In de Grote Pop Atlas staan alle verhalen van bands en artiesten uit Noord-Holland. In de Grote Pop Atlas worden artiesten, genres en muziekgebeurtenissen via de geo-locaties van Google Maps gekoppeld aan een (geboorte-) plek of -plaats. Van elke artiest of groep is informatie terug te vinden over geboorteplek (soms zelfs op straatniveau), jaartal van geboorte, discografische informatie, interessante locaties (oefenruimte, platenstudio etc.) en gerelateerde personen (bandleden, platenproducer, etc.) die ook weer gelinkt worden aan een locatie. De Grote Pop Atlas is een initiatief van Beeld en Geluid, ontwikkeld in samenwerking met Oneindig NoordHolland. De presentatie van de Grote Pop Atlas door ‘popprofessor’ Leo Blokhuis was op 22 december 2011 in het Top 2000 Café bij Beeld en Geluid.
Colofon
Concept & realisatie: Machgiel Bakker, Beeld en Geluid
Research: Tom Blomberg
Redactie: Maarten Oosterveld, Eva van Dijk, Beeld en Geluid
Met dank aan: Muziek Centrum Nederland, Koppop.nl, Zaansepophistorie.nl, Nederbeat.info, Goois Poparchief en Nederbeat.nl
‘Tussen droom en daad’ is het thema van de Maand van de Geschiedenis. Reden voor het Westfries Archief in Hoorn om lezingen en rondleidingen te organiseren over de dromen van ontdekkingsreizigers en de daden van droogmakers.
>
5 min
Druipkaarsen? Scharensliep? Kaarsen druipen niet als ze voor het aansteken een tijdje in zout water hebben gelegen en bot geworden scharen worden weer scherp door een paar keer knippen in fijn schuurpapier. Wie last heeft van naar vis ruikende handen, kan ze het beste even wassen met tandpasta en misschien is het goed om te weten dat het drinken van een glas melk helpt tegen uienlucht. Als je de Enkhuizer Almanak openslaat vind je al snel deze en andere ‘deskundige raadgevingen en wetenswaardigheden die het leven gemakkelijk maken’. Handig! Zo’n klein oranje boekje van ruim vier eeuwen oud.
> 4 min
In 1787 wisten oranjegezinde scheepstimmerlieden zich meester te maken van ongeveer vijftien geweren en wat kleiner geschut. Hiermee gingen ze in protest de patriotgezinde burgerwacht te lijf op Kattenburg. Dinsdag 29 mei 1787 werd met kanonnen het vuur geopend en was het Bijltjesoproer, ook bekend als Kattenburgoproer, een feit. In de ochtend van 30 mei, later ‘Bijltjesdag’, werd de opstand bloedig de kop ingedrukt.
> 2 min
Ze zijn jong, ze zijn rijk, ze zijn pas getrouwd. Maerten Soolmans en Oopjen Coppit zijn in 1634 geschilderd door Rembrandt. In het najaar van 2015 werden de bijzondere huwelijksportretten door Nederland en Frankrijk gekocht. Sinds begin maart 2016 hangen ze in het Louvre in Parijs. En vanaf 2 juli 2016 zijn de portretten drie maanden lang op een ereplaats naast de Nachtwacht in het Rijksmuseum te bezichten. Daarna gaan ze naar het museumatelier voor restauratie.
> 4 min
Broodarme landverhuizers, opgepakte Februaristakers, jeugdige criminelen en welgestelde hotelklanten: allen verbleven ze in het Lloyd Hotel aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam.
> 5 min
Wat hebben een kerk van Rietveld, een voormalige machineloods van defensie, een zestiende eeuwse boerderij en de kapel van een psychiatrische inrichting gemeen? Niets, behalve dat ze een nieuwe bestemming krijgen.
> 8 min
Op 31 januari en 1 februari 1696 was Amsterdam in de ban van een korte, maar grote volksopstand. Het stadsbestuur had besloten tot een nieuwe regeling en belasting op het begraven. Particuliere aansprekers, of begrafenisondernemers, voelden zich bedreigd en begonnen onder de bevolking te stoken met valse geruchten over de ongunstige effecten van de maatregelen. De groeiende volkswoede ontaardde uiteindelijk in een serie zeer gewelddadige rellen waarbij enkele regentenwoningen werden geplunderd en vernield.
