Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

De sluis in de dijk van de Groetpolder

De sluis van de Verenigde Raaksmaats- en Niedorperkoggeboezem is in 1883 gebouwd als uitwateringsduikersluis van de Raaksmaatsboezem. Het was uitwaterend op de Zuiderzee. Tegenwoordig is het in gebruik als uitwateringssluis van de Raaksmaats- en Niedorperkoggeboezem en staat het in verbinding met de Wieringermeer.

De Groetpolder is aangedijkt land dat in 1844 ten oosten van de Oosterpolder, grenzend aan de Westfriesche dijk, gerealiseerd werd. De dijk van de Groetpolder was tot 1930 (toen de Wieringermeer droog viel) een zeedijk. Tot de aanleg van de Groetpolder kon de Raaksmaatsboezem direct op zee uitwateren. Ten behoeve van de zuidelijke uitloper van de boezem, die zich uitstrekt ter hoogte van de lijn Alkmaar-Hoorn, werd in de Groetpolder een uitwateringskanaal gegraven. Dit kanaal liep van het zuiden van de polder naar het Kolhornerdiep in het noorden. Rond 1880 werd het plan ontwikkeld om in het zuiden van de Groetpolder een uitwateringssluis te bouwen. In 1883 kwam de sluis naar ontwerp van J.W. Welcker (ingenieur bij Rijkswaterstaat) gereed. Hoewel het boezemwater sinds 1930 niet meer direct op zee wordt geloosd, maar een kanaal door de Wieringermeer wordt afgevoerd, is de sluis tegenwoordig nog in functie.

De sluis in de Groetpolderdijk

Bron: Provincie Noord-Holland

De sluis in de GroetpolderdijkDe sluis in de Groetpolderdijk

In het midden van de frontmuur, boven de penant, is een hardstenen gedenksteen ingemetseld. De tekst luidt: ‘Deze uitwateringssluis is / gebouwd in het jaar 1883 / onder het bestuur / J.B. Vreek dijkgraaf / P. Jonker / W. Duijn / J. Smit / W. Schermerhorn / P. Baan / P. Nobel Heem / Raden / P. Wonder secretaris / J.W. Welcker ingenieur/ waterstaat te Alkmaar/ ontwerper leider / J.D. Bruijne opzichter / te winkel’.

Waarde

De sluis is architectuurhistorisch van betekenis als gaaf en zeldzaam voorbeeld van een uitwateringsduikersluis (1883) met voormalige zeekerende functie tot 1930, maar ook vanwege de hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering. Hieronder valt de gedenksteen, die met name vanwege zijn uitvoering van kunst- en herinneringswaarde is.
Cultuurhistorisch is de sluis van belang als belangrijk element uit de geschiedenis van de waterhuishouding in Noord-Holland, in het bijzonder als voorbeeld van een grote uitwateringsduikersluis met voormalige zeekerende functie tussen de Raaksmaatsboezem en voormalige Zuiderzee, tegenwoordig Wieringermeer. De sluis is vanwege de situering in de Groetpolderdijk en door de hoofdvorm van ruimtelijk-landschappelijke waarde.

Monumentale status

Provinciale monumenten vertellen het verhaal van de geschiedenis van Noord-Holland en zijn bepalend voor de identiteit van de diverse regio’s. Provinciale monumenten zijn beschermd op basis van de provinciale monumentenverordening. De provincie Noord-Holland wil dit erfgoed behouden en de beleving hiervan door haar bewoners en bezoekers zo breed mogelijk maken. De provinciale monumentenlijst bevat onder meer stolpboerderijen, kerken, waterstaatkundige werken, villa’s en industrieel erfgoed.
 
Adres: Groetpolderdijk

Publicatiedatum: 07/03/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.