Den Helder

Kerken in Den Helder: wat er staat is Waterstaat

In Den Helder staan twee kerken uit de eerste helft van de negentiende eeuw die nogal op elkaar lijken, al is de ene protestants en de andere rooms-katholiek. Het zijn zogeheten waterstaatskerken en zij behoren tot de weinige bewaard gebleven historische bouwwerken van de stad. De protestantse kerk had korte tijd een voorganger die later een bekende dichter werd. Het heeft niet veel gescheeld of de beide gebouwen verdwenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals met een derde waterstaatskerk gebeurde.

12 min

Het verhuizende monument van Den Helder

We herdenken de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog nog ieder jaar. Vaak doen we dat bij monumenten die kort na de oorlog zijn opgericht, maar in Den Helder hebben ze recent nog een nieuw monument geplaatst. Het monument Rijkswerf 1940-1945 herdenkt de werknemers van de voormalige Rijkswerf Willemsoord die in de oorlog om het leven kwamen.

3 min

Vijf redenen voor een dagje Den Helder

Den Helder is de noordelijkste stad op het vasteland van Noord-Holland en de belangrijkste marinebasis van Nederland. De naam ‘Den Helder’ komt waarschijnlijk van ‘Helre’, een kleine zandrug of van een zeegat genaamd ‘Helledore’, tegenwoordig Marsdiep. Deze ‘deur tot hel’, was een hel voor schepen die de Zuiderzee op wilden varen. Tegenwoordig vaar je met de pont zonder probleem richting Texel. Maar Den Helder is meer dan alleen een haven. Snuif de zilte zeelucht op onder het genot van een ambachtelijk gemaakt ijsje en duik in het verleden van de Marine en de monumentale verdedigingswerken van een bijzondere stad.

5 min

De HH. Petrus en Pauluskerk in Den Helder

Een katholieke jeugd in Den Helder in de jaren vijftig en zestig. Het klinkt weinig buitenissig, maar in de terugblik van oud-Heldenaar Hans van Rossum lijkt het toenmalige katholicisme van een andere wereld. Aantekeningen bij een geleidelijk afscheid van de kerk.

7 min

Herinneringen aan het zeezwembad in het Marsdiep

Voordat de zeedijk van Den Helder in de jaren zeventig werd verzwaard bestond er aan de buitenzijde van de dijk in het Marsdiep een zeezwembad. Aan de binnenzijde was een pierenbad voor de kleinen. Oud-Heldenaar Hans van Rossum kwam als middelbare scholier in het zeezwembad geregeld de pastoor tegen die hij jarenlang als misdienaar had geassisteerd voor het altaar.

5 min

Torp in Den Helder geeft zijn geheimen prijs

De provincie Noord-Holland heeft in februari 2016 een archeologisch onderzoek uit laten voeren in woonwijk De Schooten in Den Helder. Een week lang onderzochten archeologen enkele resten van de grootste terp van Noord-Holland, genaamd het Torp. In de jaren zestig is deze terp onder de toen nieuw gebouwde woonwijk verdwenen. De onderzoekers verzamelden informatie over de middeleeuwse bewoning op deze plek en het landschap. De komende maanden wordt het onderzoek uitgewerkt en zal duidelijk worden hoe groot de bijdrage is die het Torp aan het terpenonderzoek van Nederland gaat leveren.

2 min

Zien en gezien worden

Over de vooroorlogse pantoffelparade in de binnenstad van Den Helder schreef oud-Heldenaar Dick Falkena: “Jarenlang was het gebruikelijk dat de jonge mensen in Den Helder in de vroege avond, mooi opgedoft en afgestoft gingen flaneren door de binnenstad. Door de Keizerstraat, de Spoorstraat en de Koningstraat tot het Koningsplein en dan weer terug, een eindeloze rij rondwandelende jongelui.”

4 min

Cultuur en knaagdieren

Oud-Heldenaar Hans van Rossum bezocht herfst 2015 het kunstproject De Nollen van Ruud van de Wint in een binnenduingebied aan de zuidkant van Den Helder. De rondleiding over het terrein maakte herinneringen los aan zijn jeugd in de Helderse Keizerstraat, waar zijn vader in de jaren vijftig en zestig een kruidenierswinkel dreef.

4 min

Helderse schatkamers

Dat het met het sanitair in de woning vroeger anders gesteld was dan nu is bekend. Maar om te beseffen hoe anders het nog in de jaren vijftig in veel gemeenten toeging op dat gebied moet je ervaringsdeskundige zijn. Oud-Heldenaar Hans van Rossum (1949) haalt private herinneringen op.

4 min

Rederij Zur Mühlen & Co.

De rederij Zur Mühlen & Co. was actief op de wateren in en rond Noord-Holland tussen 1854 en 1920. Het bedrijf vervoerde passagiers en vracht, maar was met name sterk als sleepvaartbedrijf en bij het bergingswerk op zee.

