2 min

Het Amsterdam-Rijnkanaal bij Diemen

Foto: Martien Sleutjes

d42a51763bdc5d31e109d196100463ff319705a4

Merwedekanaal

De overgang van zeilboot naar stoomboot aan het begin van de negentiende eeuw had enorme gevolgen voor de Rijnvaart. Vooral op de Vecht liepen vele schepen vast. Er moest een oplossing komen om de scheepvaart vanuit Amsterdam naar de Rijn soepel te laten verlopen. In 1883 stemde Minister Klerck in met de aanleg van het Merwedekanaal. Dit kanaal liep van Amsterdam naar Gorinchem en was gedeeltelijk een verbreding en verdieping van bestaande kanalen, zoals de Keulse vaart en het Zederikkanaal. Tussen Amsterdam en Utrecht, langs Diemen, werd een kaarsrecht stuk gegraven. Het Merwedekanaal werd in 1892 officieel in gebruik genomen.

Het Merwedekanaal rond 1930. Collectie Stadsarchief Amsterdam

17999ee1504dde5612a86dad7fddf367568a74f1

Amsterdam-Rijnkanaal

Na enkele decennia voldeed het Merwedekanaal niet meer aan de eisen van de tijd. In 1931 werd vastgesteld dat er een langer, breder en dieper kanaal moest komen, over een lengte van 72 kilometer tussen Amsterdam en Tiel. Ingenieur Anton Mussert was betrokken bij het ontwerp. Door de economische crisis en de Tweede Wereldoorlog vertraagde de aanleg enorm. Het Amsterdam-Rijnkanaal werd pas in 1952 geopend. Het is vandaag de dag het drukst bevaren kanaal van de wereld.

Het Amsterdam-Rijnkanaal vanuit de lucht. Bron: Wikipedia

10b53916a4eb4a2067dc10682b79533193a8ce78

Veerponten in Diemen

Sinds de aanleg van het Merwedekanaal was een aantal Diemenaren afhankelijk van een veerpont. De eerste pont was van hout en dreef op lage bootjes. Hij werd voortbewogen door een kabel. Na de verbreding van het kanaal in 1939 kwamen er twee veerwagens in dienst, die 30 jaar lang goed gefunctioneerd hebben. In 1969 nam Rijkswaterstaat ze uit de rit, wat voor veel problemen zorgde voor bewoners aan de overkant. Ze kregen uiteindelijk een schadeloosstelling.

Veerpont bij de Diemerdam. Jacob Olie. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

25561eba6b96019568bdc66ad809746441831d72

Dit verhaal is onderdeel van de IJdijkenroute. Amsterdam en haar achterland danken hun bestaan aan de dijken die grotendeels zijn aangelegd rond de dertiende eeuw. Ze bescherm(d)en het land tegen het water. Vandaag de dag zijn veel van deze dijken nog terug te vinden in het landschap. In de stad zijn het levendige stadsstraten geworden, vol bijzondere plekken en verhalen. Volg de route met Oneindig Noord-Holland en ontdek de verborgen verhalen van de IJdijken!

Publicatiedatum: 03/05/2012