Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie

Grachtengordel Amsterdam

Vanaf 1613 bouwde het stadsbestuur van Amsterdam aan een ambitieuze uitbreiding die de stad vijf keer zo groot zou maken. Er kwamen drie nieuwe hoofdgrachten en een aantal dwarsgrachten en straten die de nieuwe grachtengordel verbond met de middeleeuwse stad. Deze uitbreiding was hard nodig, omdat de stad vanaf het einde van de 16de eeuw haar Gouden Eeuw beleefde. De handel en economie groeiden explosief en vanuit heel Europa vestigden immigranten zich in Amsterdam.

De Amsterdamse grachtengordel wordt gezien als een stedenbouwkundig meesterwerk. Met zijn 14 kilometer gracht, 80 bruggen en 8000 monumenten is het een uniek stedelijk landschap dat in hoofdvorm vrijwel hetzelfde is gebleven als vier eeuwen geleden. In 2010 verwierf de grachtengordel de status van Werelderfgoed, mede omdat dit deel van de stad zo goed bewaard is gebleven. Sinds 1613 hebben de grachten zich uiteraard wel aangepast aan de veranderende tijd. Veel grachtenhuizen hebben door de eeuwen heen nieuwe gevels gekregen. Woonhuizen zijn veranderd in kantoorgebouwen en pakhuizen omgetoverd tot luxe loftwoningen. De grachten van Amsterdam zijn een zeer levendig en divers deel van de stad waar gewoond, gewerkt, en gerecreëerd wordt. Dit alles in een historische en monumentale omgeving die nooit verveelt.

 

Verhalen

Zo verging het Schiphol tijdens de oorlog

Schiphol heeft flink te lijden onder de Tweede Wereldoorlog. Waar de luchthaven eind jaren dertig nog een van de modernste en drukste van Europa was, is er in 1945 helemaal niets meer van over.

> Book 3 min

Vliegramp in Bussum

Op 14 november 1957 werd Bussum door een vliegramp getroffen. Een Amerikaanse straaljager van de vliegbasis Soesterberg stortte vroeg in de middag neer op de Kolonel Palmkazerne aan de zuidoostkant van het dorp. Bij het ongeluk vielen vijf doden en zestien gewonden, de materiële schade was enorm. Maar als het vliegtuig een kwartier later was neergekomen, zou het aantal slachtoffers nog veel groter zijn geweest.

> Book 9 min

Scheepvaartmuseum jubileert met bonte expositie

Een reliek van Jan van Speijk, fascinerende stereofoto’s van Nova Zembla en scheepsmodellen uit de zeventiende eeuw. Het Scheepvaartmuseum viert het honderdjarig bestaan van de vereniging die aan het maritieme museum ten grondslag ligt met een bonte en gevarieerde tentoonstelling.

> Book 6 min

Fotograaf Hans Gilberg

In het Jordaanmuseum zijn tweeëndertig foto’s te zien die Hans Gilberg rond 1936 maakte. Deze fotoserie werd gepubliceerd in het boek ‘Volk bij den weg’ zonder aanduiding van plaats en zonder de namen van de geportretteerden. Dat in deze serie, die nooit eerder werd tentoongesteld, Jordanezen zijn geportretteerd wist tot voor kort niemand.

> Book 1 min

Niemand schilderde zó verleidelijk als Caesar van Everdingen

‘Een schilder om verliefd op te worden; een schilder die verleidt en verrast.’ Na zeven jaar voorbereiding is het dan eindelijk zo ver en kan er een overzicht worden gegeven van het werk van meester-schilder Caesar van Everdingen, die vierhonderd jaar geleden in Alkmaar werd geboren.

> Book 7 min

Het Gangenproject

Het Gangenproject- Willemsstraat 22 -110 werd gerealiseerd door het Jordaanmuseum in samenwerking met stadsdeel Centrum. Met dit project wordt de aandacht gevestigd op de bijzondere stedenbouwkundige structuur van de Jordaan en op de leef- en woonomstandigheden in die wijk. nDankzij eigen onderzoek kan het Jordaanmuseum aantonen dat eeuwenlang verreweg de meeste bewoners van deze wijk aan gangen huisden, die samen met binnenplaatsjes en aangrenzende panden forten werden genoemd.

> Book 1 min

Ons’ Lieve Heer op Solder: een kerk in huis

Vanaf de straat is er niets wat verwijst naar de aanwezigheid van de gewijde ruimte op de zolder van het Amsterdamse grachtenpand. Als je niet weet dat die er zit, dan heb je hem waarschijnlijk nog nooit gezien. Het is de schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder.

> Book 5 min

Claude Monet en de Zaanstreek

“In deze gemeente is aangekomen en logeert in het hotel de Beurs van den Heer Kellij een vreemdeling, genaamd Claude Monet, oud 31 jaren, schilder. Hij is vergezeld van vrouw en kind, en heeft het plan hier eenigen tijd te vertoeven om zijne kunst uit te oefenen.”

n

Zo maakte de Zaanse politie in 1871 melding van de aankomst van Claude Monet in Zaandam. De vier maanden die de kunstschilder doorbracht in de Zaanstreek behoren tot een productieve periode in zijn leven.

