Zelfportret Jacob Cornelisz. van Oostsanen

Bron: Wikimedia Commons, Rijksmuseum

Zelfportret Jacob Cornelisz. van Oostsanen

Jacob Cornelisz. van Oostsanen (ca. 1475-1533)

Van Oostsanen kan worden beschouwd als een grote Nederlandse meester in de overgang van de laatmiddeleeuwse gotiek naar de vroege renaissance. Deze kunstenaarondernemer vestigde zich in Amsterdam en wist daar de markt te veroveren met zijn altaarstukken, portretten, prenten en ontwerpen voor glasruitjes en borduurwerk voor de Hollandse adel en burgerij. Hoewel Oostsanen tegenwoordig weinig bekendheid geniet bij het grote publiek, was hij in zijn in zijn eigen tijd een veelgevraagd kunstenaar. Zijn werken waren zodanig populair, dat er een markt bestond voor de goedkopere, maar wel in zijn atelier vervaardigde versies van schilderijen. De schilder heeft hoogstwaarschijnlijk een grote werkplaats met verschillende medewerkers tot zijn beschikking gehad.

Momus bekritiseert Gods Creaties

Schilderij van Maarten van Heemskerck. In bezit van de Gemäldegalerie in Berlijn

Momus bekritiseert Gods Creaties

Maarten van Heemskerck (1498-1574)

Maarten van Heemskerck komt eveneens uit de vroege zestiende eeuw en groeide op in een eenvoudig boerengezin. Hij bleef echter niet op het platteland en gooide zich op de beeldende kunst. Rond zijn dertigste vestigde hij zich met veel succes als een zelfstandig meester en schilderde allerlei mythologische en allegorische taferelen en portretten. Hij verdiende behoorlijk wat tijdens een reis naar Rome, waar hij tevens aan veel opdrachten kwam. Naast een status als gerenommeerd schilder, werd Van Heemskerck zo ook behoorlijk rijk. Als lid van een rederijkersgezelschap behoorde hij tot de meer welgestelde burgers van Haarlem. Hij was lid van het Haarlemse Sint-Lucasgilde en werd in 1553 kerkmeester van de Grote of St. Bavokerk in Haarlem.

De Schimmel

Door Philips Wouwerman. Bron: Rijksmuseum

De Schimmel

Philips Pouwelsz. Wouwerman (1619-1668)

Tegenwoordig is zijn naam misschien minder bekend dan die van Rembrandt of Vermeer, maar in zijn tijd was dit wel anders. Philips Wouwerman schilderde achter elkaar door: allerlei landschappen, slagvelden, jachtpartijen en andere voorstellingen waarin vooral paarden een grote rol kregen. Zijn schilderijen waren in de Gouden Eeuw mateloos populair bij rijke burgers en ook vorsten waren zeer geïnteresseerd in de voorstellingen met paarden. Stadhouder Willem V (1748-1806) bezat negen schilderijen van Wouwerman, waaronder diens ‘Veldslag’ (ca. 1655-1660) waar de stadhouder ruim 4,5 duizend gulden voor had betaald, meer dan hij toen ooit voor een werk van Rembrandt of Vermeer had uitgegeven! Veertig andere werken waren in het bezit van Catharina de Grote (1729-1796).

Portret van Catharina Annette Fraser (1815-1892)

Geschilderd door Jan Adam Kruseman. Bron: Wikimedia Commons, Rijksmuseum

Portret van Catharina Annette Fraser (1815-1892)

Jan Adam Kruseman (1804-1862)

Jan Adam was een gevierd portretschilder in de negentiende eeuw. Zijn werken, bestaande uit meer dan vijfhonderd portretten en circa honderd genrestukken en historische en Bijbelse taferelen, waren populair bij de adel en gegoede burgerij van Nederland. Koning Willem I, koning Willem II en diens vrouw Anna Paulowna waren drie van de vele gefortuneerde opdrachtgevers van de schilder. Kruseman was in contact gekomen met de Koninklijke familie na een portret te hebben geschilderd van de in 1825 overleden Russische tsaar Alexander I in opdracht van Adriaan van der Hoop (1778-1824).

