De Waddenzee is een voor de wereld uniek natuurgebied. Het is het grootste ononderbroken getijdensysteem van zandbanken en modderstromen op aarde. Het gebied strekt zich in ons land uit langs de kusten van Noord-Holland, Friesland en Groningen. Twee keer per dag verandert de Waddenzee van gezicht: bij hoogwater zie je vooral zee met hier en daar een boot. Bij eb worden de vele zandbanken, kwelders en geulen zichtbaar die te samen een landschappelijk kunstwerk vormen. En ook al doet de mens zich gelden, in de Waddenzee is de ongerepte natuur nog volop aan zet. Het samenspel van wind, getijdenstroming en de seizoenen zorgt voor een enorme diversiteit aan plant- en diersoorten.
Omdat het landschap van de Wadden zo veranderlijk is, is het een spannend gebied om te bezoeken. Bij eb kan men op blote voeten kilometers ver het wad oplopen en van dichtbij de dieren- en planten rijkdom beleven. Een glimp opvangen van een zonnebadende zeehond is dan goed mogelijk. Als je liever fietst, dan zijn de autoluwe Waddeneilanden een must. Vanaf de glooiende duintoppen kijk je over witte stranden en geniet je van prachtige vergezichten over de enige echte wildernis die ons land rijk is!
“In de zomer van ‘46 met prachtig weer visten de gebroeders Biem, Piet en Jan van Toon-van der Vis en Jan Kooger en ikzelf net over diepe gat, 20 tot 25 mijl ten westen TX (een zeemijl is 1853 meter). Midden op de dag zagen wij iets donkers drijven, van dichtbij bleek het een groot houten vat…” “Jan boorde een gat aan de bovenkant, waardoor we probeerden te ruiken wat er in het vat zat…”
>
4 min
Gesprek met ‘Zeevaarder’ Wil Hamers, leerling Zeevaartschool Texel september 1930 tot augustus 1932.
> 23 min
Dit gedicht is onderdeel van de wandelroute met stadsgedichtenlangs de mooiste plekjes in Den Helder.
> 1 min
In het voorjaar van 2012 heropende het Tesselse Kaap Skil (voormalig Maritiem en Juttersmuseum) haar deuren. Aan het plafond van het nieuwe gebouw hangt een heel bijzonder kunstwerk. Kunstenares Erna van Sambeek heeft samen met zo’n dertig Tesselaars een kleed van de kaart van Texel gemaakt. Deze kaart is negen bij vier meter en is volledig van Texelse producten gemaakt.
> 2 min
Onderaan de Hoge Berg tussen Den Burg en Oudeschild ligt Brakestein: de ‘enige buitenplaats van Texel’. Het is ook een markante blikvanger waarvan de geschiedenis teruggaat tot de zeventiende eeuw. Het huidige laat negentiende-eeuwse huis bevat een wandbetimmering uit 1787. Naast het huis ligt een bosrijke maar vervallen tuin, waarin de sporen van de zeventiende- en achttiende-eeuwse aanleg nog aanwezig zijn.
> 4 min
Het was een stralende lentedag, 17 april 1945. Even voor het middaguur dreunden twee zware explosies, de knallen waren tot in Den Helder te horen. De Duitse bezetter had in de IJsselmeerdijk op twee plaatsen munitie tot ontploffing gebracht. Het water stroomde met grote kracht de jonge polder in. Ruim 7000 bewoners én onderduikers moesten vluchten voor het water. Oneindig Noord-Holland herbergt verhalen en afbeeldingen over deze verschrikkelijke gebeurtenis.
> 1 min
De geschiedenis van de voormalige Gemeentelijke Zeevaartschool Texel, 1913-1933, vastgelegd in verhaalvorm. De levensloop van oud-leerlingen Johannes Herlé, Pieter Vijn en Jan Hazewinkel.
> 21 min
De gietijzeren vuurtoren op de Afsluitdijk en nabij Den Oever is een tastbare herinnering aan de tijd dat Wieringen nog een eiland was. Bakens, lichtopstanden en vuurtorens waren van groot belang voor de visserij en scheepvaart op Zuiderzee en Waddenzee.
