Popatlas

In de Grote Pop Atlas staan alle verhalen van bands en artiesten uit Noord-Holland. In de Grote Pop Atlas worden artiesten, genres en muziekgebeurtenissen via de geo-locaties van Google Maps gekoppeld aan een (geboorte-) plek of -plaats. Van elke artiest of groep is informatie terug te vinden over geboorteplek (soms zelfs op straatniveau), jaartal van geboorte, discografische informatie, interessante locaties (oefenruimte, platenstudio etc.) en gerelateerde personen (bandleden, platenproducer, etc.) die ook weer gelinkt worden aan een locatie. De Grote Pop Atlas is een initiatief van Beeld en Geluid, ontwikkeld in samenwerking met Oneindig NoordHolland. De presentatie van de Grote Pop Atlas door ‘popprofessor’ Leo Blokhuis was op 22 december 2011 in het Top 2000 Café bij Beeld en Geluid.

Colofon

Concept & realisatie: Machgiel Bakker, Beeld en Geluid
Research: Tom Blomberg
Redactie: Maarten Oosterveld, Eva van Dijk, Beeld en Geluid
Met dank aan: Muziek Centrum Nederland, Koppop.nl, Zaansepophistorie.nl, Nederbeat.info, Goois Poparchief en Nederbeat.nl

Verhalen

Tabakspanden van Amsterdam

Je hebt ze vast weleens gezien. Het zijn die vrolijk geschilderde panden in de Spuistraat: de Tabakspanden van Amsterdam. Al vanaf de jaren zeventig werden keer op keer plannen gemaakt voor herontwikkeling, plannen die nooit werden uitgevoerd. Ondertussen werden de panden bezet door krakers die daar hun eigen creatieve en alternatieve krakersbolwerk vestigden. Het werd een stukje stad waar de diversiteit en tolerantie van Amsterdam zichtbaar was. Daar kwam een eind aan toen in maart 2015 de panden werden ontruimd.

3 min

Oud en Nieuw: Van vreugdevuren tot vuurwerkpijlen

Het einde van een feestmaand en het begin van het nieuwe jaar. Onder hard geknal, klinkende champagneglazen en luide felicitaties word je vele malen op de wangen gekust. Het nieuwe jaar is aangebroken. De één kijkt met een oliebol in de hand door het raam naar vuurwerk en de ander staat buiten met een reeks vuurpijlen klaar. Wie weet zoek je een mooie plek op om de zonsopgang te bekijken. Sinds 1576 luidden we op 1 januari het nieuwe jaar in. Het feest bestaat echter al langer dan dat en heeft behoorlijk wat veranderingen ondergaan voor het veranderde in een vuurwerkfestijn.

4 min

De geschiedenis van Vroom & Dreesmann

Vroom & Dreesmann, de laatste jaren bekend als ‘V&D’, is eind 2015 failliet gegaan. In maart 2015 viel de omzet van de 63 warenhuizen tijdens het traditioneel succesvolle ‘prijzencircus’ al behoorlijk tegen en vervolgens kondigde een aantal leveranciers aan tegen het eind van het jaar te stoppen met het leveren van nieuwe producten. Het was niet de eerste keer dat het bedrijf in zwaar weer verkeerde. In 1991 waren er ook al grote financiële problemen. Vroom & Dreesmann kon toen niet aan betalingsverplichtingen voldoen en vroeg daarom aan het personeel om loon in te leveren. Dat liep uiteindelijk goed af, maar dat gold niet deze keer. Met de ondergang van V&D kwam een einde aan het meer dan 125 jaar geleden ontwikkelde winkelconcept van de zwagers Anton Dreesmann en Willem Vroom dat in 1912 uitgroeide tot het eerste moderne warenhuis in Nederland.

3 min

Van oliekoek tot oliebol

Sinterklaas is nog niet in het land of ze verschijnen al, de feestelijk verlichte ‘Hollandse gebak- en oliebollenkramen’, omringd door een zoete vette geur. De typisch Nederlandse lekkernij wordt traditioneel op oudejaarsavond gegeten, maar al ruim voor de jaarwisseling staan mensen, al dan niet verkleumd van de kou, bij de dichtstbijzijnde oliebollenkraam klaar om hun jas onder de poedersuiker en hun vingers onder het vet te krijgen. Naast de bekende oliebollen al dan niet met krenten is er keuze uit kersen-, gember- en Berlinerbollen, appelflappen en beignets. Over de herkomst van de oliebol bestaan allerlei theorieën. Wat waarheid is, weten we niet. Wel staat vast dat de warme versnapering niet altijd even rond is geweest.

