Ouderkerk aan de Amstel

‘Geen knoop van mijn gulp voor de Winterhulp!’

De meeste winters van de Tweede Wereldoorlog waren streng. De winter van 1941-1942 was zelfs de koudste sinds 1789 en te vergelijken met die van 1963. Veel mensen leefden in armoede en daar maakte de Duitse bezetter gebruik van. De Duitsers richtten op 22 oktober 1940 de Winterhulp Nederland op, een kopie van de Winterhilfswerk des Deutschen Wolkes. Ze wilden laten zien dat ze de zwakkere Nederlanders steunden, om zo een wit voetje te halen bij de bevolking.

3 min

Een fatale achtervolging

Geweerschoten klinken door de Ronde Hoep bij Ouderkerk op 7 mei 1945. Vier SS’ers rennen door de polder. Ze worden achtervolgd door acht leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. De twee groepen achtervolgen elkaar over het riviertje de Bullewijk en springen over de smalle slootjes tussen de weilanden. Met man en macht proberen de verzetsmannen van de Binnenlandse Strijdkrachten de SS’ers te pakken te krijgen, levend of dood. Anton de Lange is van de Binnenlandse Strijdkrachten, en hij schrikt nergens voor terug om de vier mannen te pakken te krijgen.

3 min

Elsenhove, bekende boerderij in minder bekende polder

Elsenhove is bekend in Amstelveen en omstreken. Deze speelboerderij ligt in een recreatiegebied aan de voet van rijksweg A9. Hier scharrelen landbouwhuisdieren rond. Bij de schuur staat voor de jeugdige bezoekers een rek met klompjes klaar. Je vindt er klompjes in allerlei maten en kleuren. En – voor kinderen minstens zo belangrijk – Elsenhove heeft een avontuurlijke speeltuin.

3 min

Aernt Cuijper: de Amstelveense schout die werd opgepakt

Het valt niet mee iets te weten te komen over iemand die leefde in het midden van de 16^e eeuw. Dat geldt te meer als hij of zij niet invloedrijk is geweest. Peter van Schaik vertelt in zijn historische column voor rtvAmstelveen toch een Amstelvener opgespoord te hebben die in de archieven sporen heeft nagelaten: Aernt Cuijper de schout van Nieuwer-Amstel die werd opgepakt.

3 min

Vier fietsrondjes Amstelland

Vier fietsroutes leiden langs interessante plekken in Amstelland. Alle routes komen door of langs Ouderkerk aan de Amstel. Hier klopt het historische hart van Amstelland. Hier timmerden de pioniers hun eerste kerk in het toenmalige veenmoeras. Op de oever waar Amstel en Bullewijk samenstromen. De routes zijn een gezamenlijk initiatief van de Stichting Landschapsfonds Amstelland, de Historische Vereniging Wolfgerus van Aemstel en Oneindig Noord-Holland. Via je smartphone lees je onderweg, dankzij tientallen QR-bordjes, op Oneindig Noord-Holland het verhaal over imposante buitenplaatsen. Over historische boerderijen en over turf winnen in het weidse polderland.

2 min

Zorg en Hoop omsingeld

Aan de Rondehoep Oost staan niet veel markante hoeves. Maar Zorg en Hoop op nummer 13 verdient zeker de aandacht. Bebouwing van Ouderkerk heeft in de loop van de jaren deze boerderij omsingeld. Op het achtererf van de boerderij is een compleet nieuwe woonwijk ontstaan. Een buurt met een historische naam: Benning.

Jan Benningh (ong. 1465-1537) was namelijk de man die bij keizer Karel V wist te bereiken dat Amstelland niet meer al het overtollige water uit het Sticht te verwerken kreeg. Hier ongeveer, bij boerderij Zorg en Hoop, kwam een dam in de Bullewijk. Een dam om het water in Amstelland te kunnen reguleren.

1 min

Dagdromen bij Bouwlust

Door het blauwgrijze pleisterwerk valt boerderij Bouwlust meteen op. Het is een van de mooie boerderijen in de Rondehoep. Kenners vertellen dat Bouwlust een langhuis bevat met dwars uitgebouwde opkamer. De gepleisterde buitenmuur steekt sterk af bij het rieten dak. De leibomen dienen in de zinderende zomermaanden als zonnescherm. Op het bankje voor de hoeve zal het dan goed toeven zijn.

1 min

Veenderij leeft voort bij Ajax

De Toekomst is ingehaald door de werkelijkheid. Ten noorden van de Burg. Stramanweg bij Ouderkerk startte een eeuw geleden een veenderij. Hier begon men rond 1911 met het wegbaggeren van veen. In het landschap is een deel van de omringdijk goed te herkennen.

2 min

Turfmakerij Nieuwe Bullewijk

Als je met je rug naar de wijk Sluisvaart in Ouderkerk aan de Amstel gaat staan, naast het gemaal, kijk je uit op de Polder De Nieuwe Bullewijk. Die ligt tussen de Burgemeester Stramanweg, de spoorlijn Amsterdam-Utrecht en de Holendrechter- en Bullewijkerpolder. Het is een turfmakerij uit de 19e eeuw.

