Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Amsterdam

De Zieneres van Amsterdam De nieuwe oude kleuren van de Zuiderkerk ,,I have found my country" 'Er wordt gericht geschoten'

De Zieneres van Amsterdam

Hoog scoort Amsterdam nog niet op de lijst van katholieke bedevaartsplaatsen. Maar als het aan de zusters van de kloostergemeenschap Familie van Maria ligt komt daar ooit verandering in.

> Book 12 min

De societyschilder en de laatbloeier

‘Ze zijn terecht!’ Met merkbare opluchting in zijn stem bracht Axel Rüger, directeur van het Van Gogh Museum in Amsterdam, dit bericht in september 2016 naar buiten over twee schilderijtjes die in 2002 uit het museum waren gestolen. Beide werkjes werden in de jaren tachtig van de negentiende eeuw door de beroemde kunstenaar Vincent van Gogh gemaakt en zijn nu vele miljoenen euro’s waard. Als dezelfde schilderijen tijdens het leven van de schilder uit zijn huis waren ontvreemd, dan had er waarschijnlijk geen haan naar gekraaid. Van Vincent van Gogh had toen namelijk nog niemand gehoord. Een museum verderop bevindt zich werk van een kunstenaar die sinds de zeventiende eeuw altijd op veel belangstelling heeft kunnen rekenen: De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. Hoe kan het dat het een kunstwerk door de tijd heen totaal verschillende vormen van waardering kan oogsten?

> Book 6 min

De nieuwe oude kleuren van de Zuiderkerk

De Zuiderkerkstoren van Amsterdam is in de winter van 2016-2017 warm ingepakt geweest. Door restauratiewerkzaamheden heeft de toren maandenlang in de steigers gestaan, maar als alles volgens plan verloopt zullen de eerste in de week van 24 april weer worden afgebroken. Het nieuwe kleurbeeld wordt vanaf dan geleidelijk aan de stad gepresenteerd. Het kleurbeeld zoals Hendrick de Keyser (1565-1621) dat vierhonderd jaar geleden heeft bedoeld.

> Book 2 min

‘Amsterdammers doen het zelf wel’

Gouden Eeuw, slavernij, Provo en krakers, een uitzonderlijk breed scala aan onderwerpen passeert de revue in de nieuwe inrichting van de Schatkamer van het Amsterdamse Stadsarchief.

> Book 9 min

De heilloze tocht na de eerste grote razzia van Nederland

Op zaterdag houden de Joden sabbat, zo ook op 22 februari 1941. In de Amsterdamse Jodenbuurt is het dus relatief rustig, tot om vier uur ’s middags legertrucks de straten in rijden. Honderden Joodse mannen worden uit hun huizen getrokken en naar het Jonas Daniël Meijerplein geschopt. Daar moeten ze in de trucks stappen en vervolgens worden ze allemaal afgevoerd naar kamp Schoorl. De volgende ochtend komen de Duitsers terug voor een tweede razzia.

> Book 4 min

Alles Rembrandt in de Tweede Wereldoorlog

Nederlanders moeten zich een vanzelfsprekend deel voelen van het groot-Germaanse rijk. Om dat te bereiken draaien de Duitse propagandamachines op volle toeren. De Duitsers zoeken naar een nieuw nationaal symbool, iemand die de typisch Germaanse ‘volkse kracht’ belichaamt en zeker niet iemand die als anti-Duits icoon gebruikt kan worden, zoals de Oranjes. De keuze valt op Rembrandt van Rijn en dat is te merken ook: alles wordt Rembrandt.

> Book 4 min

Hoe Artis de Tweede Wereldoorlog doorkwam

Artis is in de Tweede Wereldoorlog een van de weinige plekken in Amsterdam waar mensen nog kunnen ontspannen. De dierentuin blijft de hele oorlog open en ook veel Duitsers komen om er een middagje te spenderen. Ondertussen zitten er tussen 1940 en 1945 twee- tot driehonderd mensen in het dierenpark ondergedoken.

> Book 4 min

Koren op de molens van Mondriaan

Primaire kleuren, wit, zwart, grijs en geometrische vormen. Dat is de manier waarop het gros van de mensen de kunstwerken van de schilder Piet Mondriaan (1872-1944) zullen kennen. Wat je misschien niet meteen bedenkt is dat deze abstracte werken er aan het begin van de carrière van de Nederlandse kunstenaar nog niet waren. Zelf zei hij dat hij is begonnen ‘zoals iedereen’, een beschrijving die vrij breed opgevat kan worden. Maar wat deed Mondriaan dan precies voordat hij zich ging wijden aan zijn beroemde doeken met lijnen en blokken in primaire kleuren? Alvast een tipje van de sluier: de stad Amsterdam en molens zijn een terugkerende factor.