3 min

Rembrandt, een korte biografie

De schilderijen van de kunstenaar behoren tegenwoordig tot de meest waardevolle werken ter wereld. Rembrandt van Rijn (1606-1669) is een van de weinige schilders van wie alleen de voornaam al genoeg is. Toch is er nog van alles dat we niet weten over het leven van Rembrandt. Zo signeerde hij aanvankelijk zijn werken met RHL: Rembrandt Harmenszoon van Leiden. Hij schreef ook wel Rembrandt van Rijn, of Rembrant van Rijn. Pas toen zijn zelfvertrouwen toenam begon hij enkel zijn voornaam te gebruiken.

7 min

Eropuit tijdens de feestdagen

Samenzijn met familie en vrienden, gourmetten, lekker eten en cadeautjes uitpakken: voor de meeste mensen zijn dit belangrijke bezigheden tijdens de donkere dagen aan het einde van het jaar. Er breekt echter een tijdstip aan waarop je je buik vol hebt van alle kerstkransjes, oliebollen en het bankhangen. Voor die momenten zijn er genoeg leuke Noord-Hollandse kerstactiviteiten buiten de deur. Met de volgende vijf activiteiten kun je lekker op stap, zonder de gezellige kerstsfeer te verliezen.

3 min

“Wat je moet doen als de dijken doorbreken? Rennen!”

“Er wordt hard op het zuiderraam geklopt. Er wordt geroepen ‘menschen houw je gereed, want de dijk staat op doorbreken!'” Jan Wit, die dit schreef, hield een dagboek bij van de watersnoodramp, die in januari 1916 Anna-Paulowna en andere gebieden rondom de Zuiderzee trof.

6 min

Cornelis Springer maakte Enkhuizen mooier

Cornelis Springer, ‘keizer van de Hollandse stadsgezichten’, aan wie het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen een grote overzichtsexpositie wijdt, mag dan bekend staan om zijn herkenbare tafereeltjes van steden rond de Zuiderzee, honderd procent natuurgetrouw zijn ze niet. Dat blijkt uit een zojuist verschenen, schitterend geïllustreerd boek van Springerkenner Arnold Ligthart.

5 min

Hollandse stadsgezichten om gelukkig van te worden

Wie ‘feel good’- schilderijen wil zien van ‘de keizer van de Hollandse stadsgezichten’, en tevens een bezoekje wil brengen aan het fraaie oude stadje Enkhuizen, kan vanaf nu in het Zuiderzeemuseum terecht. Daar is momenteel ‘de grootste Springertentoonstelling ooit’ te zien.

4 min

De kerstboom: (g)een eeuwenoude traditie?

Jaarlijks wordt de kerstboom door velen van ons neergezet en opgetuigd om het huis in kerstsfeer te brengen. Hoewel het lijkt alsof de kerstboom al eeuwenlang hoort bij de christelijke kerstviering, bestaan er theorieën dat de kerstboomtraditie respectievelijk jong is of dat de boom een heidense oorsprong heeft. Tijd voor meer duidelijkheid: waar komt de traditie vandaan? En waarom hangen we eigenlijk kerstballen en lichtjes in de boom?

5 min

De verdwenen slagers van Weesp

Van eigenzinnig slachtvee en de ‘paaskoe’ tot aanvallen met een hakmes en het tragische lot van Levi Wonder: het slagersbedrijf van Weesp kent een grotendeels vergeten maar boeiende geschiedenis.

4 min

Interview nieuwe directeur Stadsarchief Amsterdam

Bert de Vries (54) is nog maar één maand directeur van het Amsterdamse Stadsarchief, maar we vragen hem toch maar even of hij al gewend is aan het imposante gebouw, dat architect Karel de Bazel tussen 1919 en 1926 bouwde in opdracht van de Nederlandsche Handel Maatschappij.

5 min

Een (non-) museum: het Scheringa Museum voor Realisme

Het had zo mooi kunnen zijn: een museum vol schilderijen. In plaats daarvan verrijst een enorm, onaf gebouw, dat als een vreemde eend in het kleine dorpje Opmeer staat. In de braakliggende grond kun je het begin ontwaren van de slotgracht die om het Scheringa Museum voor Realisme had moeten komen.