1 min

Vaart uit tijd van vervening

Van vroegere veenderijen valt weinig meer te zien. De turf is immers in rook opgegaan. Maar gelukkig herinnert het kanaal uit de jaren 1803-1805 nog aan de drukte die er toen heerste in de Holendrechter- en Bullewijkerpolder bij Ouderkerk. Over deze vaart voeren turfschippers af en aan. Via een houten sluisje bereikten ze de Bullewijk. Later kwam hier een gemaal om de polder droog te houden.

1 min

De Paerl aan de Amstel

Wat moet het een imponerend gezicht zijn geweest vanaf de Rondehoep West, die macht aan malende molenwieken in de Bovenkerkerpolder, aan de overzijde van de Amstel. Draaiende molens, sjokkende trekpaarden, fluitende stoomboten – bewoners van De Paerl hebben heel wat beleefd. De hoeve zal rond 1860 zijn gebouwd op deze prachtige plek, schuin tegenover buurtschap De Zwarte Kat.

1 min

Topstuk Groenendaal aan Waver

Kijk naar boerderij Groenendaal en je bent terug in de tijd. Een deel van de prachtige hoeve dateert uit de 17e eeuw. De tijd van de trekschuit. De jaren van de Gouden Eeuw toen rijke Amsterdamse kooplieden zomerse lusthoven lieten bouwen aan bijvoorbeeld Amstel en Vecht. Hier in de Waver was nauwelijks tijd voor plezierig verpozen. Hier werd noest gewerkt op het land.

1 min

Dijk verbindt vier veenderijen

Op de Hogendijk, aan de noordoostkant van Ouderkerk aan de Amstel, kijk je uit de voormalige Zuidveenderij, nu is dat de Polder De Nieuwe Bullewijk. Achter je ligt de wijk Hoofdenburg. Links is de Machineweg, rechts de Middenweg en recht vooruit dreunt de A2.

1 min

Nessermolen bewaakte polderpeil

Fietsend of wandelend over de Rondehoep West langs de rivier zie je in de buurt van Nes aan de Amstel een molenstomp. Niet tegen de dijk aangeplakt, maar wat bescheiden teruggetrokken in de polder. De Nessermolen staat op 120 meter van de Amstel aan het eind van een (nu gedempte) opvaart.

1 min

Sloten graven naar hart Rondehoep

Tussen circa 1100 en 1300 werd de Rondehoep ontgonnen. Dat deden de pioniers door loodrecht vanaf de omringende, destijds lager gelegen veenstromen sloten te graven naar het midden van wat toen nog een dik pak laagveen was. Zo ontstond een typisch, spinnenwebvormig slotenpatroon, een bijzonder cultuurlandschap, een zgn. gerende verkaveling.

Door het inklinken van het veen daalde de bodem en moest een ringdijk worden aangelegd. In de polder werd nooit turf gewonnen. Het veen zou teveel klei bevatten voor turf. Het land heeft altijd een agrarische bestemming gehad. Eerst akkerbouw (graan), maar vanaf de 17e eeuw – vanwege het inklinken van de bodem – veeteelt.

1 min

Rondehoep in trek bij weidevogels

Polder de Rondehoep is een vitaal agrarisch gebied. De Rondehoep laat zien dat agrarische bedrijvigheid, natuurbescherming, recreatie en toerisme goed samengaan in een landschap met een bijzondere cultuurhistorische waarde. Het is niet alleen een cultuurlandschap van ongekende schoonheid. Het weidegebied van 165 ha. midden in de polder wordt beheerd als weidevogelgebied.

1 min

Rondehoep blijft kwetsbaar

De Rondehoep is een uniek voorbeeld van een historisch veenweidegebied. De polder is een nog vrijwel onbedorven voorbeeld van de wijze waarop de mens zich in de vroege middeleeuwen vestigde in een nog onontgonnen gebied. De Rondehoep is geheel omgeven door veenrivieren. Dat maakt deze polder tot een van de mooiste veenpolders van de Randstad. Het is een stiltegebied.

1 min

Vogelparadijs van Geijsel

Het ‘Landje van Geijsel’ is algemeen bekend. Althans onder vogels. Komend uit Afrika en Zuid-Europa strijken ze met tienduizenden neer op hun favoriete stek. Het drassige weiland tussen de razende A9 en de kabbelende Holendrecht. Hier, bij Ouderkerk, komen de trekvogels op krachten voor het nieuwe broedseizoen.

1 min

Hoeve naast De Toekomst

In Ouderkerk spreken ze vaak van de ‘boerderij van Hottentot’ als ze hoeve Immanuel aan de Burg. Stramanweg bedoelen. Deze markante boerderij dateert uit 1907. Dat het bovenhuis op palen staat zie je vooral aan het veel lager gelegen achterhuis.

1 min

Tol betalen bij De Voetangel

In het water van de Bullewijk tegenover de brug over de Waver en De Voetangel zijn restanten te zien van een eiland dat is aangelegd voor het heffen van tol. Het vroegere eiland is nog te herkennen aan pollen riet. Dit is een uniek overblijfsel van tolheffing te water.

1 min