2 min

Nuwendore: toegangsbrug en uitzichttoren.

Nuwendore: toegangsbrug en uitzichttoren.

De heervaart vanuit Dordrecht naar Schoorl in 1286/1287

Een bijzondere bron die mogelijk samenhangt met de bouw van het kasteel is de stadsrekening van Dordrecht uit 1286/1287. Hierin zijn uitgaven verantwoord die de stad moest doen in het kader van de heervaartsplicht waaraan Dordrecht, evenals andere Hollandse steden, was onderworpen. In deze rekeningen worden allerlei zaken opgesomd die betaald moesten worden, zoals een apart schip voor het eten, een spiscip (spijsschip) dat bewaakt werd door koggewachters. Maar ook uitgaven die te maken hebben met voedsel en voedselbereiding, zoals brood, meel, vlees, vis, mosterd, azijn, anijs en sausen en exotische producten zoals kaneel, gember, muskaten, amandelen en suiker.

Belangrijk voor het verblijf ter plaatse was de aanwezigheid van grote tenten (pawelionen), die zo groot waren dat ze na afloop van de heervaart te drogen werden gehangen in de kerk te Dordrecht. We weten niet of de ambachtslieden die zich met de bouw van het kasteel bezighielden hun kamp direct bij het kasteel hadden opgeslagen. Het is ook mogelijk dat het zich in Schoorl bevond.

Een kasteel met een vreemde naam

’t Huys te Nuwendore was gebouwd aan de voet van de Westfriese Omringdijk. De naam is gebaseerd op het West-Friese woord voor kasteel: ‘huse’. En de naam Nuwendore is gebruikt door de schrijver Melis Stoke in 1301/1302:
 
“Hi had begonnen ten Nyewendoren / Sider daer na een veste, / Die nu wel naer es die beste / Die in alden lande staet. / Sint droech soe der Vriesen raet, / Dat si die veste al tebraken / … / Deze huse besette hi wale / … /”
 
De Nieuwendoorn was volgens Stoke dus bijna het beste kasteel van het land en werd later verwoest. Nuwendore wordt ook wel uitgesproken als Nieuwendoorn of Nuwendoorn, wat zou verwijzen naar de bijzondere doornvormige punt in de Westfriese Omringdijk. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de dijk vroeger pal langs het kasteel liep en verlegd is omdat dat waarschijnlijk strategisch beter was. Een strak puntvormige verlegging van een dijk is vrij ongebruikelijk en heeft niets met dijkherstel na een overstroming te maken zoals ook wel gedacht is. Ook lijkt het idee dat het om een ingedijkte ‘haven’ gaat niet waarschijnlijk. Al zal er wel scheepvaart met kleine schepen hebben plaatsgevonden naar het kasteel. De belegering en verwoesting van het kasteel door de West-Friezen na de moord op graaf Floris V in 1296 kan de reden zijn geweest om in het kader van de herbouw de dijk te verleggen. Dat zou volgens de bronnen in ieder geval voor 1302 gebeurd moeten zijn.

Publicatiedatum: 15/07/2011