2 min

Sluizen

Aan het einde van de middeleeuwen worden al de eerste keersluizen gebouwd in Amsterdam. Zo wordt voorkomen dat zout water de zoete Amstel instroomt. Amsterdam ligt op een moerassige veengrond en het overtollige water dat bij vloed de stad instroomt zorgt voor overlast. Brak water en problemen met de afvoer zijn de gevolgen. De dijken zorgen ervoor dat het gebied niet overstroomt bij hoog water en het overtollige water wordt afgevoerd door de uitwateringssluis. De schutsluizen brachten het verschil in waterniveau op gelijke hoogte. Zo kon een schip bij elke waterstand passeren.

Gemalen

Vanaf de dertiende eeuw komen de windmolens, die de polders bemalen, op. Tot ver in de negentiende eeuw pompen de molens water uit de laaggelegen polders naar de omringende boezenwateren. Hoewel de bemaling al een stuk sneller gaat dan voor de tijd van de windmolen, is de bemaling toch nog afhankelijk van de wind. Door de kap van de molen draaibaar te maken wordt het probleem deels opgelost, de wieken kunnen nu naar de wind toe gedraaid worden. De komst van de stoommachine is een volgende stap in de bemaling.

Gemaal Zeeburg

Acht schepraderen telt gemaal Zeeburg om het water van de grachten in de stad te verversen. Halverwege de twintigste eeuw worden de stoomketels van het gemaal vervangen door elektromotoren. De pompen kunnen water in beide richtingen verplaatsen. Zo kan het gemaal behalve water uitmalen naar het IJsselmeer, ook water vanuit het IJsselmeer naar de stad pompen. De stadsgrachten worden tussen de 200 en 250 nachten per jaar doorgespoeld. Na 1940 worden stoomgemalen vervangen door elektrische gemalen.Dit verhaal is onderdeel van de IJdijkenroute. Amsterdam en haar achterland danken hun bestaan aan de dijken die grotendeels zijn aangelegd rond de dertiende eeuw. Ze bescherm(d)en het land tegen het water. Vandaag de dag zijn veel van deze dijken nog terug te vinden in het landschap. In de stad zijn het levendige stadsstraten geworden, vol bijzondere plekken en verhalen. Volg de route met Oneindig Noord-Holland en ontdek de verborgen verhalen van de IJdijken!

Publicatiedatum: 30/05/2012