Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Duikersluis ‘Spuiter’ in de Zuiderdijk bij Oosterleek

De duikersluis is in 1784 herbouwd als inwateringsduikersluis ten behoeve van de polder De Drieban. De eerste vermelding van de ‘Spuiter’ dateert uit 1723: op een kaart van de Westfriesche dijk staat de sluis aangegeven, maar op een iets oudere kaart is de sluis nog niet weergegeven. Vermoedelijk is de ‘Spuiter’ rond 1700 gebouwd. De eerste spruiter was waarschijnlijk van hout. Het zal daarom al snel door houtworm zijn aangetast. In 1784 werd de sluis in steen herbouwd zoals de gedenksteen aangeeft. De nieuwe inwateringsduikersluis moest polder De Drieban van water voorzien. De verschijningsvorm is sindsdien weinig veranderd. Tegenwoordig doet het dienst als inwateringssluis.

Het inlaten van zeewater was weliswaar schadelijk voor de gewassen maar richtte uiteindelijk minder schade aan dan een droge zomer. Vooral na het gereed komen van de grote droogmakerijen in de eerste helft van de zeventiende eeuw was de waterberging van de boezems zo verkleind dat slechts weinig water in reserve kon worden gehouden. De polders die aan zee grensden lieten dan zeewater in.

Waarde

De duikersluis is architectuurhistorisch van betekenis als een gaaf en zeer zeldzaam voorbeeld van een inwateringsduikersluis. Ook de hoofdvorm, detaillering, materiaalgebruik en vooral de ouderdom wegen mee in de waarde.
 
Cultuurhistorisch is de duikersluis van betekenis als element uit de geschiedenis van de waterhuishouding in Noord-Holland, in het bijzonder als zeer zeldzaam en oud voorbeeld van een inwateringsduikersluis in de Westfriese zeedijk aan de voormalige Zuiderzee die in tijden van extreme droogte de polder De Drieban van water moest voorzien.
 
De duikersluis heeft landschappelijke waarde vanwege de ongeschonden ligging in de Westfriese Zeedijk aan het IJsselmeer.

Monumentale status

Provinciale monumenten vertellen het verhaal van de geschiedenis van Noord-Holland en zijn bepalend voor de identiteit van de diverse regio’s. Provinciale monumenten zijn beschermd op basis van de provinciale monumentenverordening. De provincie Noord-Holland wil dit erfgoed behouden en de beleving hiervan door haar bewoners en bezoekers zo breed mogelijk maken. De provinciale monumentenlijst bevat onder meer stolpboerderijen, kerken, waterstaatkundige werken, villa’s en industrieel erfgoed.
 
Adres: Zuiderdijk, Oosterleek

Publicatiedatum: 06/03/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.