2 min

Zo ging Haarlem gekleed, van korset tot minirok

Als de tentoonstelling in Museum Haarlem ‘Zo ging Haarlem gekleed’ iets duidelijk maakt, is het dat kleding ná 1900 niet alleen modieuzer is geworden, maar vooral praktischer. Een badpak van wol, je moet er toch niet aan denken.

5 min

Sinterklaas, de held van de zeelieden

Wie denkt aan Sinterklaas, denkt aan de winter en vijf december. In Amsterdam kunnen echter het hele jaar door referenties aan de goedheiligman gevonden worden. De stad kent drie Sint Nicolaaskerken: de Oude Kerk, de Rooms-Katholieke schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder en de Basiliek van de Heilige Nicolaas tegenover het Centraal Station. Ook is op de Dam een prachtige Sinterklaas-gevelsteen te zien. De reden dat de Sint zo goed vertegenwoordigd is in de hoofdstad, heeft alles te maken met één van de overgeleverde legendes rondom de heilige.

4 min

Noord-Hollands vermaak voor koude dagen

Het regent vaker, het wordt sneller donker en de bomen verliezen hun bladeren: de herfst is in volle gang. Als het kouder wordt kan het verleidelijk klinken om de buitenlucht te verruilen voor een plekje bij de verwarming of de open haard. Toch schuilt er achter menig Noord-Hollandse gevel genoeg vermakelijks, zinnenprikkelends en hartverwarmends. De volgende zeven activiteiten slepen je zo door de koude dagen heen.

4 min

Fiep Westendorp: meer dan Jip & Janneke

Bij Fiep Westendorp (1916-2004) denken we misschien het eerst aan Jip en Janneke, maar het oeuvre van de tekenares was veel groter dan dat. Tekenen vond ze het leukste wat er was. Ze tekende zelfs zoveel dat na haar dood boekjes en tekenfilms konden worden gemaakt van het door haar gemaakte materiaal. Een overzicht van haar leven vol tekeningen.

4 min

Aan de Amsterdamse Grachten

Menigeen heeft zijn hart verpand aan de Amsterdamse grachten, die de hoofdstad wereldberoemd hebben gemaakt. De lange grachten met daaraan fraaie gevels, omgeven door groen, laat de harten van bewoners en bezoekers sneller kloppen. Het uitbereidingsplan voor het uitdijende, zeventiende-eeuwse Amsterdam was en is een ingenieus stelsel van dijken, kanalen en sluizen waar de grachtengordel voor een groot deel haar UNESCO-status aan te danken heeft. Bezoekers in het verleden, maar ook die van vandaag de dag kunnen zich verwonderen over de diversiteit die de grachtengordel rijk is.

5 min

Het eerste Sinterklaasboek

“Zie ginds komt de stoomboot, uit Spanje weer aan. Hij brengt ons Sint Niklaas, ik zie hem reeds staan!” Al meer dan honderd jaar zingen we deze regels luidkeels mee wanneer Sinterklaas half november een pittoreske haven in Nederland komt binnenvaren. Het is één van de meest toonaangevende sinterklaasliedjes en werd geschreven door de Amsterdamse schrijver, onderwijzer en humorist, Jan Schenkman. Het aanvankelijke versje werd door Schenkman geïntroduceerd in het eerste Sinterklaasboek, gevuld met fraaie handgekleurde litho’s en vrolijke anekdotes op rijm, uitgegeven in 1850 door Gerrit Theodoor Bom.

4 min

Buitengewoon monument aan de Leidsevaart

Nee, dit gaat niet over de oude Sint Bavokerk aan de Grote Markt, maar over de Nieuwe Sint Bavo net buiten het centrum van Haarlem aan de Leidsevaart. Een indrukwekkend laat negentiende-eeuws bouwwerk dat, misschien wel onterecht, lang niet zoveel aandacht krijgt als haar naamgenoot in het centrum. In 2005 werd begonnen aan de fasegewijze restauratie van de Kathedrale Basiliek Sint Bavo. Inmiddels is de een-na-laatste restauratiefase aangebroken en zijn er bij het grote herstel bonte kleuren onder lagen stof tevoorschijn gekomen. Een vergelijking met de Sagrada Familia in Barcelona is door sommigen al gemaakt.

5 min