Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Zuid-Scharwoude: De boerderij die ging verhuizen

Een boerderij die gaat verhuizen is wel heel bijzonder. Toch is dit niet het enige wat deze prachtige boerderij zo uniek maakt. De boerderij stond bijna op de grens tussen Zuid- en Noord-Scharwoude.  Jacob van Twuyver liet deze stolp in 1745 bouwen. Zijn zoon Jantje mocht de eerste steen leggen hetgeen terug te vinden is op een ingemetselde plaquette waarop staat vermeld:

Den 13e May heeft Jan van Twuyver out  2. 1/3 jaar aan dit huys, den eersten steen geleyt.

Jacob van Twuyver was de zoon van de notaris Jan van Twuyver uit Oudkarspel.Hij was de oudste van 5 kinderen. Jacob vervulde vele functies: hij was schout en secretaris van Zuid-Scharwoude, hoogheemraad van de uitwaterende sluizen en secretaris van het Geestmerambacht. Daarnaast oefende hij het boerenbedrijf uit, want van al die ere baantjes kon je toen met je gezin niet leven.

De stolp was zeer bijzonder voor die tijd. Zo had de voorkamer toen al twee ramen. Ook konden de bewoners op twee plaatsen water tappen.
Bij de koestal stond een put waarin het regenwater via de dakgoten werd opgevangen. En in de koegang bevond zich ook nog een welput. Als die droog stond kon men in het dorp ook altijd nog duinwater kopen. Al gebeurde het soms wel dat men dit water uit verder gelegen sloten haalde.

Stolp Zuid-Scharwoude

Vooraanzicht met de rakken langs de ramen.

Stolp Zuid-ScharwoudeStolp Zuid-Scharwoude

Jan en Betje van Diepen

In 1848 werd de boerderij verkocht aan Arie Strooper.
Zijn dochter trouwde met Dirk van Diepen en zij kregen 6 kinderen.
Twee van zijn kinderen, Jan en Betje van Diepen, waren de laatste bewoners.

Jan en Betje van DiepenJan en Betje van Diepen

Verval

De boerderij raakte in verval en werd in 1947 verkocht aan het Openluchtmuseum te Arnhem.

VervalVerval

Verhuzing naar Arnhem

Na de verkoop werd de boerderij zorgvuldig in kaart gebracht, afgebroken en weggevoerd. Langedijk werd een monument armer. Arnhem één rijker.

Verhuzing naar ArnhemVerhuzing naar Arnhem

Westfries gevoel

Het fijne van de verhuizing was dat de stolp bewaard gebleven is, nu goed onderhouden wordt  en dat er jaarlijks duizenden mensen van genieten. De stolp is uniek met zijn gemetselde bedstedes, de opengewerkte deuren, de smuigers en de vele tegeltableaus. Dit alles is weer prachtig in de oude staat teruggebracht. Het is soms net of er nog West-Friezen in  de boerderij ronddwalen.

Interieur: de haard

Interieur: de haardInterieur: de haard

Interieur: West-Friezen

Interieur: West-FriezenInterieur: West-Friezen

Interieur: tekening

Interieur: tekeningInterieur: tekening

De stelt en de rakken

Opvallend is ook de lage darsdeur. Een hoge deur was in de Langedijk niet nodig. Het hooi werd niet met paard en wagen, maar per schuit aangevoerd. Op de foto is ook duidelijk te zien dat er weinig riet langs de spiegel loopt. Dit om het water voor mens en dier zo zuiver mogelijk te houden.

Aan de achterzijde van de boerderij liep een sloot. Waarlangs  een steigertje liep (de stelt), daarin was weer een verdieping aangebracht (de stoep). Daar werd van alles gedaan, waar het bakwater te goed voor was. Zoals b.v. luiers spoelen, afwassen van groenten en etensgerei. Niet altijd even fris temeer, omdat het ” huissie” boven sloot, er vlak naast stond.

Het is jammer dat men de stelt niet heeft herbouwd. Ook het huissie is niet van hout, zoals gebruikelijk was in dit dorp. Men plaatste er in 2010 een stenen exemplaar uit Groet.

De luiken voor de ramen noemt men rakken. Het hield de zon tegen en je kon van binnenuit even goed naar buiten kijken. Heel populair in de 19e eeuw. Ook hier welkom, omdat de voorkant van de boerderij op het zuidwesten lag.

Deze rakken zijn wel heel erg mooi, met afbeeldingen van koeien aan de bovenkant. Maar ja, ik ben bevooroordeeld, de timmerman die ze gemaakt heeft was m’n vader.

Ben Engeringh 2013

Publicatiedatum: 28/10/2013

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.