Wat kan archeologie ons leren over verleden en heden?

Een vraag die mij raakt is: ‘wat doet archeologie met je?’ En dan denk ik: wat kan deze ouwe meuk ons vertellen over het verleden, zodat we het heden beter begrijpen? Leren menselijke resten van toen ons iets over ziektes van nu? Wat kunnen we leren over opkomst en verval van beschavingen, door opgravingen te vertalen in een verhaal van vroeger voor nu? De mensen van toen hebben vast niet bedacht dat hun bestaan door archeologie weer tot leven komt. Vragen, vragen, vragen. Van wie en waarvoor was dit potje, gevonden in 2012 bij De Boogaert in Castricum bedoeld? Met de nagelafdrukken nog zichtbaar aan de binnenzijde?

Potje met nagelafdrukken.

Gevonden bij De Boogaert in Castricum.

Potje met nagelafdrukken.

Groeiend respect voor voorouders

In 2003 ben ik via de Stichting Werkgroep Oud-Castricum bij archeologie betrokken geraakt. Elke dag krijg ik meer respect voor al die voorouders en mensen die in Kennemerland, het land van de geulen, gewoond, geploeterd, geboerd, gevist, geweefd, gevochten, geleefd en liefgehad hebben. Bij de eerste opgraving aan De Krocht in Limmen mocht ik een skelet van een paard afstoffen. Enthousiasme zag ik bij de man die in een uitgegraven waterput sprong om een gave Pingsdorfkruik te redden net voordat de put inzakte. Ik luisterde vol aandacht naar verhalen van de superamateurs Ernst Mooij en Harry Vermanen over alle opgravingen in Castricum en Bakkum. De door hen gezette 37 boringen leidden tot de ontdekte rijkdom van de Oosterbuurt waar Hilde is gevonden. Een prachtige amateuropgraving in de Schoolstraat naast de 11e-eeuwse Castricumse tufsteenkerk bracht ons een uniek ruiterspoor, van een rijke boer of ridder.

Ruiterspoor.

Gevonden bij opgraving door amateurarcheologen in de Schoolstraat naast de middeleeuwse kerk van Castricum.

Ruiterspoor.

Cursus archeologie, ook in 2015-2016

De Regionale Archeologische Werkgroep Oer-IJ leidde tot samenwerking met vele amateurs uit de omgeving. Dat er een opleving is van aandacht voor historie en archeologie blijkt uit het volgende. De werkgroep organiseerde in 2011-2012 een cursus archeologie, waarbij we hoopten op ca. 20 cursisten – wat prachtig dat we aan ruim 45 mensen een certificaat mochten uitreiken. Mooier nog is dat 12 van hen actief zijn gebleven. Voor 2015-2016 gaan we een praktisch gerichte cursus voorbereiden.

Stichting Oer-IJ

En wat ik ook zo mooi vind: dat er naast de historische verenigingen en de regionale archeologische werkgroep een Stichting Oer-IJ is opgericht die ten doel heeft allerlei kennisaspecten van het Oer-IJ-gebied te ontsluiten, toerisme te promoten en kenmerken van het landschap te versterken. Via website www.oer-ij.nl, cursussen zoals Ambassadeur van het Oer-IJ en binnenkort vier lezingen wordt kennis over dit gebied verspreid. Door het in beeld brengen (atlas) en organiseren van wandelingen/fietstochten en aanwijzen van archeologische hotspots beleeft men het (on)zichtbare verleden van dit prachtige Oer-IJgebied met zijn hoogteverschilletjes, dijken, wateringen, strandwallen en strandvlaktes, duinen, veenweiden, kreken, meren, stranden, zee en natuur.

Oer-IJ-gebied.

Oer-IJ-gebied.

Weerzien met onze vondsten

De amateurarcheologen uit de omgeving brengen vondsten naar het Provinciaal Archeologisch Depot dat inmiddels van Wormer naar Castricum is verhuisd. Vele vondsten worden er onder goede omstandigheden bewaard en tentoongesteld. Ik brand van verlangen naar een weerzien met onze vondsten uit de dozen in het Huis van Hilde.

En wanneer U iemand ziet met een Indianajoneshoed of een dinobot, ik ben het niet.

Rino Zonneveld
lid Stichting Werkgroep Oud-Castricum   http://www.oudcastricum.com/
lid Regionale Archeologische Werkgroep Oer-IJ     
lid Stichting Oer-IJ       http://www.oerij.eu/

Publicatiedatum: 11/01/2015