> Book 2 min

Stoommeelfabriek ‘Vrede’

Aan de sluispolderweg te Zaandam ligt de voormalige stoommeelfabriek ‘Vrede’, zo genoemd omdat het werd opgeleverd toen de Eerste Wereldoorlog net ten einde was gekomen. Het zicht op het enigszins sinister overkomende staatsmonument wordt tegenwoordig echter versperd door het, bij het complex gevestigde ‘Containers Terminal Vrede’.

> Book 3 min

Zeevaartschool Texel

In de periode 1912-1913 tot 1933 werd op Texel zeevaartkundig onderwijs gegeven aan de Gemeentelijke Zeevaartschool te Den Burg. Deze school was eerst gevestigd in het zogeheten ‘Glazen Paleis’ aan de Nieuwstraat, nu Burgwal, en vanaf 16 februari 1915 in het nieuwgebouwde pand aan het Schilderend. Op deze dag namelijk werd het nieuwe gebouw feestelijk geopend.

> Book 3 min

Provo en het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus

10 maart 1966, Amsterdam: tijdens de rijtoer naar de kerkelijke inzegening van het huwelijk  prinses Beatrix en prins Claus werd een rookbom op de feeststoet gegooid. De beelden van de van rook vergeven Raadhuisstraat waren meteen wereldnieuws. Vanaf dag één werd de actie toegeschreven aan Provo, een groep jongeren die zich afzette tegen de gevestigde orde in Nederland. Maar was dit eigenlijk wel terecht, en wie waren deze mensen?

> Book 5 min

Groot Olmen in de Kennemerduinen

Door ingrijpende natuurontwikkeling in het duingebied bij Overveen kwamen bij toeval sporen tevoorschijn uit een archeologische periode waarover we tot dan slecht waren geïnformeerd. Het gaat om de periode die tussen 350 en 600 ligt. West-Nederland is dan bijzonder dun bevolkt en de kans op het vinden van intacte nederzettingen uit die tijd is erg klein. Als die nederzettingen, zoals bij Groot Olmen, ook nog in een later door duinen overstoven gebied liggen, wordt de kans op ontdekking wel heel klein. Doordat de humeuze laag werd verwijderd om de bodem te verschralen, kreeg de wind vat op het droge zand. De boswachter trof vervolgens een zandvlakte aan die geplaveid leek met middeleeuwse scherven. De opgraving van de 15 plekken met archeologisch materiaal zou van groot belang blijken.

> Book 1 min

Van het badhuis en de woonschool

Wassen in een teiltje, één keer per week douchen in het badhuis en uitgejouwd worden buiten de poorten van je eigen wijk. Tot in de jaren zeventig was dit dagelijkse kost voor de Vogeldorpers van Amsterdam-Noord. In de volksmond werden delen van Amsterdam-Noord ook wel ‘de rimboe’ genoemd. Hier zouden de asocialen wonen, dacht men.

> Book 3 min

Rijksmonument als hulpje in Stommeerpolder

Hij staat daar stoer op de dijk, maar oogt wel wat verdwaald naast een woonwijk. Aan de andere kant van de dijk ligt een bedrijventerrein. De Stommeermolen herinnert aan de tijd dat het hard werken was om Aalsmeer droog te houden. De voorganger van deze molen werd hier in de tweede helft van de zeventiende eeuw neergezet om het Stommeer droog te maken.

> Book 3 min

De Wierdijk

Omstreeks de elfde eeuw was het veen rond Wieringen en Texel zo sterk geërodeerd en door stormvloeden weggeslagen dat de beide eilanden ontstonden. Vanaf dat moment werden de laaggelegen kuststroken bedreigd door het water. In deze tijd werden bijzondere dijken aangelegd ter bescherming van het land: de wierdijken.

Lees meer

> Book 0 min

Overhoeks

De strook langs het IJ waar nu druk geflaneerd wordt, was tot aan het eind van de achttiende eeuw een uiterst macabere plek. Hier, op het puntje van de onbewoonde landtong Volewijk, lag het galgenveld. De lijken van ter dood veroordeelde misdadigers bungelden er aan galgen. Het was gruwelen, want afgehakte hoofden en lichaamsdelen werden op staken en raden tentoongesteld. De plek was strategisch gekozen. Iedereen die de Amsterdamse haven binnenvoerde, werd er  aan herinnerd zich fatsoenlijk te gedragen. Een bezoekje aan het galgenveld en het ruige Volewijk was destijds een favoriet familie-uitje onder de stadsbevolking.

> Book 0 min

Grachten Verhalen

De Cromhouthuizen, Museum Geelvinck Hinlopen Huis, Museum Ons’ Lieve Heer op Solder en Museum Willet-Holthuysen presenteren Grachten Verhalen, een wandelgids met waar gebeurde verhalen over markante grachtenbewoners. Aan de hand van persoonlijke verhalen van bewoners krijgt u een quick tour langs en door deze vier bijzondere huizen aan de gracht. In ieder huis staat een andere eeuw en een ander personage centraal. Onderstaand verhaal biedt een voorproefje op de wandelgids Grachten Verhalen.

> Book 3 min

Herengracht 472

De remonstrantse koopman Dirck Mels en zijn vrouw Martha van der Vult lieten in 1673 op twee kavels een dubbel huis bouwen. Het pand is door de jaren heen meermaals verbouwd, maar het geeft tegenwoordig nog steeds een bijzonder kijkje in een oud grachtenhuis.

> Book 2 min