2 min

Het Vestingmuseum laat het verleden van Naarden als militaire verdedigingspost herleven.

Het Vestingmuseum laat het verleden van Naarden als militaire verdedigingspost herleven.

Napoleon

In oktober 1811 maakte Napoleon een inspectietocht rond Amsterdam. Hij wilde zien welk verdedigingsstelsel moest worden ontworpen om Amsterdam veilig te stellen binnen het Keizerrijk. Op welke manier moest Amsterdam ten noorden van de Rijn worden beveiligd tegen aanvallen? Napoleon Bonaparte maakte een inspectierit met Generaal Kraijenhoff van Muiden naar Naarden en besprak met hem welke defensieve mogelijkheden er in dat gebied waren. Een van de mogelijkheden was een modernisering van de Hollandse Waterlinie van Gorinchem naar de Zuiderzee. Tijdens een onderbreking van de tocht in Naarden hielden Napoleon en Kraijenhoff een kaartoefening waarop Napoleon Amsterdam aanviel en Kraijenhoff de aanvallen pareerde met defensieve maatregelen. Daarin liet Kraijenhoff zien dat inundaties (onderwaterzettingen) Amsterdam vrijwel onneembaar zouden maken. Dit tot grote frustratie van Napoleon.

Verdedigingslinie van Naarden naar Gorinchem

Napoleon was onder de indruk, zowel van de kennis en zelfverzekerdheid van Kraijenhoff als van diens ideeën voor een verdedigingslinie van Naarden naar Gorinchem. Hij schreef naar Parijs dat een linie van Naarden naar Gorinchem moest worden beschouwd als dé defensielinie voor dit deel van zijn rijk: ‘La ligne de Naarden à Gorcum doit donc être considérée comme la vraie ligne de l’Empire.’ Napoleon ziet daarmee heel Holland gedekt. ‘Alles wat zich rechts van deze linie bevindt, is van weinig betekenis, en, wanneer dit land twee jaar in handen van de vijand is geweest, zal men het aantreffen zoals het was voor die gebeurtenis’.

Luchtfoto van het Vesting Museum Naarden.

Beeld: Vesting Museum Naarden.

Luchtfoto van het Vesting Museum Naarden.

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Na het instellen van een commissie die de plannen verder moest onderzoeken is er onder Frans gezag verder weinig gedaan. Na de geboorte van het Koninkrijk der Nederlanden in 1813 is onder gezag van Kraijenhoff (toen generaal en later directeur der fortificatiën) verder gewerkt aan deze plannen waaruit uiteindelijk de Nieuwe Hollandse Waterlinie is ontstaan. Deze verdedigingslinie heeft Nederland tot mei 1940 uit Europese oorlogen weten te houden. Pas met de komst van tanks en vliegtuigen verdween de kracht van de Waterlinie. Napoleon heeft daar geen weet van gehad, in zijn tijd was de Waterlinie op zijn machtigst. Dat werd in de periode 1813 – 1814 bewezen toen Napoleontische troepen weigerden Naarden over te geven aan het Koninkrijk der Nederlanden. Een beleg van negen maanden was noodzakelijk om hen uit de stad te jagen, de vestingstad Naarden die omgeven werd door een dubbele gracht en machtige wallen.

Publicatiedatum: 29/06/2011