De bodem van Noord-Holland geeft regelmatig schatten prijs: een 800 jaar oude sarcofaag, een zwaard uit de 1e eeuw, de resten van een oud kasteel, maar ook kleinere zaken als potten, pannen, munten. De provincie heeft de wettelijke taak archeologie goed te bewaren en te beheren, en wil mensen ook betrekken bij de historie.
Huis van Hilde is het nieuwe archeologische depot van Noord-Holland dat tegelijkertijd als informatiecentrum dienst zal doen en begin 2015 geopend wordt. Alle archeologische vondsten en collecties die de provincie in de loop van decennia heeft verzameld worden er opgeslagen. Huis van Hilde beschrijft en beheert de vondsten die in de provincie gevonden worden. In dit thema ‘Archeologie’ zijn de verhalen over de oneindige bodemvondsten van de provincie bijeengebracht. Hieronder zijn tevens de films te zien over de totstandkoming van Huis van Hilde en de werkzaamheden rond materiaalbeheer.
Zie voor meer informatie over Huis van Hilde de website www.huisvanhilde.nl
Het leven van een archeoloog speelt zich niet alleen in het veld af! Vanmorgen ontving ik een vraag van mijn collega via de e-mail of ik een offerte en een Plan van Aanpak zou willen corrigeren/aanvullen. Vervolgens kreeg ik voor een ander project de vraag of ik daar een prijs voor wil maken. Tja, dat heeft allemaal niet veel met archeologie zelf te maken, maar het hoort er ook bij.
>
2 min
Vandaag is iedereen nog druk bezig met de opbouw van de Huis van Hilde-stand op de Uitmarkt in Amsterdam. Naast de opbouw worden er vandaag ook opnames gemaakt voor AT5 en RTV-NH. Speciaal daarvoor waren gedeputeerde Elvira Sweet en archeoloog Rob van Eerden aanwezig om iets te vertellen over Huis van Hilde.
> 1 min
De tentoonstelling ‘Vondsten uit de Vecht’ bij Fort Pampus werd donderdag 21 augustus 2014 officieel geopend. Zo’n opening is bedoeld voor alle mensen die betrokken zijn geweest bij de realisatie van de tentoonstelling.
> 2 min
Deze beker uit Aartswoud staat symbool voor de enkelgrafcultuur. De relatie met Cees de steentijdman (c.a. 2.500 VC) is dan ook snel gelegd, en terecht! Het is zelfs heel goed mogelijk dat Cees deze beker ooit heeft vastgehouden.
> 3 min
Nu ben ik dan toch weer toe aan vakantie …
Eind juni naar Italië geweest. En wat doe je dan als archeoloog als je op vakantie bent?!Tja, dan ga je dus niet aan het strand zitten, dan ga je met je gezin allerlei archeologische vindplaatsen af. Je gaat proberen op die plekken te komen die voor de meeste toeristen onbekend zijn. Dit jaar in Noord-Toscane geweest en met het Italiaanse archeologische-vindplaatsenboek hebben we ons niet hoeven te vervelen! Fiesole (Romeinse stad, voorloper van Florence) was erg mooi (een aanrader!), Arezzo (daar waar in de Romeinse tijd zoveel terra sigillata vandaan kwam), Volterra (Etrusken en Romeinen) etc. Op de terugweg langs Wenen gereden. Wist u dat ze daar heel weinig op hebben met archeologie?!
n
>
2 min
Op bezoek bij Brecht van Alckmaer in het atelier van Mieneke van Gogh, een modelmaakster van de oude stempel, augustus 2014.
n
>
2 min
Een van de mannen achter onze archeologische routes is Gerard Alders, senior archeoloog bij de Cultuurcompagnie Noord-Holland, en sinds 1981 werkzaam in de archeologie van Noord-Holland.
Op het moment houdt hij zich met een grote verscheidenheid aan zaken bezig, waaronder het adviseren van vooral gemeenten voor hun archeologiebeleid, adviseren voor het Huis van Hilde (zoals het selecteren van voorwerpen voor de tentoonstelling), uitwerken van oude opgravingen waarvan nog steeds geen eindrapport is verschenen, geven van presentaties over archeologie enzovoort.