> 5 min
Kinderboekenmuseum ‘Het Schooltje van Dik Trom’ ligt midden tussen de weilanden. Zonlicht weerkaatst in het water, boven het landschap hangen indrukwekkende wolkenpartijen, in de verte prijkt een molen, schapen nemen je nieuwsgierig op en honden staan veilig achter het hek te blaffen. Als je een bord passeert met : ‘Welkom in het land van Dik Trom’, weet je dat het niet ver meer is naar het oude schooltje, waar kinderboekenschrijver Johan Kieviet van 1883 tot 1902 les gaf. Alle dorpskinderen, van de eerste tot en met de zevende klas, kregen in dat ene lokaal les. In de naastgelegen onderwijzerswoning schreef Kieviet zijn eerste boek over Dik Trom, dat ondeugende jongetje met een hart van goud.
We worden verwelkomd door vrijwilliger Thea de Hilster, die de huidige wisseltentoonstelling heeft samengesteld over Johan Coenraad Braakensiek, die niet alleen de tekeningen voor de zes Dik Tromboeken maakte, maar ook 45 jaar tekende voor de ‘Groene Amsterdammer’, het oudste opinieblad van Nederland.
> 4 min
Toen in 1876 een verbod kwam op de jaarlijkse kermis, ontstond er grote onrust in de Amsterdamse binnenstad. De kermis in Amsterdam was destijds berucht vanwege de grote vechtpartijen en losbandigheid van het publiek. De problemen die met het jaarlijkse volksvermaak gepaard gingen, waren voor het stadsbestuur een reden om de kermis af te schaffen. Dit werkte echter juist ongeregeldheden in de hand.
> 3 min
De vredige kinderspeelplaats op de Herenmarkt in Amsterdam, het plein waarop het West-Indisch Huis uitkijkt, was in de negentiende eeuw de plek waar het Soeploodsoproer tot uiting kwam in de vorm van een grote brand. Anders dan de naam van het oproer suggereert, ging het niet over soep, maar over de belasting. De onrust was zo groot, dat het leger er zelfs voor moest uitrukken.
> 3 min
Volkert Schaap, werkzaam bij Rijkswaterstaat, zet er flink de pas in. Hij verzorgt een rondleiding over het sluizencomplex van IJmuiden. Hij wil ons zowel de oudste sluizen als het spui- en maalcomplex laten zien. En die liggen een flink eind uit elkaar.
> 7 min
‘Vox Populi’, het monumentale schilderij, dat tot voor kort in Huize De Dieu aan de Langestraat hing, is vanaf 28 augustus 2015 te zien in de St. Laurentius aan het Verdronkenoord in Alkmaar. Op die dag overhandigde het bestuur van de Historische Vereniging Alkmaar aan het bestuur van de RK Parochie HH Matthias-Laurentius te Alkmaar het schilderij in permanente bruikleen.
> 1 min
Op 8 mei trekken Canadese troepen Amsterdam binnen. Diezelfde dag wordt onder meer Heemstede bevrijd. Canadese soldaten overnachten in het Groenendaalse Bos. Op woensdag 9 mei trekken ze Haarlemmermeer binnen. In Hoofddorp worden de bevrijders verwelkomd door een enthousiaste menigte. Het regiment ‘Princess Patricia’s Light Infantry’ wordt toegejuicht. De Canadezen worden officieel ontvangen door waarnemend burgemeester Jansonius. De ontvangst van de bevrijders is een feest! Iedereen is uitgelaten; na jaren mag je weer zeggen wat je denkt, doen en laten wat je wilt. Na jaren mag de Nederlandse vlag weer wapperen. Veel Hoofddorpers rijden een stukje mee met de gevechtswagens van de bevrijders. Een ‘Canadese’ luitenant op een motor blijkt zich te ontpoppen als een echte Hoofddorper; Millenaar. Want aan de geallieerde legers zijn Nederlandse militairen toegevoegd die al eerder naar Engeland of het bevrijde Zuiden zijn uitgeweken.
> 2 min
Tot het eind van dit jaar kunnen liefhebbers van PLAYMOBIL er hun hart ophalen en bijvoorbeeld naar de Slag op de Zuiderzee (1573) kijken, die met het Duitse speelgoed is nagebouwd. Een model van VOC-replica De Halve Maen, die momenteel bij het Oostereiland ligt afgemeerd, hoort daar ook bij.