2 min

Nederland in de Eerste Wereldoorlog

Terwijl de bloem van de Belgische, Franse, Engelse en Duitse natie de dood vond in de loopgraven, wist Nederland zijn neutraliteit te behouden. Zo zijn honderdduizenden slachtoffers en een mogelijke annexatie van Nederland voorkomen. Wel is Nederland als enige niet-oorlogvoerende land gedurende de hele oorlog gemobiliseerd gebleven. Deze zware, en ook dure taak werd niet zomaar volgehouden: hoewel Nederland in  het Europa van de Eerste Wereldoorlog gold als een baken van rust, was deze neutraliteit lang niet zo vanzelfsprekend.

4 min

De Waddenzee

“Ze is onvoorspelbaar en veranderlijk, ze is altijd zichzelf, eigenzinnig en vrij. Niemand die in haar nabijheid komt, blijft onberoerd onder haar aanwezigheid.”
[Mathijs Deen, historicus en radiomaker, in het poëtisch eerbetoon De Wadden – een geschiedenis]

De Waddenzee: een woest en veranderlijk getijdengebied langs de Noordzeekusten van Nederland, Duitsland en Denemarken. Het Nederlandse deel van het Wad, 2500 kilometer beschermd gebied, begint bij het Marsdiep (Den Helder) en eindigt bij de Dollard in Groningen. Geen dag is hetzelfde, het wad is al eeuwenlang constant in beweging. Zo’n groot getijdengebied in een gematigd klimaat en met een enorme variatie aan planten en dieren, vind je nergens anders in de wereld.

2 min

Wadplaat Balgzand is megatrekpleister voor vogels

Bij vloed staan duizenden scholeksters, wulpen en andere steltlopers samengepakt op droog gebleven kwelderland. Bij eb waaieren de vogels uit over kilometers slik, wadplaat en kreken, want daar is eten in overvloed. Balgzand is als een driesterrenrestaurant: bekroond en beroemd, en belangrijk voor de vogelstand wereldwijd.

3 min

Kunstproject De Nollen

Initiatiefnemer van het Nollenproject is beeldend kunstenaar Ruud van de Wint (1942 – 2006). In 1980 trekt hij zich terug in het binnenduingebied De Nollen, toen een verwaarloosd stukje Niemandsland gelegen aan de rand van Den Helder. Van de Wint voelt zich aangetrokken door het onbestemde karakter van het 14 hectare grote gebied met restanten van bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Hij laat het exposeren in Europese musea achter zich en maakt van De Nollen zijn levenswerk. Hier vindt hij de artistieke vrijheid die hij zoekt, een plek waar hij kan experimenteren en zich kan concentreren op het proces. In 25 jaar verandert hij het onbestemde gebied in een ‘landschap van de verbeelding’. Van de Wint leeft voor De Nollen en sterft er onverwacht in 2006 zonder het project te voltooien.

2 min

Fort Dirks Admiraal in Den Helder

Nadat Napoleon Bonaparte in 1810 Nederland heeft ingelijfd bij het Franse Keizerrijk, brengt hij in het najaar van 1811 een inspectiebezoek aan Den Helder. Hij verklaart dat Den Helder vanwege de strategische ligging van de Helderse haven het “Gibraltar van het Noorden” moet worden. Om deze droom te verwezelijken, heeft Den Helder op dat moment echter te weinig verdedigingswerken.

2 min

Maandag, snertdag bij de Marine

De vroege vogels die op maandagochtend de haven of marine kazerne betraden, werden getrakteerd op de lucht van snert. Men was gelijk klaar wakker. Het was maandag, de dag van de snert met nasi – bami of witte rijst met goulash. Maar de hoofdzaak was snert. Een traditie bij de Koninklijke Marine. De samenstelling was vrij eenvoudig: men trok bouillon van een varkenskop of hamschijven, zwoerd, erwten, prei en andere groenten. De dan verkregen soep werd rijkelijk voorzien van dobbelsteentjes spek en werd snert met drijfijs genoemd.

0 min

De warme hap bij de Koninklijke Marine

In de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen er nog weinig ontspanningsmogelijkheden waren aan boord van schepen of instellingen van de Koninklijke Marine, was de warme hap een hoogtepunt in het sobere marine leven. Naar het eten werd met verlangen uitgekeken. De maaltijd was niet gevarieerd en hij was eenvoudig van samenstelling. De rantsoenen die verstrekt werden waren onvoldoende om de maag van een Hollandse jongen te vullen. Het systeem van tafelgelden was nodig om de maaltijden te verfraaien en aan te vullen. Ondanks het toch nog krappe budget werden door botteliers, koks en hofmeesters hoogstandjes verricht om tot een smakelijke maaltijd te komen.

4 min

Opgraving Engelse soldaat uit 1799

In Noord-Holland is voor het eerst een graf uit de Franse tijd wetenschappelijk onderzocht. Tijdens het onderzoek kwamen zeer belangwekkende gegevens naar voren over een vergeten episode uit de vaderlandse historie.

5 min

Met de stadsdichter op pad – Monumentendag

Dit gedicht is onderdeel van de wandelroute met stadsgedichten langs de mooiste plekjes in Den Helder.

0 min

Met de stadsdichter op pad – Stadshart gezocht

Dit gedicht is onderdeel van de wandelroute met stadsgedichten langs de mooiste plekjes in Den Helder.

1 min