2 min

1000 jarige milieuramp?

Kritisch kijken naar algemene opvattingen is mijn reden dit te schrijven. Met name in het boek ‘leefbaar laagland’ van G.P. van de Ven wordt gesteld dat het ontwateren/ontginnen door de toenmalige bewoners van de hoge veengebieden in NH vanaf ca. 800 na christus de bijna letterlijke ondergang van NH is geworden. Het toenmalige landschap zou door de hierdoor intredende bodemverlaging een prooi van het oprukkende water zijn geworden.Oftewel we hebben iets in gang gezet waardoor we nu alweer meer dan duizend jaar achter de natuurlijke elementen aanlopen.Ik vermoed dat het andersom gegaan zal zijn. De veranderingen in de heersende afwateringsmogelijkheden naar het westen werden door de vorming van de nieuwe duinen uiteindelijk onmogelijk. Tegelijkertijd werd de invloed van de opening in het noorden van de wadden en het toetreden van Noordzeegetijdenwater tot aan het Gooi groter.Dit was van zeer grote invloed op het landschap. Het water wat eerst een weg naar de westkust kon vinden moest nu een weg naar het oosten zoeken. Via de “kom van het Almere” moest het dan verder naar het noorden om in zee te komen. Eenerzijds betrof het rivierwater vanuit het zuiden (o.a. de Vecht)en anderzijds het plaatselijk oppervlakte water. Deze route via de latere Zuiderzee verliep niet van het een op het andere moment. Gedwongen door de afsluiting aan de westzijde door de vorming van de nieuwe duinen zal er een periode geweest moeten zijn van grote veranderingen in de natuurlijke waterafvoeren. Het opkomende getijwater vanuit het oosten zorgden voor een extra natuurlijke ramp omdat de oostzijde van NH geen natuurlijke weringen in dat gebied had, Hier bestonden geen strandwallen. Hier lagen kwetsbare veengebieden.Na de vormimg van de nieuwe duinen kwam het gevaar eerder vanuit het oosten doordat daar het water opgestuwd kon worden door vloedwater vanaf de Noordzee en opstuwend rivierwater wat vanaf het zuiden aangevoerd werd. Dit moet enorme gevolgen gehad hebben voor het NH-landschap. Veen is zeer gevoelig voor afslag. Het binnendringende water vanuit het oosten zal voor masale afslag gezord hebben. Deze afslag door water stopte ten oosten van de oude strandwallen. Als je je inbeeld dat het water zich vanaf het oosten opdrong zie je in het landschap nog steeds dat het water vanaf die zijde vastliep tegen de oostzijde van de oude strandwallen.Ik denk dat het zeer discutabel is te stellen dat door de invloed van de toenmalige bewoners ( ca. 800 na c.)het peil van het veengebied tot wel twee meter per eeuw kon dalen. Daarnaast lijkt de enorme invloed van de natuurlijke veranderingen in de waterafvoer veelal onderbelicht. Men richt zich wel vrij gemakkelijk op de menselijke invloed zonder echt kritisch te zijn op die stelling.

Publicatiedatum: 14/02/2013