De bodem van Noord-Holland geeft regelmatig schatten prijs: een 800 jaar oude sarcofaag, een zwaard uit de 1e eeuw, de resten van een oud kasteel, maar ook kleinere zaken als potten, pannen, munten. De provincie heeft de wettelijke taak archeologie goed te bewaren en te beheren, en wil mensen ook betrekken bij de historie.
Huis van Hilde is het nieuwe archeologische depot van Noord-Holland dat tegelijkertijd als informatiecentrum dienst zal doen en begin 2015 geopend wordt. Alle archeologische vondsten en collecties die de provincie in de loop van decennia heeft verzameld worden er opgeslagen. Huis van Hilde beschrijft en beheert de vondsten die in de provincie gevonden worden. In dit thema ‘Archeologie’ zijn de verhalen over de oneindige bodemvondsten van de provincie bijeengebracht. Hieronder zijn tevens de films te zien over de totstandkoming van Huis van Hilde en de werkzaamheden rond materiaalbeheer.
Zie voor meer informatie over Huis van Hilde de website www.huisvanhilde.nl
Op 5 februari 2014 vond het archeologiecollege ‘Vondsten uit het water’ plaats in de Statenzaal van het Provinciehuis Paviljoen Welgelegen te Haarlem. Dit was een van de activiteiten in de aanloop naar de opening van Huis van Hilde. De avond was een groot succes, met ongeveer 80 bezoekers waaronder een grote groep archeologiestudenten. Lees hier de boodschap van de drie sprekers Michiel Bartels, Benno van Tilburg en Dick Mol.
>
11 min
Toen archeologen bij opgravingen in Velsen een stuk scheepstouw aantroffen tussen de resten van een Romeins fort verwonderden zij zich daarover. ‘Hebben we een stuk touw van tweeduizend jaar oud gevonden?’ Onderzoek wees uit dat dit inderdaad het geval was. Het unieke stuk touw is gevonden tijdens het archeologisch onderzoek tussen 1964 en 1966 en wordt nu goed bewaard in Huis van Hilde.
> 4 min
In 1994 is bij de buitenplaats Kostverloren aan de Amstel in Amstelveen drie maanden lang archeologisch onderzoek uitgevoerd. Archeologen waren verrast toen zij exotische schelpen vonden uit de Caraïben, Afrika en Brazilië. Dankzij tuinarcheologie komt de rijkdom van de buitenplaatsen nog meer tot leven.
> 5 min
Binnen het vroegmiddeleeuwse koninkrijk Frisia had Noord-Holland een bijzondere plaats. Door zijn ligging terzijde van de handelsroutes gingen de volksverhuizingen aan het gebied voorbij. Archeologisch onderzoek van het aardewerk toont dit aan.
> 5 min
Bij toeval vond een ervaren amateur-archeoloog in december 2012 een bijzondere gouden munt op het strand van Texel. Enkele weken later – in februari 2013 – ontdekte hij een gouden munt die nog zeldzamer is. Zo was Noord-Holland in korte tijd twee bijzondere archeologische vondsten rijker: een Engelse gouden nobel uit de 14e eeuw en een Frankische gouden tremissis uit de 7e eeuw.
> 3 min
De akkers in het Corversbos bij Hilversum vertellen een bijzonder verhaal over de eerste bewoners van het Gooi – en daarmee van Noord-Holland. Zo’n 120.000 jaar geleden was de Neanderthaler de allereerste mens die voet zette in het Gooi en overal zijn sporen achterliet.
> 4 min
De archeologische collectie van het voormalige Goois Museum – nu Museum Hilversum – gaat naar het archeologische depot van de provincie Noord-Holland. Na jaren van omzwervingen vindt de Gooise collectie nu een definitief onderkomen in het provinciale depot. De gemeente Hilversum droeg de collectie op 28 maart 2013 officieel over.
> 4 min
Dankzij een schenking van archeologische vereniging Naerdincklant is het archeologisch depot van de provincie Noord-Holland in het bezit gekomen van vuurstenen werktuigen uit de prehistorie. Sommige vondsten zijn ongeveer 120.000 jaar oud en behoren tot de oudste ooit in Noord-Holland gedaan.
> 2 min
Op 1 april 2013 gaat de eerste paal voor het nieuwe Archeologisch Informatie Centrum de grond in. Dat verwacht architect Fons Verheijen: “Iedereen is enthousiast over het plan, alle procedures lopen. Als de eerste paal in april wordt geslagen, kan het Archeologisch Informatie Centrum in de tweede helft van 2014 zijn deuren openen.
