Winters beeld van de kerk van Etersheim.

Beeld: Frans Debets.

Winters beeld van de kerk van Etersheim.

De oude kerk van Etersheim.

Tekening van het kerkje van Etersheim van voor 1901.

De oude kerk van Etersheim.

Kerkje in de verkoop

Toen later in de twintigste eeuw het kerkbezoek afnam, werd er om en om ‘gekerkt’ met Schardam. Het was best een fijne gemeente; er werd gerouwd en getrouwd en af en toe was er een geboortefeest. Er was een kerkvoogd die als vaste kracht broodnodig was. De dominee, die in de pastorie ernaast woonde, was druk met geestelijke zaken en zelfs kleine kerkjes vragen goed en gedegen onderhoud, zoals later nog maar eens zou blijken. Toen de hervormde gemeente de lasten van een dominee en het onderhoud niet meer kon dragen, kwamen het kerkje en de pastorie (maar niet de begraafplaats) in de verkoop en werd er gezocht naar een rendabeler gebruik. De nieuwe eigenaar probeerde er een theaterkerkje van te maken en organiseerde  er diverse concertjes en theatervoorstellingen, maar die trokken helaas te weinig publiek.

Kerk van Etersheim met toren en naastgelegen pastorie.

Beeld: Frans Debets.

Kerk van Etersheim met toren en naastgelegen pastorie.

Etersheim vanaf de IJsselmeerdijk. De kerk is hier nog in volle glorie met kerktoren.

Beeld: Frans Debets.

Etersheim vanaf de IJsselmeerdijk. De kerk is hier nog in volle glorie met kerktoren.

Sloop van de kerktoren

Weer wisselde het kerkje van eigenaar en werd het gebouw aangepast. In de winter van 1984 bleek de toren op instorten te staan: de stalen steunbalken waar de toren op rustte waren totaal doorgeroest. Wegens het ontbreken van financiële middelen bij alle kerkelijke en gemeentelijke instanties moest besloten worden de toren tot op deze balken te slopen. Een kleine houten uitkijkpost is nu nog als een soort pleister op de wond te zien. Wel zijn bewaard gebleven het eeuwenoude uurwerk en de luidklok, die waarschijnlijk ook nog ‘buitendijks’ de ritmes van de dag en soms de dreigende stormen heeft aangekondigd.

Kerk van Etersheim, zonder torentje.

Beeld: Frans Debets.

Kerk van Etersheim, zonder torentje.

Satanskerk

Al gauw werd er uitgekeken naar een nieuwe huurder. Een dubieuze club uit Amsterdam dacht het kerkje om te kunnen vormen tot een bordeel met een religieus sausje. Ze noemden zich de Satanskerk en in de jaren zeventig was er wel belangstelling voor die mix. De belastingdienst accepteerde deze ‘sekte’ uiteindelijk niet en de huurder koos eieren voor zijn geld. Deze periode liet nog lange tijd zijn sporen na in sterke verhalen. De particuliere eigenaar besloot toen om het kerkje te verbouwen en er verdiepingsvloeren in aan te brengen, wat naast een zaal met veel licht ook een aantal woon- en slaapvertrekken opleverde. Deze verbouwing kostte meer dan begroot en opnieuw ging het kerkje in de verkoop.

Wonen in een kerk

Vanaf 2002 wordt het kerkje van Etersheim door de huidige gebruikers alleen nog gebruikt als woning. De kleine begraafplaats naast de kerk dient nog steeds als laatste rustplaats voor overleden Etersheimers en wordt onderhouden door vrijwilligers.
 
Auteur: Frans Debets en Saskia Oostra / Redactie ONH.

Dit is een routepunt van de QR Kerkenroute Zeevang.

Publicatiedatum: 03/06/2011