Amsterdam

De Lastage: decor van een oorlog

Dit stukje Amsterdam, nu gekenmerkt door rustieke grachtjes en lieflijke straatjes, was vijf eeuwen geleden decor van een oorlog. De Lastage, zoals de buurt tussen de Geldersekade en de Oudeschans wordt genoemd, zorgde ooit voor flink wat buikpijn bij het stadsbestuur van Amsterdam. Het gebied, dat in de zestiende eeuw nog buitendijks lag, was zeer kwetsbaar voor aanvallen van vijandige legers. En in de context van de Gelderse Oorlogen was deze dreiging zeer reëel. Oorlog op de Lastage, stel het je eens voor …

> 3 min

Biografie van een plek: Zeedijk 108-116 in Amsterdam

De He Hua tempel maakt deel uit van het kleine stukje Chinatown van Amsterdam en staat aan de Zeedijk 108 tot 116. De plek waar nu de grootste, in traditioneel Chinese paleisstijl gebouwde boeddhistische tempel van Europa staat, heeft een rijke en diverse geschiedenis. Voordat de tempel in 2000 werd gebouwd bevond er zich een speelplaats langs dit stukje IJdijk. Nog weer daarvoor kende de plek een heel andere bestemming: er stond een groot klooster.

> 3 min

27 augustus 1856: Naatje op de Dam onthuld

In 1856 verrees op de Dam een beeld ter herinnering aan de strijd tegen de Belgen tijdens de Belgische onafhankelijkheidsoorlog in 1830/31. Deze door Nederland verloren strijd leidde tot de afscheiding van ons zuidelijke buurland, hetgeen pas in 1839 resulteerde in een officiële erkenning van de staat België.

> 1 min

De Malle Montelbaanstoren

1512. Het is oorlog in Amsterdam. Amsterdammers verschuilen zich veilig achter de stadsmuren als het Gelderse leger de stad belaagt. Maar de Lastage, het gebied waar de schepen liggen, ligt buiten de stadsmuren. De vijanden steken de schepen in brand en vernielen alles. Deze gebeurtenis is voor de Amsterdammers de aanleiding om de Lastage voortaan beter te beschermen. Ze graven een gracht en bouwen een muur. En daar hoort natuurlijk een toren bij.

> 2 min

Eerste stapjes in Amsterdam Nieuw-West (1961)

Een kindje zet de eerste stapjes in Nieuw-West. Het is begin 1961 in Slotervaart. De brug die de Vlaardingenlaan verbindt met de Aletta Jacobslaan is nog maar net klaar. Een trottoir is er nog niet en overal ligt zand. Bijna struikelt het kleine Amsterdammertje over een hobbeltje. Verder gaat de tocht door deze eindeloze nieuwe wereld, over de klinkers van de Aletta Jacobslaan. Vader steeds veilig in de buurt, moeder kijkt mee door de zoeker van de camera. In de verte de huizen in Overtoomse Veld, nog in aanbouw, en een houten bouwkeet.

> 1 min

De mooiste wachtkamer van Amsterdam Centraal

De typisch Amsterdamse gevels tekenen zich af tegen de roze avondlucht. Ik kijk naar buiten, terwijl de trein langzaam het station binnen rijdt. Zodra ik op het eerste perron stap valt mijn oog op een groot gouden hek. Vreemd, ik ben hier inmiddels talloze malen geweest, maar dit hek is me nog nooit opgevallen. Waar zou het voor zijn? En welk verhaal zou erachter schuilgaan? Misschien is het tijd om eens de geschiedenis in te duiken van het Centraal Station te Amsterdam.

> 2 min

Gratis friet bij snackbar

Heel veel verhalen zijn achtergebleven. Verstopt. Alleen verteld tijdens verjaardagen waar iedereen alles al duizend keer heeft gehoord. Nu is er een uitweg voor al die mensen. In een klein badhuis in Amsterdam-Noord.nBuurtbewoners verbouwden het 92 jaar oude  gebouw tot een museum over de geschiedenis van Amsterdam Noord.  Ze hebben er al een succesvolle tentoonstelling gehad. Sinds 18 maart 2011 is de tweede tentoonstelling van start gegaan. Genaamd: Mijn buurt, mijn leven.n 

> 2 min

Een nog zorgeloos leventje

Als puber in de jaren twintig van de vorige eeuw houdt Ernst Michael Dooseman een aantal reisdagboeken bij. Van die reizen zijn ook fotoalbums bewaard gebleven. De dagboeken en beelden geven een uniek inkijkje in het leven van een joodse jongen uit een gegoed Amsterdams milieu tijdens het Interbellum.

> 2 min

De vergeten Fashion Week

De Amsterdam International Fashion Week is sinds 2004 uitgegroeid tot een internationaal bekend evenement dat twee keer per jaar wordt georganiseerd. Veel minder bekend is dat de AIFW een voorganger had in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw.

