Vrijheid in Noord-Holland

De provincie Noord-Holland geeft vrijheid door

Bekijk hier de campagnepagina met de verhalen per regio! >

Zeggen, schrijven, geloven wat, gaan en staan waar je maar wil: het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch hoeven we niet ver in het verleden te graven om te voelen dat vrijheid helemaal niet zo logisch is. Vaders, moeders, opa’s, oma’s, zonen en dochters gaven er hun leven voor. Ieder jaar gedenken we oorlogsslachtoffers en staan we stil bij het grote geluk om in vrijheid te kunnen leven. In 2017 is de Nationale Viering van de Bevrijding in Noord-Holland. Oneindig Noord-Holland en de provincie Noord-Holland maken de verhalen en plaatsen van betekenis in tijden van oorlog en vrede, vrijheid en onvrijheid zichtbaar en tastbaar.

Tankmuur met doorgang nabij Groenendaal bij de intocht van de Canadezen.
Beeld: Willem Jan van Borselen, Noord-Hollands Archief

De kracht van het persoonlijke verhaal

Van de executie van een verzetsman in de duinen tot de angst van onderduikers om verraden te worden: oorlogsverhalen raken veel mensen en brengen de essentie van het leven heel dichtbij. Door persoonlijke verhalen te vertellen over oorlog en vrede worden nummers namen en beseffen we hoe het is om in vrijheid te leven. Maar de verhalen staan nooit op zichzelf. Ze worden overschaduwd door wereldgeschiedenis. Daarom moeten we de verhalen over vrijheid en onvrijheid blijven vertellen en delen met nieuwe generaties. Hierom loopt het thema ‘De kracht van het persoonlijke verhaal’ als een rode draad door alle activiteiten rond 4 en 5 mei 2017.

Sporen in het landschap

Oorlogen hebben niet alleen herinneringen nagelaten die in de geheugens van de ooggetuigen gegrift staan. Ze hebben ook het landschap mede bepaald. Of het nu gaat om de militaire fortificaties van de Stelling van Amsterdam of de Atlantikwall, wijken voor vluchtelingen en de wederopbouw of de kraters en lege plekken die bommen hebben achtergelaten.

Ken jij een krachtig persoonlijk verhaal over oorlog , vrijheid of oorlogssporen in het landschap, en wil je dit delen op Oneindig Noord-Holland? Neem contact met ons op via redactie@onh.nl of onze Facebookpagina.

Urnbijzetting in het tijdelijke Nationale monument op de Dam, Amsterdam.
Beeld: fotocollectie Anefo

Partners

De verhalen over vrijheid en onvrijheid in Noord-Holland vertellen, kan alleen dankzij drie belangrijke opdrachtverstrekkers en partners. De Provincie Noord-Holland is dit jaar het epicentrum van de Nationale Viering van de Bevrijding. Samen met zoveel mogelijk Noord-Hollanders wil de provincie vrijheid en het belang hiervan zichtbaar maken. Ook het Nationaal Comité 4 en 5 Mei is een belangrijke partner. Richting geven aan de zingeving van de Dodenherdenking en Bevrijdingsdag, en het levend houden van herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog zijn de belangrijkste taken. Een andere rol is weggelegd voor het eerste bevrijdingsfestival van Nederland: Bevrijdingspop Haarlem. Op een speelse manier, met behulp van verschillende creatieve disciplines en het jaarthema brengt Bevrijdingspop de viering van vrijheid onder de aandacht.

Verhalen

Rivier vol historie

In 2011 is een deel van de Vecht gesaneerd. Hier hebben archeologen bij geholpen. De Vecht is al eeuwenlang een belangrijke route voor handel en verkeer. De rivier was deel van de voornaamste binnenlandse vaarroute vanuit de Rijn richting het noorden. Vanaf de Romeinse tijd tot en met vandaag hebben mensen er hun sporen nagelaten. Sporen die te maken hebben met scheepvaart, dorpjes, afval, bruggen, sluizen, beschoeiingen, visserij, werkplaatsen en nog veel meer. Eigenlijk is een deel van een rivier opgegraven, wat heel bijzonder is.

