De Waddenzee is een voor de wereld uniek natuurgebied. Het is het grootste ononderbroken getijdensysteem van zandbanken en modderstromen op aarde. Het gebied strekt zich in ons land uit langs de kusten van Noord-Holland, Friesland en Groningen. Twee keer per dag verandert de Waddenzee van gezicht: bij hoogwater zie je vooral zee met hier en daar een boot. Bij eb worden de vele zandbanken, kwelders en geulen zichtbaar die te samen een landschappelijk kunstwerk vormen. En ook al doet de mens zich gelden, in de Waddenzee is de ongerepte natuur nog volop aan zet. Het samenspel van wind, getijdenstroming en de seizoenen zorgt voor een enorme diversiteit aan plant- en diersoorten.
Omdat het landschap van de Wadden zo veranderlijk is, is het een spannend gebied om te bezoeken. Bij eb kan men op blote voeten kilometers ver het wad oplopen en van dichtbij de dieren- en planten rijkdom beleven. Een glimp opvangen van een zonnebadende zeehond is dan goed mogelijk. Als je liever fietst, dan zijn de autoluwe Waddeneilanden een must. Vanaf de glooiende duintoppen kijk je over witte stranden en geniet je van prachtige vergezichten over de enige echte wildernis die ons land rijk is!
Op een ruime plek aan de Breestraat 5-11 was de vervallen negentiende-eeuwse bebouwing op de hoek met de Batumburgerstraat gesloopt. Hier werd in 1996 in opdracht van de provincie Noord-Holland en in samenwerking met vrijwilligers van de afdeling Purmerend van de Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN) een opgraving uitgevoerd.
>
0 min
Al eeuwen geleden was het druk op het kruispunt van de Amsterdamse/Amstelveenseweg met de Kalfjeslaan. Nou ja, gemeten naar de maatstaven van die tijd natuurlijk. De oude veendijk tussen Amsterdam en Amstelveen was toen dé weg die je nam als je van Amsterdam naar Leiden reisde. Het alternatief was over Haarlem te lopen of te rijden. Hoe dan ook, je moest om het grote, ongenaakbare Haarlemmermeer heen.
> 4 min
‘Kappen is Moord’. 1400 bomen in het Amsterdamse Bos waren beplakt met dergelijke pamfletten. Dat was in 1993. Bij de Bosbaan moest een tenniscomplex komen. Vandaar het omzagen van de bomen. Ter compensatie werd een hoekje van de Schinkelpolder in Aalsmeer bij het Amsterdamse Bos gevoegd. Maar dat nieuwe bos is pas over vijftig jaar volwassen, protesteerden de pamflettisten. Volgroeid is dit Schinkelbos inderdaad nog niet, maar het is in korte tijd wel een interessant natuurgebied geworden. Je ervaart daar hoe het Bos er in de beginjaren uit zag.
> 3 min
Dat de Wieringermeer, het jonge cultuurgebied, een heel oude voorgeschiedenis heeft is bevestigd door verschillende vondsten uit de nieuwe steentijd (neolithicum, 5000-2000 v. Chr.). Bij Slootdorp zijn nederzettingsresten (3100 v. Chr.) gevonden en hier tussen het Robbenoordbos en het Dijkgatsbos werd een boomstamkano uit het midden van het neolithicum gevonden tijdens de werkzaamheden voor een nieuw natuurgebied.
> 0 min
Pastoor van Leeuwen was een geliefd man bij zijn familie. Veel neven en nichten kunnen zich nog leuke en bijzondere dingen van hem herinneren.
> 5 min
De Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) is het grootste rijksmonument van Nederland en staat op de nominatielijst van UNESCO. De NHW (1815-1940) loopt van het IJsselmeer tot de Biesbosch. De Linie bestaat uit een prachtig snoer van twee kastelen, vijf vestingsteden, 60 forten, een ingenieus systeem van sluizen, dijken, kanalen en 550 bunkers.
> 3 min
Wie in de buurt van Alkmaar woont, kent het Geestmerambacht vooral als een plek om te wandelen of te zwemmen. Weinig mensen weten dat onze voorouders 2500 jaar geleden ook al gebruikmaakten van dit gebied. Uit archeologisch onderzoek in het nieuwe deel De Druppels (2008-2011) blijkt dat het gebied al eeuwen wordt bewoond. Bij de opgraving zijn zeer bijzondere kuilen gevonden.
> 5 min
“Ze is onvoorspelbaar en veranderlijk, ze is altijd zichzelf, eigenzinnig en vrij. Niemand die in haar nabijheid komt, blijft onberoerd onder haar aanwezigheid.”
[Mathijs Deen, historicus en radiomaker, in het poëtisch eerbetoon De Wadden – een geschiedenis]
De Waddenzee: een woest en veranderlijk getijdengebied langs de Noordzeekusten van Nederland, Duitsland en Denemarken. Het Nederlandse deel van het Wad, 2500 kilometer beschermd gebied, begint bij het Marsdiep (Den Helder) en eindigt bij de Dollard in Groningen. Geen dag is hetzelfde, het wad is al eeuwenlang constant in beweging. Zo’n groot getijdengebied in een gematigd klimaat en met een enorme variatie aan planten en dieren, vind je nergens anders in de wereld.
