1 min

Maandbordje december

Maandbordje december

Het vele eten

December is ook de maand van het sinterklaas- en kerstfeest, een tijd om ‘te danssen en te bancketeeren’, zoals Vondel het zo mooi uitdrukte. Toch kwam hier in de realiteit minder van terecht dan Vondel waarschijnlijk had gehoopt. Na de Reformatie werden veel van de traditionele, uitbundige kerstrituelen verbannen. De kerststal verdween en er werden geen kerstspelen – het naspelen van het Bijbelse kerstverhaal in de openlucht – meer opgevoerd. Het geven van cadeautjes werd in de Nederlanden al met sinterklaas gedaan dus het kerstfeest zal redelijk sober zijn verlopen. Toch werd een belangrijke traditie in ere gehouden: het vele eten.

Stilleven met kalkoenpastei

Schilderij van Pieter Claesz., 1627. Beeld: Rijksmuseum

Stilleven met kalkoenpastei

Kerstavond

Net als nu werd er in de middeleeuwen al veel gegeten op kerstavond, die toepasselijk ‘dikkevretsavond’ werd genoemd. Als voorafje at men een groentesoep met gevulde duiven. Als hoofdgerecht gans, kalkoen of konijn met spruiten, postelein (porcelein genoemd) of rode kool, en als nagerecht appelstruif, limoentaart of een echte plumpudding. Met name het eten van ‘een vette gans’ had een lange traditie. Met scheepladingen vol werden de ganzen aangevoerd waarna er in de herbergen en kroegen om de vetste exemplaren werd geloot.

Auteur: Shannon van Muijden

Maandbordje: Anoniem. De maand december, een van de twaalf maandbordjes. ca. 1550. Collectie Stedelijk Museum Alkmaar. Bruikleen Stichting Provenhuis Paling en Van Foreest

Wil je meer weten over de geschiedenis van Alkmaar? Bekijk hier de openingstijden van het Stedelijk Museum Alkmaar en plan je bezoek.

Publicatiedatum: 26/11/2012