> Book 7 min

Bijna vergeten: veertig verborgen bunkers in Amsterdam

In de ochtend van 6 augustus valt er een atoombom op Hiroshima. Drie dagen later volgt er een tweede op Nagasaki. Het is het einde van de Tweede Wereldoorlog, maar de aanloop naar een slepend conflict tussen de Sovjet Unie en de Verenigde Staten. De wapenwedloop die we tegenwoordig de Koude Oorlog noemen zorgt voor veel onrust. Wat als een van de kampen toch die rode knop indrukt? Waar moet je heen als er een atoombom wordt gegooid? De dreiging is reëel en in steden als Amsterdam zoekt het stadsbestuur naar manieren om zijn bewoners te beschermen. Of in ieder geval naar manieren om de Amsterdammers het idee te geven dat ze worden beschermd…

> Book 5 min

Van chaos tot giraal: de Amsterdamse Wisselbank

Geen centrale munteenheid en verschillende valuta in Amsterdam waarvan de waarde onduidelijk is: het klinkt als een uitdaging waarvan de zakenmensen op de Zuidas hoofdpijn zouden krijgen. Dat is ook precies wat er gebeurde in de Gouden Eeuw. De financiële markt was onoverzichtelijk en bedreigde de handel met inflatie. Om orde te scheppen in de chaos werd de Amsterdamsche Wisselbank opgericht – de motor van de Gouden Eeuw.

> Book 3 min

In Memoriam

In Memoriam is een installatie van 172 houten koffers en een neon-sculptuur van een jongensfiguur. De in Amerika woonachtige Nederlandse beeldend kunstenaar Willem Volkersz (1939) maakte dit kunstwerk ter herinnering aan de joodse (oud)leerlingen van zijn lagere school, de 1ste Montessorischool in Amsterdam, die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord.

> Book 1 min

Willem Arondeus: kunstenaar en verzetsman

Na de Tweede Wereldoorlog krijgt de familie van Willem Arondeus (1894-1943) een verzetskruis toegestuurd. Willem heeft zijn familie dan al dertig jaar niet meer gezien. Na een uit de hand gelopen ruzie is hij op zijn achttiende van huis vertrokken en nooit meer teruggekeerd. Willem is in Amsterdam terechtgekomen, waar hij in 1943 samen met medeverzetslieden door de Duitsers is opgepakt.

> Book 4 min

Van barbierszoon naar vermogend weldoener

In 2014 verkocht het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis zijn locatie aan de Prinsengracht. Na 157 jaar kwam er een einde aan de hospitaalfunctie van het gebouw. Het Prinsengrachtziekenhuis was in 1857 opgericht door enkele Amsterdamse artsen en notabelen, onder wie Jan Pieter Heije (1809-1876). Zijn naam leeft nog voort dankzij de naar hem vernoemde Amsterdamse straat, maar verder is hij bijna vergeten. Dat is jammer, want het Prinsengrachtziekenhuis was lang niet de enige verdienste van deze dokter en dichter.

> Book 3 min

Vondels droeve laatste jaren

De ´Prins der dichters´, dat is de bijnaam van de grote Nederlandse dichter en schrijver Joost van den Vondel. Zijn oeuvre bestaat uit meer dan 33 treurspelen, leer-, lof- en hekeldichten en vertalingen van klassieke literatuur. De laatste jaren van het rijke leven van de schrijver die ook nog handelde in zijde, zullen niet al te prettig zijn geweest. Zijn zoon, Joost junior, moet Van den Vondel flink wat rimpels en grijze haren hebben bezorgd. In ieder geval brachten de problemen van zijn enige mannelijke nageslacht Joost senior aan de rand van de financiële afgrond.

> Book 3 min

De Amsterdamse moddermolen

De haven van Amsterdam had in vroeger tijden te kampen met een grote moeilijkheid: het IJ werd voortdurend bedreigd door verzanding. Een bijzondere Amsterdamse uitvinding moest de bron van de stedelijke welvaart bereikbaar houden voor de koopvaardijschepen uit alle windstreken. Het lukte de moddermolen maar ten dele. Pas bij de aanleg van het Noordzeekanaal kwam er voorgoed een oplossing voor het probleem.

> Book 8 min

Beerstraten: wie schilderde wat?

Het schildersgeslacht Beerstraten is omgeven door verwarring en mysterie. Verschillende leden van de familie hebben met stadsgezichten, winterlandschappen en zeeslagen naam gemaakt als schilder in de zeventiende eeuw. Maar wie is wie en welke Beerstraten schilderde wat? Jan Abrahamsz. Beerstraten en zijn zoon Abraham Beerstraten zijn de twee bekendste. Daarnaast wordt er door diverse bronnen geschreven over een derde en een vierde Beerstraten, een Antonie en een Johannes. Er bestaat echter veel tegenstrijdige informatie. Wat heeft Antonie geschilderd, als hij al dan niet een kwast in zijn handen heeft gehad? Heeft hij wel bestaan? En wie is Johannes?

> Book 5 min