> 2 min
Tot 10 december 2012 is op de tentoonstelling ‘Expeditie Noordkop’ een 18e-eeuws musketplaatje te zien dat onlangs opdook bij werkzaamheden voor een Life-project in de Noordduinen bij Den Helder. Het musketplaatje wordt samen met andere recente archeologische vondsten tentoongesteld.
> 2 min
Was de vondst van de vroegmiddeleeuwse waterputten bij Heiloo al een verrassing, nadere beschouwing van de archeologische vindplaats heeft nog een unieke vondst opgeleverd. Uit een van de putten kwam de kop van een houten afgodsbeeld tevoorschijn.
> 3 min
Met de verhuizing naar het nieuwe provinciale Archeologisch Informatie Centrum te Castricum begin 2015 in het verschiet, zijn medewerkers van het archeologisch depot in Wormer begonnen om de opgeslagen dozen te openen en het archeologische materiaal opnieuw te verpakken. Daarbij doen ze verrassende vondsten.
> 3 min
Één van de vroegmiddeleeuwse waterputten die bij Heiloo zijn gevonden, krijgt vanaf het voorjaar in 2015 een prominente plaats in de permanente tentoonstelling van het nieuwe Archeologisch Informatie Centrum van de provincie Noord-Holland. De putten kwamen boven water bij archeologisch onderzoek in Zuiderloo, een nieuwe wijk aan de zuidkant van Heiloo bij Limmen. Hier werden drie boerderijerven gevonden. “Een verrassende vondst die werd gedaan dankzij goed archeologisch speurwerk”, vertelt Rob van Eerden provinciaal archeoloog Noord-Holland en projectleider van het Huis van Hilde.
> 2 min
Sinds archeologisch onderzoek bij bodemverstoringen (bijvoorbeeld door bouwprojecten) is verplicht, is de ‘oogst’ aan archeologische vondsten sterk toegenomen. Dit is een van de redenen dat de provincie Noord-Holland een nieuw archeologisch depot laat bouwen. Een belangrijke andere reden is dat de provincie het depot voor het publiek toegankelijk moet maken (dat staat in de Monumentenwet). Het bestaande depot in gebouw Mercurius in Wormer is weliswaar elke werkdag geopend, maar heeft geen aparte tentoonstellingsruimte. Bovendien is het depot is te klein en voor het behoud van de vondsten klimatologisch ongeschikt.
> 1 min
Begin 2015 krijgt het Provinciaal depot voor archeologie van de provincie Noord-Holland onderdak in een gloednieuw onderkomen in Castricum. De voorbereidingen zijn in volle gang. Zo werden voorjaar 2012 collectiestukken vanuit het Westfries Museum verhuisd naar een nieuw tijdelijk depot in Wormer.
> 2 min
In november 2011 werden de resultaten bekendgemaakt van het onderzoek naar de menselijke resten die in 1991 waren gevonden op het oude kerkhof van het verdwenen plaatsje Vronen. Er kwamen oorlogsmisdaden aan het licht. Het dorp, dat gelegen heeft bij het huidige Sint Pancras, had een zware tol betaald bij de laatste vijandelijkheden tussen het graafschap Holland en de West-Friezen zeven eeuwen eerder.
> 4 min
Blokhuizen waren in de late middeleeuwen kleine kasteeltjes van de lagere adel. Het is ook de naam van een nu vrijwel verdwenen buurtschap ten zuiden van Schagen. Een historisch-geografisch onderzoek onthult het verband.
> 4 min
Barsingerhorn is een provinciaal beschermd dorpsgezicht en niet zonder reden. Het dorp in de buurt van Schagen heeft een lange geschiedenis die weinig bekend is en meer aandacht verdient. Dat geldt ook voor de oude dorpskerk die nu verdwenen is.
> 3 min
Het is al tegen zonsondergang als de komst wordt gemeld van een klein schip met daarin een hoge ambtenaar en enkele zwaar bewapende mannen. De Romeinse legionairs die de wacht houden bij de haven van het Castellum Flevum brengen hun superieuren op de hoogte. Niemand weet dan nog welke verstrekkende gevolgen de aankomst van deze hoge ambtenaar voor het fort en zijn bewoners zal hebben.
> 3 min
Met de komst van de Romeinen in Noord-Holland (15 n. Chr.) veranderde het door de inheemse bevolking gemaakte aardewerk definitief in dat van een Friese herkomst. Daarbij moeten we niet denken aan hordes noordelijke Friezen die onze provincie overspoelden, maar meer aan het door alle bevolkingsgroepen accepteren en gebruiken van het Friese vormenscala. Dit bestond uit bolle potten die over het algemeen even breed waren als hoog en waarvan de grootste breedte niet ver onder de rand lag.
> 3 min