Het pand op zijn oorspronkelijke plek, Bloemgracht 21 in Zaandam

afbeelding Zaans Museum/Gemeentearchief Zaanstad

Het pand op zijn oorspronkelijke plek, Bloemgracht 21 in Zaandam

Bloemgracht 21 op weg naar zijn plek op de Zaanse Schans, jaren vijftig

afbeelding Zaans Museum/Gemeentearchief Zaanstad

Bloemgracht 21 op weg naar zijn plek op de Zaanse Schans, jaren vijftig

Bloemgracht 21 via Koog a/d Zaan en Zaandam naar Schans

,,Houten huis, afkomstig van Oostzijde 8; haaks hier tegenaan een houten huisje met overhoekse vensters en een ingezwenkt voorschot topguirlande en zijmeanders,afkomstig van Bloemgracht 21.’’ Zo luidt de officiëleomschrijving van de Rijksdienst voor Monumentenzorg.
Voor het pand Bloemgracht 21 betekende de verplaatsing naar de Schans de tweede verhuizing op rij. De eerste standplaats was in Koog aan de Zaan, in de huidige overtuin tussen Hoogstraat 14 en 18. Het huis, eigendom van de familie Honig, was aan de achterzijde uitgerust met een fraaie houten halsgevel met in top een bijenkorf, het handelsmerk van de familie Honig. Het pand, of delen ervan, is eind 19e eeuw overgebracht naar Zaandam en bij de wederopbouw flinkvertimmerd. Zo verdwenen in de voorgevel de beide hoekramen ten faveure van een vlakke gevel met een voordeur die toegang gaf tot een aangebouwde gang. De andere kant van het pand werd uitgebreid met een aantal kamertjes waardoor een brede voorgevel ontstond. Tijdens de restauratie op de Schans zijn al dezeaanbouwtjes weer geschrapt en kreeg de voorgevel zijn oorspronkelijk hoekramen weer terug. Ook de Zaankamer met zijn grote raampartijen werd weer in ere hersteld, compleet met een gesneden houten rozet en in de oorspronkelijke kleurstelling lichtblauw, afgezet met wit.

Het pand Oostzijde 8 in Zaandam, jaren vijftig

afbeelding Zaans Museum/Gemeentearchief Zaanstad

Het pand Oostzijde 8 in Zaandam, jaren vijftig

Oostzijde 8 met halsgevel

Het voormalige pand Oostzijde 8 stamt uit het begin van de 19e eeuw. Ookaan deze woning was in de loop der tijd stevig gesleuteld. Het houten skeletwas verdwenen en de gevels bestonden tot aan de verdiepingsbalklaag uithalfsteensmuurtjes die aan de binnenkant waren betimmerd met binnnenschot met een dikte van 15 mm. Aan de voorgevel bevond zich boven de stenen ondergevel een houten topgevel, een zogeheten Broeker voorschot in de vorm van een halsgevel, bekroond met een driehoekig fronton met aan weerszijden lijstwerk. Het bleek niet mogelijk de oorspronkelijke vorm van de onderpui precies te reconstrueren omdat men er later een winkelraam in had geplaatst. Een gelukkige omstandigheid was dat tegelijkertijd een soortgelijk pand werd gesloopt in Krommenie (Zuiderhoofdstraat 127) waarvan de voorkamerramen en de voordeur konden worden hergebruikt, als ook enkele interieuronderdelen.

Kalverringdijk 9. Rijksmonument sinds 29 mei 1969

Kalverringdijk 9, 2011

foto Jolanda Hoogendoorn

Kalverringdijk 9, 2011

Kalverringdijk 9, 2011

foto Jolanda Hoogendoorn

Kalverringdijk 9, 2011

Publicatiedatum: 27/04/2012