verschaft, terwijl een achttal leerlingen met een van de begeleiders, Wim Velthuizen, onderdak kregen in het bejaardentehuis in Philipsburg. Onder bewonderende blikken van omstanders werden zo’n 40 grotere en kleinere projecten op het eiland afgebouwd.
> 1 min
De Amsterdamse kunstenares Thérèse Schwartze (1851-1918) was een uitzondering in haar tijd. Niet alleen was zij een begenadigd schilderes, maar ook nog eens een gewiekste zakenvrouw. Haar vader had haar leren schilderen, en Thérèse werkte al sinds haar zestiende in het atelier van haar vader en was vanwege diens vroegtijdige dood al snel gedwongen de rol van kostwinner op zich te nemen. Hierin is ze meer dan geslaagd. Ze groeide uit tot een ware society-schilderes die voornamelijk portretten maakte van mensen in de hogere kringen. Ze woonde, werkte en ontving belangrijke klanten in haar huis en atelier aan de Prinsengracht.
> 3 min
Pastoor van Leeuwen was een geliefd man bij zijn familie. Veel neven en nichten kunnen zich nog leuke en bijzondere dingen van hem herinneren.
> 5 min
De locatie van Scheepswerf Hakvoort in Monnickendam is al eeuwen als scheepswerf in gebruik. Dat is wel gebleken na de laatste archeologische opgravingen. De scheepshelling is onderzocht vanwege de vervanging van de helling en een geplande uitbreiding.
> 3 min
Koninginnedag 1980, de dag waarop prinses Beatrix ingehuldigd werd als de nieuwe koningin, staat te boek als de meest roemruchtige uit de Nederlandse geschiedenis. Wat een feestelijke dag had moeten worden, mondde uit in een niet eerder vertoonde explosie van geweld en ordeverstoringen. De Amsterdamse kraakbeweging had in de aanloop naar de troonopvolging de messen geslepen en opgeroepen om die dag te demonstreren tegen het regeringsbeleid en de geldverslindende inhuldiging. Zowel de krakers als het gezag stonden die dag op scherp maar konden niet vermoeden dat het zo uit de hand zou lopen.
> 4 min
Marianne Vos is na haar laatste wereldtitel onbetwist de beste wielrenster ter wereld – zo’n tien jaar nadat Leontien van Moorsel deze status bezat. Deze vrouwen zijn nationale helden, waar vooroorlogse wielrensters met de nek werden aangekeken. Vos en Van Moorsel zijn blijkbaar losgebroken uit de moederschapsideologie, zoals Jolande Withuis dat in 2000 omschreef.
> 3 min
Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw zag het gebied waar nu Voorland ligt er heel anders uit. Na de dijken die het land beschermden was er niets dan water, buitendijks land bestond hier nog niet. Het water was daarvoor veel te gevaarlijk, regelmatig brak zelfs de dijk door. Toen in de vorige eeuw besloten werd tot de drooglegging van het huidige Flevoland, veranderde veel voor dit gebied.
> 2 min
Voor 1612 stroomde er water door de Beemster. De kleine rivier de Bamestra groeide in de Middeleeuwen uit tot een ware binnenzee die in verbinding lag met de toenmalige Zuiderzee. Aan het begin van de Gouden Eeuw vatte de rijke koopman Dirk van Os, samen met zijn broer Hendrik, het plan op om de Beemster droog te leggen, om deze vruchtbare grond te bebouwen. Hiervoor was toestemming nodig van een aantal burgemeesters en kooplieden. In 1607 gaven de Staten van Holland en West-Friesland groen ligt voor de inpoldering. Ook een aantal rijke kooplieden waren hierbij betrokken, waaronder Jacob Poppen. In totaal bestond de groep uit vijftien man uit Amsterdam en Den Haag.
> 7 min
Jannetje Johanna Schaft, oftewel Hannie Schaft, kan beschreven worden als een stille en teruggetrokken vrouw die opkwam voor recht en humaniteit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was zij een van de bekendste vrouwen die in het verzet zat en werd ze door de Duitsers ‘het meisje met het rode haar’ genoemd. Zij werd geboren op 16 september 1920 in Haarlem en op 17 april 1945 in de duinen van Bloemendaal gefusilleerd. Elk jaar wordt er een herdenking gehouden ter nagedachtenis aan de verzetsstrijders.
> 5 min
Danny de Munk is een Amsterdamse acteur en tieneridool die na zijn debuut in de speelfilm Ciske de Rat (1984) uitgroeit tot een gewaardeerd zanger in Nederlandse musicals.
> 3 min
Dit is het verhaal van de Italiaanse immigrant Marco Tortorelli. Hij groeide op in het Zuid-Italiaanse Grassano. Als enige van het gezin maakte hij de basisschool af en volgde een jaar middelbaar onderwijs. Er viel weinig te verdienen op het Zuid-Italiaanse platteland. Samen met drie vrienden schreven ze zich in bij een arbeidsbureau. Een zonnegordijnenfabriek in Huizen vroeg jonge ongetrouwde mannen van tussen 20 en 30 jaar.
> 4 min