4 min

Tachtig jaar geleden werd de Afsluitdijk officieel in gebruik genomen. Een geweldig kunstwerk op waterbouwkundig gebied. Ondenkbaar hoe het ooit geweest is voor die tijd. Noordwest-Friesland was gewoon een uithoek. Als kinderen op school leerden wij wel over Nederland. Holland was voor ons een ver land.

Mijn tocht over de Zuiderzee

Wij woonden rond 1930 op Kiesterzijl, een gehucht in een driehoek van de Slachtedijk en de Harlingertrekvaart (het tegenwoordige Van Harinxmakanaal). In de verte goed te vinden vanwege de hoge schoorsteenpijpen van de fa. Magré. Dat was een bedrijf  waar zand en grind verwerkt werd. De aanvoer van zand en grind ging via grote boten via de Zuiderzee en de Harlingertrekvaart. Er was toen veel vrachtverkeer met schepen. Brugwachter Kroese had het er druk mee. Voor ons als kinderen altijd een afleiding als de brug weer open ging. Vooral wanneer je nog niet naar school ging want veel te bleven was er verder niet.

Waar ik nog vaak aan denk, vooral nu de Afsluitdijk weer in de belangstelling is, is mijn tocht over de Zuiderzee. Brugwachter Kroese kwam uit Zeeland, was een grote vriend van mijn vader. Toen hij werd overgeplaatst naar Ketelhaven was dat een groot gemis voor mijn vader, maar ook voor ons. Als kinderen kwamen we graag bij de familie Kroese want frou Kroese had altijd een trommeltje met Zeeuwse balletjes op het theeblad staan. En daar kregen we vaak een van. Het toeval was dat een van de vrachtschepen die altijd naar Magré kwam ook van Ketelhaven kwam. Geregeld werd dat heit en m’n broer en ik, met z’n drieën een keer mee mochten varen. Met de lege schuit naar Kroese en met de volle schuit een paar dagen later weer naar huis.
Nu was dat een geweldige onderneming. Eerst naar Harlingen en dan door de sluizen naar de Zuiderzee. Ik word weer zeeziek als ik er aan denk. Het was nogal winderig en die lege schuit lag niet direct rustig. Mevrouw Breider, de vrouw van de schipper, had boerenkool gekookt. Jarenlang heb ik dat niet kunnen eten. Bij de fam. Kroese was het fijn en de terugweg enkele dagen later, ging ook beter; toen lag de volgeladen boot steviger. Maar ik was blij dat we weer terug waren op Kiesterzijl.

Bakermat van de Friese cultuur

Kiesterzijl , achterafgezien de bakermat van de Friese cultuur, noem Haring en Metsie, dat waren de stamouders van de Piebenga’s. En wat te denken van Oane Ietses. De ouders van Douwe Tamminga, die later met Sjouke Piebenga trouwde. Dat was in mijn tijd op Kiesterzijl.
Op 12 mei 1931 verhuisden we naar Lankum. 12 mei was de verhuisdatum van de boerenarbeiders. Mijn vader was geen boerenarbeider maar we gingen wel in zo’n huisje wonen bij boer Hoekstra. Gelukkig voor mij, want per april moest ik naar school en het was een behoorlijk eind lopen van Kiesterzijl, vanaf Lankum was het iets korter. Elke dag vier maal, ja, want ook tussen de middag moest je naar huis om te eten. Overblijven was er niet op school. Om 2 uur begon het weer. Op klompen heen en weer. We waren wel meestal in groepjes. Soms kon je eens meerijden met een paard-en-wagen. Auto’s zag je nog heel weinig.
Ik herinner me dat ik soms met Douwe Tamminga achter op de fiets mee mocht rijden. Hij ging naar de ulo. Eenmaal zat ik achterop de fiets. Het was tussen de middag. Er zat een boek onder de binder en op dat boek stond Aaardrijkskunde met een hoofdletter A en twee kleine aa-tjes. Ik heb dat nooit vergeten.

Duinen, strand en zee, allemal nieuw voor ons

Toen dan in 1932 de Afsluitdijk geopend werd kwam er meer verkeer op de Harlingerstraatweg. Veel auto’s waren er nog niet. Er was een busdienst van de Fabo van Franeker naar Harlingen. En weer later kwam er een busdienst over de Afsluitdijk naar Alkmaar. Je kon dan in Alkmaar met de trein verder naar Amsterdam. Maar dat was waarschijnlijk pas na de oorlog. Wat voor ons kinderen geweldig was, was een schoolreisje over de Afsluitdijk. Want we waren nog nooit over de Afsluitdijk geweest. We gingen naar Kijkduin en keken onze ogen uit. De echte duinen en een strand en de grote zee. Allemal nieuw voor ons. Het is haast niet te geloven wanneer je nu tegenwoordig het wegennet bekijkt. Het landelijke gebied is verloren in Noord-Holland zowel als Friesland. Maar daar leer je ook mee leven. Maar de Afsluitdijk is niet meer weg te denken en heeft z’n nut wel bewezen.

Monument op de Afsluitdijk

Monument op de Afsluitdijk

Afsluitdijk met gedenkteken stempel 25.7.1939

Afsluitdijk met gedenkteken stempel 25.7.1939

Publicatiedatum: 24/10/2012