Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Wierdijk bij de Hoelm

De kern van de dijk waar u nu op staat is een oude wierdijk. Wierdijken ontstaan als rond het jaar 1400 dijkenbouwers ertoe overgaan om de dijken te versterken met wierpakketten. Tot die tijd zijn de dijken eigenlijk niet meer dan aarden wallen, gemaakt van opgestapelde plaggen die onder het geweld van de immer beukende golven steeds weer afkalven. Om deze afslag tegen te gaan worden er pakketten gedroogd wier(zeegras) aan de zeekant voor de dijk geplaatst. Door het wier samen te persen en te drogen ontstaan keiharde wierpakketten. Deze pakketten worden door in de grond geslagen palen op hun plaats gehouden. Dit schild van wier en palen, de wierriem genoemd, beschermt de aarden dijk die er achterligt. Door het ontbreken van de karakteristieke glooiingen, zo kenmerkend voor de hedendaagse dijk, heeft de wierdijk, met zijn steile voor- en achterkant meer iets weg van een muur. Wierdijken hebben constant onderhoud nodig, het wier klinkt in en moet worden aangevuld. Door de steile vorm is de dijk kwetsbaar voor golfslag en raakt ondermijnd. Door deze ondermijning scheurt de wierriem soms over wel honderden meters los. In het begin van de 18de eeuw komt er uit een onverwachte hoek nog een nieuw probleem bij.

Book 2 min

Heimeiden

Begin 1700 komt via de schepen van de VOC de larf van Teredo navalis mee uit Oost. Deze Boormossel soort leeft van hout dat zich in zeewater bevindt. Deze exoot gedijt zeer goed in de Nederlandse wateren en doet onzichtbaar zijn vernietigende werk. Deze glibberige 20 tot 30 centimeter lange vijand is in Nederland bekend geworden onder de naam Paalworm. De houten palen die het wier op zijn plaats houden worden door deze veelvraat van binnenuit aangetast en breken na verloop van tijd af, met alle gevolgen van dien. Het heien en repareren van het paalwerk wordt zomers, als de mannen op zee zijn, vaak door vrouwen gedaan. Zij worden Heimeiden of Haymeiden genoemd.

Uniek stukje dijk

Vermoedelijk dankzij de wat afgelegen ligging van het eiland Wieringen hebben de dijkpalen het hier wat langer volgehouden dan elders. Maar eind 1700 is de toestand onhoudbaar en gaat men tot herbedijking over. In tegenstelling tot de dijk aan de noordkant van het eiland, die geheel vernieuwd wordt, wordt de oude wierdijk aan de luwere zuidkant hergebruikt. Het volstaat om deze dijk “in te pakken” met gebruikmaking van een extra laag aarde. Daarnaast wordt de dijk van een stenen talud aan de zeekant voorzien. Dankzij deze zuinigheid is deze wierdijk, als enige in de provincie, bewaard gebleven. Sinds 1986 is deze dijk een provinciaal monument.

Links

http://www.pagowirense.nl/wr-ges5-2.asp
Particuliere website ‘In Pago Wirense’ (In de streek van Wieringen) van Jan-Simon Hoogschagen, met veel historische en andere informatie over het eiland Wieringen. Ook Engelstalige versie.

http://www.regiocanons.nl/noord-holland/noordkop/paalworm

http://www.oneindignoordholland.nl/#/videos/Wierdijkproject_2009

http://www.bmc.nl/node/458

http://www.irenefortuyn.nl/pages/projects/wierdijk.htm
http://www.waddenwandelen.nl
http://www.landschapnoordholland.nl

http://www.kcnh.nl/clientdata/downloads/webversie_wierdijk.pdf

http://www.wieringen.nl/

Waddenwandelen, 1200 km wandelmogelijkheden rondom het wad

Dit verhaal is geplaatst door Landschap Noord-Holland, ten behoeve van het wandelnetwerk “WADDENWANDELEN”. Waddenwandelen is het grootste wandelpadennetwerk in Nederland, Het ontsluit de mooiste cultuurlandschappen rond het Werelderfgoed Waddenzee. In Noord-Holland vindt u langs de route zgn. QR-codes waarmee u verhalen en filmpjes over de bijzonderheden van de route kunt bekijken.Dit verhaal maakt deel uit van de campagne Werelderfgoed.
Klik hier om terug te gaan naar het thema De Waddenzee.

Publicatiedatum: 25/10/2013

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Lees meer verhalen