3 min
Vóór de bouw van de nieuwbouwwijk Kadijken in Enkhuizen zijn verschillende archeologische onderzoeken gedaan. Hierbij is een gebied in kaart gebracht met allerlei sporen en vondsten uit de midden- tot late bronstijd, ongeveer de periode 1600-800 v.Chr. In deze periode is het huidige West-Friesland dicht bewoond geweest.
> 4 min
De locatie van Scheepswerf Hakvoort in Monnickendam is al eeuwen als scheepswerf in gebruik. Dat is wel gebleken na de laatste archeologische opgravingen. De scheepshelling is onderzocht vanwege de vervanging van de helling en een geplande uitbreiding.
> 3 min
Vanwege de geplande bouw van appartementen met parkeergarage aan de Loosdrechtse Plassen is in 2009 aan de Oud-Loosdrechtsedijk in Oud-Loosdrecht een opgraving uitgevoerd. De vindplaats maakt deel uit van de historische kern van Oud-Loosdrecht. Door historisch onderzoek en proefsleuven, archeologische ‘kijkgaten’, wist men dat het terrein archeologisch waardevol was. Er waren al sporen van onder andere greppels en kuilen en ophogingslagen uit de 14e tot en met de 20e eeuw gevonden. Tijdens de opgraving zijn uit dezelfde periode sporen en vondsten aangetroffen.
> 6 min
In 2011 is een deel van de Vecht gesaneerd. Hier hebben archeologen bij geholpen. De Vecht is al eeuwenlang een belangrijke route voor handel en verkeer. De rivier was deel van de voornaamste binnenlandse vaarroute vanuit de Rijn richting het noorden. Vanaf de Romeinse tijd tot en met vandaag hebben mensen er hun sporen nagelaten. Sporen die te maken hebben met scheepvaart, dorpjes, afval, bruggen, sluizen, beschoeiingen, visserij, werkplaatsen en nog veel meer. Eigenlijk is een deel van een rivier opgegraven, wat heel bijzonder is.
> 4 min
Een belangrijk deel van archeologie komt pas na het opgraven: het uitwerken van de opgravingen. Door vondsten van verschillende opgravingen met elkaar te vergelijken kun je patronen ontdekken. Aan de hand daarvan worden typologieën opgesteld. Zo kun je bijvoorbeeld ontdekken hoe aardewerk verandert door de tijd heen.
Er is onderzoek gedaan naar het aardewerk uit de ijzertijd uit Noord-Holland. Hierdoor kan nu worden bepaald of het aardewerk uit de vroege, midden- of late ijzertijd stamt. Dit is zeer belangrijk, want daarmee kun je bijvoorbeeld ook bepalen wanneer er precies mensen in een gebied woonden.
6 min
Zeker rond de koninklijke feestdagen kom je ze tegen: serviesgoed met afbeeldingen van prinses Beatrix, koningin Máxima en onze koning Willem-Alexander. Dit lijkt van deze tijd, maar de traditie is al enkele eeuwen geleden begonnen. Nederland is één van de weinige naties, die sinds het eind van de 16de eeuw aardewerk produceert met betrekking tot het vorstenhuis. Het wapen van Willem de Zwijger (1533-1584) is de vroegste afbeelding die we kennen en uit het begin van de 17de eeuw komt het eerste portret van een Oranje voor op Delfts aardewerk. Op verschillende plaatsen in Noord-Holland zijn objecten gevonden met verwijzingen naar het koningshuis.
> 6 min
Met Pasen vieren christenen de wederopstanding, of de herrijzenis, van Jezus Christus uit zijn graf. Na het lijden en de kruisdood van Jezus staat hij op de derde dag na zijn kruisiging op uit de dood. Het verhaal wordt al eeuwen verteld en afgebeeld. Zo ook op een religieuze hanger die gevonden is in een gedempte haven in Enkhuizen.