> 3 min
Als je op een zonnige zomerdag achter de IJsselmeerdijk op de basaltblokken zit en de zon spiegelt in het water, dan is er geen vrediger beeld denkbaar. Maar toen in de nacht van 13 op 14 januari 1916 met hoogtij en windkracht 10, het zoute water over de dijk spoelde, dreigde datzelfde water met zijn allesverwoestende kracht het dorp Andijk te verzwelgen. Dat water heette toen nog Zuiderzee.
Dankzij de niet aflatende inspanningen van iedereen die maar een spade kon vasthouden en een dijkdoorbraak bij de Anna Paulowna- en Waardpolder, waardoor het waterpeil zakte, kon in de vroege morgen van 14 januari toen de wind afnam, met een zucht van verlichting de schade in ogenschouw worden genomen en was het meeste gevaar geweken.
Het was voor velen een angstige nacht geweest. Diverse boeren en tuinders hadden hun belangrijkste bezittingen al in hun polderschuit geladen om, als het water bezit van het land zou nemen, tijdig met vrouw en kinderen te kunnen vluchten. Zover is het gelukkig niet gekomen. Met zandzakken en grote zeilen die op en over de dijk gelegd werden wist de dappere bevolking een dijkdoorbraak te voorkomen. Het was vooral de binnenkant van de dijk die door het overspoelende water verzwakte en dus van binnenuit dreigde door te breken.
> 4 min
De naam Oudeschild is waarschijnlijk afkomstig van het woord schild. Vroeger betekende dat zoiets als modderbank of schelpenbank in zee. Het dorp ligt dan ook iets hoger dan zijn omgeving.
> 2 min
Huize Brakestein dateert uit de 17e eeuw. Dit landhuis is sterk verbonden met het maritieme verleden van Texel. Volgens de overlevering vertoefden de admiraals Michiel de Ruyter en Maarten Tromp tijdens hun bezoeken aan het eiland in dit huis.
Huize Brakestein heette oorspronkelijk ‘het Huis aan den Put’, maar werd rond 1745 vernoemd naar de familie Braak, die hier lange tijd woonde. Aan het eind van de 18e eeuw liet de toenmalige eigenaar Leendert den Berger bij Huize Brakestein een tuin in Franse stijl aanleggen. In deze tuin stonden o.a. beelden van Ceres en Neptunus die momenteel in de tuin van Atelier De Vermaning in Den Hoorn staan.
Tegenover Brakestein ziet u de Wezenputten. Oorspronkelijk waren er vijf waterputten, waarvan er nu nog twee over zijn. Deze putten danken hun naam aan de eigenaar, het weeshuis in Den Burgh. De regenten verkochten in de 17e eeuw het water vooral aan scheepskapiteins die vanaf de Rede van Texel voor een lange reis naar de Oost vertrekken. De geldkist waarin de regenten van het weeshuis de opbrengst van de waterverkoop bewaarden, is te zien in het Maritiem & Juttersmuseum in Oudeschild. Lees meer over deze plek in het verhaal ‘Bijzonder water uit de Wezenputten op Texel‘.
Dit verhaal maakt deel uit van de campagne Werelderfgoed.
Klik hier om terug te gaan naar het thema De Waddenzee.
0 min
Op 28 mei 1932 werd de Afsluitdijk gedicht. Over de aanleg van de dijk werd al eeuwenlang gedacht en gesproken. Hendrik Stevin, zoon van de bekendere Simon Stevin, was de eerste die in de tweede helft van de zeventiende eeuw een plan ontwierp voor de inpoldering van de Zuiderzee. Eind negentiende eeuw, in 1886, werd door een aantal vooraanstaande politici, ingenieurs en ‘projectonwikkelaars’ het plan nieuw leven ingeblazen met de oprichting van de Zuiderzeevereniging.
> 3 min
In 1998 plaatste het toenmalige Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen een sculptuur van Jan Wolkers op de Waddenzeedijk van Texel. Aanleiding was de voltooiing van een dijkverbetering. ‘Tot hiertoe en niet verder’ heette het beeld. Het stond op de dijk van de Prins Hendrikpolder ten zuiden van Oudeschild. Helaas werd het kunstwerk in 2002 door vandalen onherstelbaar vernield. Waarmee een grens werd overschreden.
> 1 min