Amsterdam, 30 september 2011. “Voortgang, dat is wat de foto op de voorkant uitdrukt”, aldus Hans Polman. “Eindelijk zwierven de passagiers niet meer rond op het platform nadat ze waren uitgestapt”. “Immers, de passagiers moesten voorheen zelf lopen vanaf het toestel naar het stationsgebouw en dat kon een aardige wandeling zijn”. “Levensgevaarlijkesituaties gaf dat, passagiers tussen tankwagens en materieel.” “Vooral als ze dan ook nog gingen roken!”. Hans en zijn vrouw kunnen er nog om lachen. Onvoorstelbaar vinden ze het nu.
Ik ben deze avond de gast van Hans Polman en zijn vrouw bij hen thuis in Nieuw Vennep. Ik ben Hans op het spoor gekomen via de vereniging voor oud cabinepersoneel. Op mijn telefoontje reageert hij gelijk enthousiast. Natuurlijk wil hij me te woord staan. 79 jaar is hij nu en nog steeds vol van zijn tien dienstjaren (1954-1964) als Purser der KLM.
Zelf ben ik werkzaam bij KLM vanaf 1990. Mijn eerste tien dienstjaren heb ik er vliegend doorgebracht. Dat is het gemeenschappelijke dat Hans en ik delen. Ik ben ongelofelijk nieuwsgierig naar zijn verhalen. En die komen er. Als Hans eenmaal op zijn praatstoel zit dan komen de anekdotes en verhalen in sneltreinvaart voorbij. Opvallend is zijn grote liefde voor KLM. Geen kwaad woord over het bedrijf dat hem zoveel heeft gebracht. Natuurlijk passeert ook de ontwikkeling van Schiphol zelf de revue. Een groeiontwikkeling die in de jaren ’50 met genoegen werd bekeken maar die in de jaren ’90 gaandeweg tegen zijn grenzen aan loopt.
Als ik met de auto naar huis rijdt, is mijn hoofd vol met zijnverhalen en mijn herinneringen. Hans en ik delen beiden de liefde voor reizen, onverwachte en gekke situaties met passagiers en collega’s. Wat dat betreft is er tussen 1954-1964, de periode van Hans en 1990-2000, mijn vliegperiode, niet veel veranderd. Op ons beiden heeft onze vliegperiode een onuitwisbare indruk gemaakt.
Het is deze simultane ontwikkeling die ik in dit document wil belichten. Aan het begin van dit document vindt u Hans, werkzaam als Purser van 1954 tot 1964. Vervolgens vindt u mij, nu 44 jaar oud, werkzaam in hetzelfde beroep van 1990-2000. Bij ieder jaartal vindt u (dikgedrukt) de belangrijkste ontwikkeling van de luchthaven Schiphol in dat jaar. Alle drie maken hun eigen ontwikkeling door en vormen dan ook een eigen verhaal.
Lust tot last, voor de luchthaven van 1964 tot 2000, van ongebreidelde groei tot geluidsgrenzen. Lust tot last, voor Hans, van wereldreiziger tot stofzuigerverkoper. Lust tot last, voor Jan, van wereldontdekker tot vluchter.
Tekst: Jan van Asch.
>
12 min