> 3 min
In de 20ste eeuw zijn ongeveer 8000 opgravingen gedaan. Maar meer dan de helft daarvan was door gebrek aan tijd en geld nooit goed uitgewerkt. Daarom is het Odyssee-project opgericht. Met ‘Odyssee’ wordt in de archeologie de achterstand in het uitwerken en publiceren van oud onderzoek bedoeld. Het doel was vooral het digitaal maken van de opgravingsgegevens.
Daarnaast is onderzoek gedaan naar 31 specifieke opgravingen en 1 landelijk onderzoek. De resultaten daarvan zijn van 15 april tot en met 14 september 2014 te zien in de tentoonstelling ‘Bij nader inzien – nieuw onderzoek naar oude opgravingen‘ van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden. Deze tentoonstelling laat de resultaten van de oude opgravingsverslagen, tekeningen, notities, foto’s, en archeologische vondsten zoals scherven, botten, sieraden en zaden zien. Zo ontstaat er niet alleen een overzicht van nooit eerder vertelde verhalen over de archeologie van Nederland, maar ook een beeld van de archeologie toen en nu!
De 4 Noord-Hollandse projecten zijn uit de prehistorie, de romeinse tijd en de Nieuwe tijd.
6 min
Wie in de buurt van Alkmaar woont, kent het Geestmerambacht vooral als een plek om te wandelen of te zwemmen. Weinig mensen weten dat onze voorouders 2500 jaar geleden ook al gebruikmaakten van dit gebied. Uit archeologisch onderzoek in het nieuwe deel De Druppels (2008-2011) blijkt dat het gebied al eeuwen wordt bewoond. Bij de opgraving zijn zeer bijzondere kuilen gevonden.
> 5 min
In juni en juli 2005 is er archeologisch onderzoek gedaan in de gemeente Heiloo. Het plan voor een nieuwbouwwijk zou namelijk de bodem verstoren door bijvoorbeeld het leggen van funderingen, kabels en leidingen en het slaan van heipalen. De vondsten die bij de opgravingen tevoorschijn zijn gekomen dateren uit de middeleeuwen en nieuwe tijd. Hiertoe behoren voorwerpen die wellicht om symbolische redenen onderin waterputten waren geplaatst. Deze worden nu bewaard in Huis van Hilde.
> 5 min
In juli en augustus 2005 heeft Hollandia Archeologie een opgraving uitgevoerd bij de kruising Breestraat/Peperstraat in Beverwijk. Daarbij zijn bijna 3400 glasscherven gevonden. Het merendeel van de glasscherven is afkomstig uit een beerput, gedateerd tussen 1690 en 1800, en uit een iets oudere afvalkuil, gedateerd tussen 1625 en 1700. Het is mogelijk dat de afvalkuil gevuld is met materiaal uit de beerput, zodat de beerput hergebruikt kon worden. Dit verklaart dat twee stukken glas uit de beerput en de afvalkuil aan elkaar passen, en dat er zich zo weinig vroege 17e-eeuwse scherven in de beerput bevinden. Uit overige sporen op het terrein kwamen kleine aantallen glasvondsten, met dateringen van de 17e tot de 20e eeuw. Het drink- en gebruiksglas vertelt ons veel over de huishoudens die de beerput en afvalkuil gebruikten.
> 6 min
Bij terpen denk je vast aan Friesland en Groningen, maar ook in Noord-Holland komen ze voor. Terpen zijn opgehoogde stukken land die in eerste instantie dienden als vluchtheuvels tegen hoogwater, maar waar mensen later hoog en droog gingen wonen. Terp is eigenlijk het Friese woord voor dit verschijnsel, in Noord-Holland worden ze officieel werf genoemd. Dat woord komt terug in bijvoorbeeld de scheepswerven van Amsterdam of het oude Hoorn. Twee opgegraven terpjes in Wognum blijken uit de 12e eeuw te dateren.
> 5 min
Soms kom je in de archeologie vondsten tegen die op zichzelf een heel verhaal vertellen. Bij opgravingen in Krommenie in 2011 kwam zo’n vondst tevoorschijn. Ontdek hoe één lepel veel informatie geeft over Noord-Hollandse tradities.
> 5 min