> 2 min

Martelkamers in het Paleis op de Dam

In april 1664 zat de achttienjarige Elsje Christiaans in één van de cellen van het stadhuis op de Dam, in afwachting van haar vonnis. Ze werd verdacht van moord. Op 1 mei werd Elsje schuldig bevonden en opgehangen. Vandaag de dag worden op deze zelfde plek staatshoofden officieel ontvangen. Het Paleis op de Dam: Joost van den Vondel schreef in 1655 een lofdicht ter ere van de inwijding, Amsterdammers noemden het trots het achtste wereldwonder. Maar de dagelijkse werkelijkheid was in de zeventiende eeuw een stuk minder verheven in het gebouw dat toen fungeerde als stadhuis. Mensen zaten er gevangen en rechters spraken doodstraffen uit. Menig gevangene is er gemarteld.

> 2 min

Traditie van Dodenherdenking in Olympisch Stadion begonnen

De eerste keer dat Nederland op 4 mei stilstond bij de Tweede Wereldoorlog was in 1946 – in 2016 dus zeventig jaar geleden. Dat gebeurde in het Olympisch Stadion, waar ook dit jaar weer een herdenking is. Bijna niemand weet eigenlijk nog dat deze nationale traditie in het Olympisch Stadion is begonnen. Oude filmbeelden staan hier.

> 1 min

29 juni 1858: gouden bruiloft Isaac Abraham Mendes en Rachel Cohen da Silva

Ter gelegenheid van hun 50-jarig huwelijksfeest op 29 juni 1858 kregen Isaac Abraham Mendes (1788-1869) en Rachel Cohen da Silva (1788-1868) dit zilveren geschenk van hun kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

> 1 min

De bouw van de Marathontoren

In 2004 maakten Jorrit Brenninkmeijer en Jurryt van de Vooren een radiodocumentaire over het olympisch vuur. Ze spraken onder anderen met architectuurhistoricus Maurits Nibbering over de Marathontoren. “Deze heeft nu nog de originele binnenkant van 1928”, zei Nibbering tijdens de beklimming van de toren. Op een meter of veertig meter hoog is een plateau waaraan de olympische ringen zijn bevestigd. Hierboven zit de ingang van een smal mangat, dat leidt naar de top van de toren, naar de betonnen schaal van twee meter doorsnee. Deze is zwart geblakerd, alhoewel hier sinds 2004 geen vuur meer heeft gebrand.

> 2 min

28 juni 1748: ophanging aanstichters Pachtersoproer op de Dam

Na het Pachtersoproer in Amsterdam dat op 24 juni 1748 uitbrak, moest de schutterij in actie komen om de orde te herstellen.

> 0 min

26 juni 1647: eerstesteenlegging onvoltooide toren Nieuwe Kerk

Deze roemer van heldergroen glas herdenkt de eerstesteenlegging, op 26 juni 1647, voor de nooit voltooide toren van de Nieuwe Kerk. De toren zou tegen de westelijke gevel van de kerk aan de Nieuwezijds Voorburgwal moeten verrijzen.

> 1 min

De Bijenkorf: chique speciaalzaak of chaotisch koopjesparadijs

“Om me heen stormden mensen als beesten op de rekken af. Ik wilde een tasje pakken, maar voor ik er erg in had griste iemand het alweer uit mijn handen. Ellebogen porden in mijn zij, handen trokken aan mijn jas. Leuk shoppen in de Bijenkorf? Het was een gekkenhuis.” Aldus Lola, een 24- jarige studente die zich één keer aan de drie Dwaze Dagen in de Bijenkorf heeft gewaagd. Het warenhuis begon ooit als een chique speciaalzaak voor rijke en nette mensen. Anno 2015 wil het grootse warenhuis weer terug naar het luxe imago van weleer.

> 3 min

Religieus monument in de hoerenbuurt

De prostitutie wordt wel het oudste beroep ter wereld genoemd. Waar of niet, het Red Light District in Amsterdam bevindt zich in ieder geval in het oudste gedeelte van de stad. Morsige barretjes, nauwe steegjes en rode lichten geven de rosse buurt een schimmige sfeer. Het gebied heeft echter een grote historische waarde. In het hart van deze unieke buurt staat het oudste nog bestaande gebouw van Amsterdam: de Oude Kerk. Volgens de directeur van het monument hebben de meeste dames achter de nabijgelegen ramen er niets mee. Maar het is een juweel op het gebied van religieus erfgoed.

> 2 min

25 juni 2007: overlijden Majoor Bosshardt

Dit uniform was van de bekendste soldaat van het Leger des Heils: Majoor Bosshardt.

> 0 min

24 juni 1748: Pachtersoproer

Op 24 en 25 juni 1748 vond het Pachtersoproer plaats. Het volk protesteerde tegen het innen van de belastingen door pachters, die zich in korte tijd enorm wisten te verrijken. Een woedende menigte trok door de stad; tientallen huizen van pachters werden leeggehaald. Er deden zich ‘hinderlijke’ taferelen van openbare dronkenschap voor.

> 1 min

23 juni 1866: eerste patent aangevraagd op typemachine

Altijd al eens afgevraagd waarom de meeste toetsenborden met de QWERTY-volgorde werken? Daarvoor moeten we terug naar de 19de eeuw.

> 1 min