> 2 min
De provincie Noord-Holland telt maar liefst 4 UNESCO Werelderfgoed monumenten. Dit zijn mondiaal gezien bijzondere gebieden waar we zeer zuinig op moeten zijn, zodat ook de generaties na ons ervan kunnen blijven genieten. De Waddenzee, Droogmakerij de Beemster, de Stelling van Amsterdam en de Amsterdamse Grachtengordel staan op de UNESCO-lijst. Deze plekken hebben gemeen dat ze op bijzondere wijze het verhaal van Nederland vertellen.
Het predicaat ‘Werelderfgoed’ is een soort Michelinster voor cultureel erfgoed en natuurgebieden. En net als de culinaire tegenhanger wordt de onderscheiding niet zo maar uitgereikt door UNESCO. Slechts tien monumenten in Nederland vallen deze eer te beurt.
> 3 min
In honderd jaar wadvisserij is er veel veranderd. Van kleine sloepen en aken tot grote kotters. Van gemengde vangst tot specialisatie in één soort. Grootschaligheid werd de norm. Een kleine groep vissers grijpt terug op een beproefd recept: kleinschalig en flexibel vissen, met respect voor de natuur. Drie voorbeelden van vissers die het anders gingen doen.
> 3 min
Struinend over zandplaten en door geulen ervaar je het Wad zoals het is: slikkig, nat, dynamisch. Vanuit Den Oever, Den Helder en op Texel kan iedereen meedoen aan veilige wadlooptochten van een paar uur. Een kleine groep fanaten waagt zich aan extreme oversteken zoals die van Texel naar Vlieland. In 2013 werd een bijzonder jubileum gevierd.
> 3 min
Het waddengebied is uniek. Een fantastisch getijdensysteem dat zich al eeuwenlang volgens natuurwetten ontwikkelt. Het ontstaan van het zeegat Marsdiep is daar een goed voorbeeld van.
> 2 min
Bij vloed staan duizenden scholeksters, wulpen en andere steltlopers samengepakt op droog gebleven kwelderland. Bij eb waaieren de vogels uit over kilometers slik, wadplaat en kreken, want daar is eten in overvloed. Balgzand is als een driesterrenrestaurant: bekroond en beroemd, en belangrijk voor de vogelstand wereldwijd.
> 3 min
Het waddengebied, samen met zijn eilanden, geulen en wadplaten, is gevormd door de zee. Nergens anders in de wereld vind je een getijdenlandschap dat zo rijk is aan unieke natuurlijke verschijnselen als in de Waddenzee. Vanwege drie bijzondere eigenschappen staat de Waddenzee prominent op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
> 3 min
Het is voorjaar 1929 als de polder in een klap overschakelt van wind naar stroom. Dat is reden voor feest. De bakstenen gebouwen langs de ringdijk van de Schermer stralen de moderne tijd uit. De Schermer is zo trots, dat ze de nieuwe gemalen een koninklijk tintje geven. Ze krijgen namen van het Koninklijk Huis: Emma bij Grootschermer, Wilhelmina bij Schermerhorn en Juliana bij Driehuizen.
> 2 min
De lijstgevel wordt in Amsterdam al in de 17de eeuw toegepast, maar dan alleen bij grote gebouwen (zoals bij het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29). Pas in de 18de eeuw wordt de lijstgevel ook toegepast bij gewone smalle huizen. De oplossing bij smalle huizen, waarvan de nok van het dak loodrecht op de voorgevel staat, is de lijst te verhogen met een attiek met middenverhoging of een klokgevel-achtige kuif. Zo is de verhoogde lijstgevel ontstaan.
> 1 min
Een verrassend groepje zee- en kustkaarten in handschrift van het kustgat tussen het vasteland en Texel, gaat vooraf aan de meer algemene gedrukte kaarten van Holland boven het IJ. Bij deze kaartenset draait het om de nauwkeurige weergave van de wispelturige geulen, de ondiepten, de scheepswrakken en de bakens die aan een veilige doorvaart van de drukbevaren zeegaten moeten bijdragen. De veranderlijkheid van natuurlijke gegevenheden en de continue noodzaak van aanpassing van de betonning en andere bakens was een extra reden om de kaarten in handschrift uit te voeren. Een gedrukte kaart zou te snel aan veroudering onderhevig zijn en om de haverklap een nieuwe, gewijzigde oplage vereisen.
> 5 min
Op deze plek, enkele kilometers ten zuidoosten van Den Oever, herinneren twee wielen ofwel binnenmeertjes en een kronkel in de dijk aan de ramp die hier op 17 april 1945 plaatsvindt. In de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog blazen de Duitsers met zware springladingen de IJsselmeerdijk op twee plaatsen op. Hierdoor komt de in 1930 drooggelegde Wieringermeer weer onder water te staan. Het doel is vermoedelijk om geallieerde luchtlandingen in de polder te voorkomen. Met de nederlaag in zicht is het niet meer dan een zinloze daad van verwoesting.
> 1 min
Op deze plek is in 2007 een meer dan 5.000 jaar oude boomstamkano opgegraven. Het Trechterbekervolk maakt deze prehistorische eikenhouten kano in een tijd dat het ook de hunebedden in Drenthe bouwt.
> 1 min
Door de komst van de Afsluitdijk is Noord-Holland een stuk makkelijker te bereiken voor vijanden uit het oosten. Daarom eist het Ministerie van Defensie dat er verdedigende stellingen worden gebouwd, één bij Den Oever en één bij Kornwerderzand. De kosten van deze stellingen komen echter voor rekening van Rijkswaterstaat. De stellingen bestaan uit een aantal betonkazematten, gelegen op plateaus en strekdammen.
> 1 min