Zelfportret van Carel Willink als Johannes

Zelfportret van Carel Willink als Johannes, olieverf op doek, 1937–1938. Bron: Wikimedia Commons, Rijksmuseum

Zelfportret van Carel Willink als Johannes

Albert Carel Willink (1900-1983)

Na 1930 ontwikkelde Willink de karakteristieke ‘Magisch’ realistische kunst, met fotorealistische details en een iets mysterieuze sfeer, waar de schilder om bekend staat. In deze zelfde periode verkreeg hij een reputatie als een van de belangrijkste Nederlandse schilders van zijn tijd. Desondanks kreeg Willink aanvankelijk weinig waardering voor zijn werk. Dit veranderde toen het magisch realisme en surrealisme een hernieuwde belangstelling kregen in de jaren zestig. De schilder werd toen bekend bij een veel breder publiek dan voorheen, mede dankzij zijn extravagante vrouw die op een aantal van zijn werken is te zien. De schilder kreeg vanwege zijn fotografische stijl van schilderen wel zijn hele leven lang, veel portretopdrachten uit vooraanstaande kringen. Hij werd gezien als een van de beste portretschilders. Het werk van Willink was tevens erg prijzig. Een portret kostte in de jaren vijftig ongeveer tienduizend gulden. Dit steeg na de jaren zestig tot ruim dertig tot zestigduizend gulden!

Kikker en Kat

Foto van het beeld gemaakt door Karel Appel. Bron: Flickr.com, Wendy Tanner (Wentan)

Kikker en Kat

Karel Appel (1921-2006)

Appel is een van de bekendste Nederlandse kunstenaars van zijn tijd. In 1997 werd zijn vermogen op ongeveer 29,5 miljoen euro geschat, in 2006 stond hij in Elsevier vierde op de lijst van meest succesvolle kunstenaars en voor de vele duizenden werken die Appel heeft nagelaten, worden nog steeds tonnen betaald. Karel Appel stierf in 2006 als een rijke kunstenaar, maar was dat niet altijd geweest. Aanvankelijk kon de kunstenaar zijn verf nauwelijks betalen. Appel kreeg vooral na het oprichten van de CoBrA-groep steeds meer bekendheid. Zijn expressionistische werken in de zogenaamde ‘volwassen kinderlijke stijl’ werden geëxposeerd en zorgden voor de nodige ophef en kritiek. In de jaren vijftig brak de kunstenaar wereldwijd door. Tentoonstellingen in onder andere New York en Parijs, markeerden het begin van zijn internationaal succesvolle carrière als kunstschilder, beeldhouwer, tekenaar en dichter.

Tentoonstelling Marlene Dumas 2014

Bron: Flickr.com, Henry Bloomfield

Tentoonstelling Marlene Dumas 2014

Marlene Dumas (1953)

Marlene Dumas is de meest vooraanstaande en best verkopende kunstenares van dit moment. Dumas woont en werkt sinds de jaren zeventig in Amsterdam en haar werk bevindt zich over de hele wereld in vele toonaangevende musea. De vrouwelijke schilder heeft belangrijke tentoonstellingen gehad in onder andere de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Duitsland en Japan. Dumas laat zich voor haar expressieve schilderijen veelal inspireren door foto’s uit kranten en tijdschriften. De schilderijen van Dumas gaan vaak over existentiële onderwerpen en kennen ook actuele politieke thema’s, waarbij de kunstenares controversiële aspecten niet uit de weg gaat. In 2005 vestigde ze een veilingrecord van 3,34 miljoen dollar voor haar schilderij van een klas, “The Teacher”. Dit was de hoogste veilingprijs ooit voor een werk van een nog levende kunstenares.

Geschreven door Liza Koppenrade

Bronnen

C. Blotkamp, ‘Willink, Albert Carel (1900-1983)’, in Biografisch Woordenboek van Nederland. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn3/willink

Cobra Museum. (z.d.). Karel Appel. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: http://www.cobra-museum.nl/leerzaam.htm

Kunstbus. (z.d.). Karel Appel. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: http://www.kunstbus.nl/kunst/karel+appel.html

Quote. (16 januari 2012). Rijkste Nederlandse Kunstenaars: Dumas op 1. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: http://www.quotenet.nl/Nieuws/Rijkste-Nederlandse-kunstenaars-Dumas-op-1-29291

Rijksmuseum. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: https://www.rijksmuseum.nl/

Stedelijk Museum Amsterdam. (2014). Marlene Dumas. The image as burden 6 sep 2014 – 4 jan 2015. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: http://www.stedelijk.nl/tentoonstellingen/marlene-dumas-the-image-as-burden

Vrije Academie. (z.d.). Lezing Kruseman: Kunstbroeders uit de Romantiek. Geraadpleegd op 8 juni 2015, via: https://www.vrijeacademie.nl/4214/uitgebreid-zoeken/lezing-kruseman-kunstbroeders-uit-de-romantiek/

Publicatiedatum: 08/06/2015