2 min

Bouw

In tegenstelling tot het gebruikelijke manier van bouwen is het woongedeelte van de boerderij aan de achterkant en zijn de darsdeuren aan de kant van de weg gesitueerd. De Noord-Hollandse stelp komt voort uit de Westfriese stelpboerderij. Bij de Westfriese variant ligt de nok-as evenwijdig aan de weg. De woonvertrekken bevinden zich aan de zijkant. De Noord-Hollandse variant ligt loodrecht op de weg en het woongedeelte ligt vlak achter de voorgevel. De verandering van plaatsing kan te maken hebben met de bemoeienissen van de stedelijke investeerders uit de zeventiende eeuw die niet aan tradities gebonden waren. Deze investeerders wilden een representatieve voorgevel. Door toename van bouwland in de negentiende-eeuwse polders is het verlengen van dit soort bedrijven veel toegepast. Enkel de buitenmuren en een enkele tussenmuur tussen de stal en de berg zijn van steen. De andere scheidingsmuren zijn van hout vanwege de slappe bodem.

Boerderij op de Selschardijk in Eenigenburg

Bron: Provincie Noord-Holland

Boerderij op de Selschardijk in Eenigenburg

De boerderij is in vroegere jaren verbouwd voor bewoning van drie twee-persoons huishoudens. De koegang is hiertoe opgedeeld in een viertal kamers en een keuken. In het oude woongedeelte achter de voorgevel zijn een waarschijnlijk achttiende-eeuwse smuiger (schouw), bedsteden en kastjes aanwezig. Aan beide kanten van de smuiger was een tegeltableau aangebracht die een bloemenvaas voorstelden. De rechter ontbreekt tegenwoordig. Op de voorzijde van de smuiger is een tegeltableau dat een arcadisch, Hollands landschap voorstelt met aan de rand een doorlopend rakenmotief. De tegels zijn in rood beschilderd.
De binnenwand van het oude woongedeelte bestaat uit diverse maten baksteen. Mogelijk is dit de oorspronkelijke buitenmuur geweest.
Opvallend is het ontbreken van (sporen van) korbelen war een zeventiende-eeuwse datering twijfelachtig maakt.

Waarde

Het pand is architectuurhistorisch van betekenis als voorbeeld van een Noord-Hollandse stelpboerderij. De aanleg dateert mogelijk uit het eind van de zeventiende eeuw of begin achttiende eeuw. Later heeft het pand enige verbouwingen ondergaan, zoals het aanbrengen van het dubbele vierkant waardoor de rechthoekige vorm is ontstaan. De hoofdvorm, gevelindeling en het materiaalgebruik geven het object ook zijn waarde. Ten slotte dragen ook de in het interieur aanwezige authentieke onderdelen (de smuiger met tegeltableaus, kastenwanden en bedsteden) bij aan die waarde.
 
Sociaalhistorisch is het pand van waarde als voormalig veeboerderij die inzage geeft in het functioneren van het boerenbedrijf in Noord-Holland.
De voormalige boerderij is door ligging en hoofdvorm van beeldondersteunende betekenis aan de rand van de oude dorpskern van Eenigenburg.

Monumentale status

Provinciale monumenten vertellen het verhaal van de geschiedenis van Noord-Holland en zijn bepalend voor de identiteit van de diverse regio’s. Provinciale monumenten zijn beschermd op basis van de provinciale monumentenverordening. De provincie Noord-Holland wil dit erfgoed behouden en de beleving hiervan door haar bewoners en bezoekers zo breed mogelijk maken. De provinciale monumentenlijst bevat onder meer stolpboerderijen, kerken, waterstaatkundige werken, villa’s en industrieel erfgoed.
 
Adres: Selschardijk 5, Eenigenburg

Publicatiedatum: 06/03/2012