Maar de vaste collectie is minstens zo interessant. Wat te denken van een huiskamerinterieur uit de jaren 60, waar het oranje voor je ogen danst, of een christelijk interieur uit de jaren twintig, compleet met harmonium. In een nagebouwde keuken prijkt een wasapparaat met wringer, terwijl je in een heus winkelstraatje bij een fourniturenwinkeltje of een sigarenzaak naar binnen kunt kijken. Aan de muur hangt een ‘telefoonboek’ dat slechts twee pagina’s beslaat, want zoveel aansluitingen telde Hoorn in 1915. Voor brommers uit de jaren vijftig, oude stofzuigers en fototoestellen, of voor het eerste televisietoestel van Philips kun je ook in het museum terecht. En dan hebben we het nog niet eens over de collectie Barbiepoppen gehad. Het is maar een greep uit de omvangrijke collectie van een museum, dat door sommige mensen ook wel het ‘Oh ja’-museum wordt genoemd.
3 min
Rederij Goedkoop was van 1807 tot 1999 actief in en rond Noord-Holland. Van oudsher was het een onderneming voor gemengde diensten, maar het ontwikkelde zich tot sleepbootrederij. Eind jaren dertig beschikte Goedkoop zelfs over de grootste sleepvloot ter wereld!
> 3 min
Koffie is een van de populairste dranken in Nederland. Ooit werd de oosterse ‘coffydranck’ echter nog een merkwaardig drankje gevonden. De relatief dure curiositeit ontwikkelde zich in de loop van de zeventiende en achttiende eeuw van een typisch product voor handelaren en elite tot iets wat ook in de huishoudens van de middenklasse werd gezet en gedronken. In Amsterdam, het zeventiende-eeuwse wereldcentrum van de koffiehandel, vind je nu een bonte schakering aan koffietentjes en is er jaarlijks een koffiefestival met barista-wedstrijden, workshops, lezingen en nog veel meer waar koffieliefhebbers hun hart aan kunnen ophalen. Uit zo’n beetje iedere keuken komt het welbekende pruttelende geluid van één van de diverse soorten koffieapparaten die er bestaan en ‘een bakkie doen’ rond ‘koffietijd’ bij vrienden of in dat ene knusse café om de hoek, kent iedereen.
> 5 min
Iets meer dan driehonderd jaar geleden bracht tsaar Peter I, de Grote, een weekje door in Zaandam. Hier leerde de tsaar destijds over de succesvolle Nederlandse scheepsbouw en industrie en meer, wat hij vervolgens gebruikte om een westerse grootmacht van Rusland te maken. Uiteindelijk bracht Peter langer door in de Nederlanden dan in welk ander land dan ook tijdens zijn West-Europese rondreis en heeft hij tevens zijn dochter aan Willem II uitgehuwelijkt. Peters tijd in Noord-Holland is belangrijk geweest voor de veranderingen in Rusland. Geen andere Tsaar heeft ooit zoveel geprobeerd te bereiken als Peter de Grote heeft gedaan. Hij voerde bijna constant oorlog, bouwde St. Petersburg, zorgde onder andere voor verwestersing en voor wetenschappelijke vooruitgang in Rusland. Wie was die twee meter lange vorst die in 1697 in het nu scheefhangende Tsaar Peterhuisje in Zaandam logeerde? Hieronder 11 dingen die je over hem moet weten.
> 8 min
IJmuiden ontstond tegelijkertijd met het Noordzeekanaal, groeide in de negentiende eeuw uit tot de belangrijkste aanvoerhaven van vis en is vandaag de dag de derde haven van Nederland. Maak een wandeling over het grote strand, voel het knisperende zand tussen je tenen en ruik de zilte zeelucht. Geef je ogen de kost in de verschillende musea die in de havenstad te vinden zijn of proef al het lekkers uit de zee in één van de vele restaurants. Lees hieronder wat je allemaal kun doen en beleven in 7 redenen om naar IJmuiden te gaan.
> 5 min
Al sinds het begin van de negentiende eeuw vormen watertorens een belangrijk onderdeel van het vlakke Nederlandse landschap. De meest markante watertorens zijn de drinkwatertorens, die vanaf 1856 werden gebouwd. Vanwege de forse afmetingen vallen deze het meest op en werden ze door de waterleidingbedrijven als een visitekaartje beschouwd. Zodanig dat er veel aandacht werd besteed aan het uiterlijk van de torens. Hieronder vind je de zeven meest bijzondere torens van Noord-Holland.
> 6 min
Staalfabrikant Tata Steel (Hoogovens) is niet zo maar te bezoeken. Te heet, te gevaarlijk. Maar wie iets over het maken van staal wil weten, kan zijn hart ophalen in het Hoogovensmuseum in IJmuiden.
> 5 min