Pieter Jansz Saenredam, Interieur van de Grote of Sint Laurenskerk, ca. 1661.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Pieter Jansz Saenredam, Interieur van de Grote of Sint Laurenskerk, ca. 1661.

Hostiewonder

De Grote Kerk trok in de zestiende eeuw vele pelgrims: in 1429 zou er in Alkmaar een hostiewonder hebben plaatsgevonden. Miswijn was veranderd in bloed. Tijdens de Beeldenstorm in 1566 werd het kerkinterieur behoorlijk beschadigd. De stenen beelden van de schutspatronen Laurentius en Matthias, hoog aan de buitenkant van het dwarsschip, bleven intact, maar de heiligenbeelden in de kerk werden vernield.

Afbeelding van de zilveren reliekhouder van het Alkmaarse Heilig Bloed, ca. 1550.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Afbeelding van de zilveren reliekhouder van het Alkmaarse Heilig Bloed, ca. 1550.

Beeld van Laurentius boven het grote venster in het zuidertransept van de Grote Kerk.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Beeld van Laurentius boven het grote venster in het zuidertransept van de Grote Kerk.

Reformatie

Na 1572, toen Alkmaar zich aansloot bij de Opstand tegen het Spaanse gezag, werd de kerk ingericht voor de protestantse eredienst. Het kerkzilver werd omgesmolten, de altaren verwijderd, het altaarstuk van Maarten van Heemskerk verkocht en nieuwe meubels voor de protestantse eredienst aangeschaft. Vanaf januari 1573 verkondigden de predikanten Jan Arendsz en Pieter Cornelisz er het nieuwe geloof. De voormalige pastoor van de kerk, Eilard van Waterland, dook in september 1572 onder bij een kransbakker in de Langestraat. Na verraad werd hij op 5 september 1573, tijdens het Beleg, gevangen genomen en in december van hetzelfde jaar opgehangen op de Stenenbrug in Alkmaar, samen met de kapelaan van de kerk. Al snel kwamen er schilderijtjes in omloop waarop Eilard als ‘martyr Alcmariensis’ (martelaar van Alkmaar) was afgebeeld.

Maarten van Heemskerk, Laurentius-drieluik, 1538-1542.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Maarten van Heemskerk, Laurentius-drieluik, 1538-1542.

Pastoor Eilard van Waterland.

Beeld: Regionaal Archief Alkmaar.

Pastoor Eilard van Waterland.

Dit is een routepunt van de Beleg van Alkmaar-route.

Publicatiedatum: 07/07/2011