4 min

Soldaten in de Beemster

Vier dagen na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, op 1 augustus 1914, kondigde de Nederlandse regering de mobilisatie af. Binnen een paar dagen werden 200.000 man onder de wapenen gebracht. De Stelling van Amsterdam kreeg een bezetting van zo’n 10.000 man. De soldaten die de forten gingen bemannen, werden voor een groot deel ingekwartierd bij particulieren. Zo ook in de Beemster, met als gevolg dat er spoedig voedseltekorten ontstonden. Met name de boerenfamilies die dichtbij de forten woonden, werden onevenredig zwaar belast.

4 min

Opgeblazen IJsselmeerdijk 1945

Op deze plek, enkele kilometers ten zuidoosten van Den Oever, herinneren twee wielen ofwel binnenmeertjes en een kronkel in de dijk aan de ramp die hier op 17 april 1945 plaatsvindt. In de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog blazen de Duitsers met zware springladingen de IJsselmeerdijk op twee plaatsen op. Hierdoor komt de in 1930 drooggelegde Wieringermeer weer onder water te staan. Het doel is vermoedelijk om geallieerde luchtlandingen in de polder te voorkomen. Met de nederlaag in zicht is het niet meer dan een zinloze daad van verwoesting.

1 min

Het Joodsche Werkdorp Nieuwe Sluis

In de polder Wieringermeer ligt het voormalige ‘Joodsche Werkdorp Nieuwe Sluis’. Het bestaat uit twee rijksmonumenten, zowel het voormalige gemeenschapsgebouw als het bijbehorende terrein zijn beschermd. Het werkdorp ligt aan de westelijke rand van de Wieringermeer op enige kilometers ten oosten van de kern Wieringerwaard. Het Joods Werkdorp was een initiatief van de Nederlandse Joodse gemeenschap. In 1934 slaagt de Stichting Joodse Arbeid erin om in de net drooggevallen Wieringermeer bij Middelsluis land te pachten. De Joodse vluchtelingen zijn de eerste pioniers in dit gebied.

2 min

Oorlogsmonument voor Tsjechische vliegers

Op 3 januari 1942 – midden in de Tweede Wereldoorlog spoelden enkele Tsjechische vliegers aan op de Hondsbossche Zeewering. Ze hadden zes dagen en nachten in een rubberbootje op de winterse Noordzee gedobberd. Op 17 oktober 2012 werd een monument onthuld om de herinnering aan dit oorlogsdrama levend te houden. Het initiatief hiervoor ging uit van het Šišková Training Squadron van de luchtmacht van Tsjechië. De heer Roel Rijks verzorgde de coördinatie in Nederland.

3 min

Fort aan de St. Aagtendijk: tragisch verleden

Fort aan de St. Aagtendijk behoort tot het Noordwestfront en is vernoemd naar de eeuwenoude Sint Aagtendijk. Deze dijk bestond al in de dertiende eeuw en diende als waterkering van het toenmalige Wijkermeer. Het in 1899 opgeleverde fort had tot doel de zogenaamde Vuurlinie, de hoofdverdedigingslijn van de Stelling tussen Fort Zuidwijkermeer en Fort St. Aagtendijk, te beschermen. Het fort ligt pal naast de snelweg A9, Een groter contrast met de kronkelende middeleeuwse dijk is niet denkbaar. De snelweg scheert rakelings langs de genieloods en de fortwachterswoning. Het fort kent een treurig unicum binnen de geschiedenis van de Stelling van Amsterdam. In tegenstelling tot wat altijd beweerd wordt, zijn er wel degelijk in oorlogstijd doden gevallen in de Stelling, en wel op dit fort. Een groep van 15 Georgische soldaten werd in de nacht van 20 op 21 april 1945 op brute wijze vermoord door Duitse soldaten.

3 min

Wereldomroep

De doelstelling van de Wereldomroep is een bijdrage te leveren aan de internationale beeldvorming over Nederland en Nederlandstaligen in het buitenland van informatie voorzien. De wereldomroep biedt via radio, televisie en internet in negen talen nieuws, informatie en cultuur. Lees meer

0 min